Sołtys, Adam

Sołtys Adam, *4 VII 1890 Lwów, †6 VII 1968 Lwów, polski dyrygent, kompozytor i pedagog, syn Mieczysława Sołtysa. Gry na skrzypcach i fortepianie oraz teorii muzyki uczył się początku pod kierunkiem rodziców, następnie w konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego. Od 1911 kontynuował naukę w Berlinie w Königliche Hochschule für Musik u R. Kahna i K.L. Wolfa (kompozycja) oraz R. Krasselta (dyrygentura), następnie w Königliche Akademie der Künste u G. Schumanna (kompozycja). Równocześnie studiował muzykologię na uniwersytecie w Berlinie pod kierunkiem J. Wolfa, K. Stumpfa i H. Kretzschmara, uzyskując w 1921 tytuł doktora na podstawie pracy Georg Österreich, sein Leben und Werke. Po powrocie do Lwowa pracował w konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego jako profesor przedmiotów teoretycznych oraz kierował utworzoną w 1923 Szkołą Operową. Pisał recenzje i artykuły zamieszczane w „Muzyce”, „Lwowskich Wiadomościach Muzycznych i Literackich” i „Kurierze Lwowskim”. W latach 1930–39 był dyrektorem Polskiego Towarzystwa Muzycznego i jego konserwatorium. Został kierownikiem artystycznym reaktywowanej w 1933 Filharmonii Lwowskiej. Jako dyrygent wprowadził do polskiego repertuaru koncertowego wiele dzieł oratoryjnych (tj. Król David A. Honeggera, Symfonia psalmów I. Strawińskiego, Oratorium na Boże Narodzenie J.S. Bacha) oraz popularyzował utwory kompozytorów polskich. Wykonał po raz pierwszy w Polsce Stabat Mater oraz poprowadził światowe prawykonanie III Symfonii K. Szymanowskiego (prapremiera w pełnej obsadzie wykonawczej z chórem). Od 1936 był kierownikiem redakcji muzycznej lwowskiej rozgłośni Polskiego Radia. Po II wojnie światowej pracował nadal we Lwowie jako profesor w konserwatorium oraz dyrygent teatru operowego i filharmonii. Do jego uczniów należeli m.in.: J.M. Chomiński, R. Palester, S. Skrowaczewski, T. Machl, A. Nikodemowicz, I. Macijewski, G. Laszenko i M. Skoryk. Został uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi (1933) oraz tytułem Zasłużonego Artysty USRR (1953). Twórczość Adama Sołtysa mieści się w stylistyce neoromantycznej o cechach narodowych.

Literatura: T. Kaczyński Dwa spotkania z Profesorem Sołtysem oraz A. Nikodemowicz Adam Sołtys 1890–1968, „Ruch Muzyczny” 1968 nr 22.