Wicherek Antoni, *18 II 1929 Żory, †20 II 2015 Warszawa, polski dyrygent i organizator życia muzycznego. W latach 1951–54 studiował dyrygenturę w PWSM we Wrocławiu u K. Wiłkomirskiego i A. Kopycińskiego. W latach 1955–56 kontynuował studia w PWSM w Warszawie (aspirantura u W. Bierdiajewa), w 1960 w Conservatorio di Musica B. Marcello w Wenecji. Ukończył też studia prawnicze na uniwersytecie we Wrocławiu (1952). W latach 1954–57 był asystentem dyrygenta opery we Wrocławiu, w 1957–62 dyrygentem opery w Poznaniu (w 1958 przygotował wystawienie Parii S. Moniuszki, w 1960 prapremierę Komendanta Paryża W. Rudzińskiego). Zaproszony przez B. Wodiczkę do Teatru Wielkiego w Warszawie, był tam w latach 1962–73 dyrygentem, a w 1973–81 pierwszym dyrygentem i dyrektorem artystycznym. Zrealizował na tej scenie m.in.: balet Spartakus A. Chaczaturiana (1968), operę Konsul G.C. Menottiego (1971), Odprawę posłów greckich i Chłopów W. Rudzińskiego (1972, 1974 – prapremiera), Etiudy baletowe z muzyką J.S. Bacha, A. Vivaldiego, T. Bairda i A. Blocha (1972), Tannhäusera i Holendra tułacza R. Wagnera (1974, 1981), Halkę i Parię S. Moniuszki (1975, 1980), Katarzynę Izmajłową D. Szostakowicza (1976), La fille mal gardée F. Hérolda (1977), wieczór baletowy w choreografii S. Lifara z muzyką H. Berlioza, G. Aurica, E. Lalo i C. Debussy’ego (1978), Uprowadzenie z seraju W.A. Mozarta (1978), Awanturę w Recco M. Małeckiego (1979 – prapremiera). Za jego dyrekcji miały miejsce polskie premiery Diabłów z Loudun i Pasji wg św. Łukasza K. Pendereckiego (1975, 1979). Z zespołem warszawskim Wicherek uczestniczył w festiwalach operowych w Berlinie, Leningradzie, Lizbonie, Madrycie, Moskwie, Sofii, Stambule, Sztokholmie i Wiesbaden. W 1976 wystawił Lorda Jima R. Twardowskiego w Teatrze Wielkim w Łodzi (prapremiera) i w 1977 w Operze Bałtyckiej w Gdańsku, w 1979 Halkę w Ankarze w języku tureckim, w 1980 Straszny dwór Moniuszki w Bukareszcie.
W sezonie 1981/82 Wicherek kierował zespołem opery i filharmonii w Kairze, do 1990 prowadził spektakle operowe oraz koncerty symfoniczne w Szwajcarii i Niemczech. W Wiesbaden w 1984 przygotował wystawienie Arabelli R. Straussa i Don Carlosa G. Verdiego. W latach 1984–1990 był dyrektorem muzycznym i artystycznym teatru operowego w Oberhausen i zrealizował tam 13 oper, w tym Halkę w języku niemieckim. Nie przerwał współpracy ze scenami krajowymi, promując twórczość operową i baletową wielu polskich kompozytorów. W 1983 wystawił Odprawę posłów greckich Rudzińskiego w Łodzi, w 1985 Halkę w operze we Wrocławiu. Halkę przygotował także w 1988 w operze w Bytomiu i następnie z zespołem teatru odbył tournée do Nowego Jorku (3 przedstawienia Halki oraz uroczysty koncert 16 X 1988 w katedrze św. Patryka z okazji 10. rocznicy pontyfikatu Jana Pawła II), Montrealu i Detroit. W 1990 wprowadził na scenę we Wrocławiu Manru I.J. Paderewskiego, gościnnie zaprezentowaną też w Teatrze Muzycznym Roma w Warszawie.
W latach 1991–94 Wicherek był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Wielkiego w Łodzi, gdzie w 1993 dyrygował polską premierą Ubu króla Pendereckiego. W tym samym roku w Teatrze Wielkim w Warszawie zrealizował Parsifala Wagnera (ze spektaklem tym wystąpił także w Niemczech i na festiwalu w Bregencji), a w 1994 w łódzkim Teatrze Wielkim Holendra tułacza Wagnera. Z zespołem tym występował w Amsterdamie, Bonn, Brukseli, Düsseldorfie, Hanowerze, Lyonie, Paryżu i Rotterdamie. W 1995 przygotował w Warszawie nową inscenizację Halki, w 1996 Mazepę P. Czajkowskiego i kantatę Widma Moniuszki, w 1998 w Bydgoszczy Opowieści Hoffmanna J. Offenbacha. W 2000 w operze we Lwowie i w 2001 w Odessie poprowadził koncerty poświęcone Moniuszce, a na 100-lecie opery w Odessie przygotował Trubadura G. Verdiego. W 2008 wystawił Włoszkę w Algierze G. Rossiniego w Teatrze Wielkim w Łodzi. 4 I 2008 prowadził galowe przedstawienie Halki w Teatrze Wielkim w Warszawie z okazji jubileuszu 150-lecia warszawskiej prapremiery, z udziałem artystów wszystkich teatrów operowych w Polsce. Działalność Wicherka skupiona była wokół opery i baletu (ponad 70 premier), jednak dyrygent występował także na wielu estradach koncertowych w kraju i za granicą.
Wicherek ma duże zasługi w promowaniu muzyki polskiej w nagraniach; utrwalił na płytach m.in. utwory L. Różyckiego (Pan Twardowski, 1973; Eros i Psyche, 1978), W. Rudzińskiego (Odprawa posłów greckich, 1966; Dach świata na recytatora i orkiestrę; Obrazy świętokrzyskie na orkiestrę, 1970), S. Moniuszki (Paria, 1993; Halka, 1997, którą – jako pierwszą operę w Polsce – zarejestrowano także na VHS i DVD), a także Il maestro di cappella D. Cimarosy (1960). Dokonał ponad 100 nagrań radiowych z WOSPR, orkiestrą PR w Krakowie i orkiestrą Teatru Wielkiego w Warszawie (opery i utwory symfoniczne).
W latach 1969–76 Wicherek uczył w PWSM w Warszawie na stanowisku docenta. W 1991 był jurorem Międzynarodowego Konkursu Dyrygentów im. G. Fitelberga w Katowicach. Od 2002 jest prezesem SPAM, od 2004 przewodniczącym Rady Fundacji Budowy Domu Muzyka Seniora. W 2004 w Bydgoszczy, Katowicach i Warszawie obchodził 50-lecie pracy artystycznej. 23 II 2009 obchodzono w SPAM jubileusz jego 80-lecia. Wicherek został uhonorowany wieloma odznaczeniami, m.in. Krzyżem Kawalerskim (1977) i Komandorskim (2005) Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005), a także odznaczeniami niemieckimi i rosyjskimi. Był również laureatem nagrody krytyków Orfeusz za realizację opery Ubu król Pendereckiego (Warszawska Jesień 1994).
