logotypes-ue_ENG

Sołtys, Mieczysław

Biogram

Sołtys Mieczysław, *7 II 1863 Lwów, †11/12 XI 1929 Lwów, polski kompozytor, dyrygent i pedagog. Od 1881 studiował w konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie pod kierunkiem K. Mikulego (fortepian, kontrapunkt, formy muzyczne) oraz filozofię na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Od 1887 kontynuował studia muzyczne w Wiedniu w konserwatorium Gesellschaft der Musikfreunde u F. Krenna i R. Hirschfelda (kompozycja), a następnie w Paryżu u E. Gigouta (kontrapunkt i organy) i C. Saint-Saënsa (kompozycja). Od 1891 był profesorem gry fortepianowej i organowej oraz przedmiotów teoretycznych w konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego; jako dyrektor (od 1899) przyczynił się do udoskonalenia systemu nauczania tej uczelni; do uczniów Sołtysa należeli m.in.: T. Kassern, T. Sygietyński, H. Feicht i M. Klechniowska. W latach 1897–99 Sołtys redagował „Wiadomości Artystyczne”, ponadto jego recenzje (zwłaszcza przedstawień operowych) ukazywały się na łamach „Naszej Sztuki”, „Dziennika Ludowego”, „Przeglądu Politycznego, Społecznego i Literackiego” i „Kuriera Lwowskiego”. W 1899 objął stanowisko dyrektora artystycznego Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego (funkcję tę pełnił do śmierci). Jako dyrygent orkiestry i chórów Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego prezentował szeroki repertuar od dzieł J.S. Bacha po R. Straussa, a także kompozycje I.J. Paderewskiego, M. Karłowicza i L. Różyckiego. Mieczysław Sołtys był jednym z głównych organizatorów obchodów 100. rocznicy urodzin F. Chopina i odbywającego się w ich ramach I zjazdu muzyków polskich we Lwowie (1910). Od 1919 był prezesem Lwowskiego Związku Muzyków-Pedagogów oraz Związku Zawodowego Muzyków. W 1908 odznaczony Orderem Franciszka Józefa I, w 1929 Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta. Styl Sołtysa ewoluował od akcentowania elementów narodowych, do wybranych cech muzyki R. Wagnera, a później C. Debussy’ego.

Literatura: W. Poźniak Opera po Moniuszce, w: Z dziejów polskiej kultury muzycznej, t. 2, Kraków 1966; M. Sołtys Oratoria Mieczysława Sołtysa, «Musica Galiciana», t. 3, Rzeszów 1999; M. E. Sołtys, Tylko we Lwowie: dzieje życia i działalności Mieczysława i Adama Sołtysów, Wrocław 2008.

Kompozycje

Instrumentalne:

Andante varié na skrzypce, altówkę i wiolonczelę, wyd. Paryż 1888

Koncert fortepianowy c-moll (Concerto religioso), wyk. 1893

Symfonia b-moll, 1895

Deux morceaux (Alla polacca, Gavotte) na fortepian, wyd. Lwów ok. 1895

Symfonia D-dur, 1899

Romance na fortepian, wyd. „Wiadomości Artystyczne” ok. 1900 (Lwów)

Canzona op. 23 na organy, wyd. w antologii pt. Orgel-Kompositionen aus alter und neuer Zeit, wyd. Ratyzbona 1910

La Brise na fortepian

Wokalno-instrumentalne:

Rzeczpospolita Babińska, opera, libretto A. Kiczman, A. Jastrzębiec-Popławski, 1894, wyst. Lwów 1905

Sielanki op. 11 na chór i orkiestrę, wyk. 1894

Śluby Jana Kazimierza, oratorium, sł. S. Duchińska, 1895

Trzy pieśni op. 14 na głos i fortepian, sł. J.I. Kraszewski, T. Słoniewski, J. Nikorowicz, wyd. ok. 1898

Pierwiosnek op. 15, kantata na głosy solowe, chór żeński i fortepian, sł. A. Mickiewicz, wyd. Lwów ok. 1898

Kantata na stuletni jubileusz Klementyny z Tańskich Hoffmanowej op. 20 na chór mieszany, głos dziecięcy i fortepian, sł. Deotyma [J. Łuszczewska], wyd. Lwów 1898

Tyś jest jak kwiat op. 21 nr 1 na głos i fortepian, sł. H. Heine, wyd. 1901

Królowa Korony Polskiej, oratorium, sł. L. Rydel, 1904

Opowieść ukraińska (Opowieść kresowa), opera, libretto kompozytor wg Marii A. Malczewskiego, wyst. Lwów 1910

Jezioro-dusza, opera, libretto kompozytor wg K. Brzozowskiego (nieukończona), libretto wyd. 1921

Panie Kochanku, opera, libretto H. Kopia wg J.I. Kraszewskiego, wyst. Lwów 1924

Nieboska komedia, dramat muzyczny, libretto kompozytor wg Z. Krasińskiego, nieukończony, ok. 1925.

Nieznany żołnierz na chór męski a cappella, wyd. Lwów 1925

Ver sacrum, misterium dramatyczne o życiu św. Franciszka z Asyżu, 1929, wyk. Lwów 1931

Trzy pieśni ludowe na chór mieszany i orkiestrę