Tortelier [torteljˊɛ] Yan Pascal, *19 IV 1947 Paryż, francuski dyrygent i skrzypek, syn Paula. Mając 4 lata, rozpoczął naukę gry na skrzypcach i fortepianie. Studiował w konserwatorium w Paryżu harmonię, kontrapunkt i kompozycję u H. Challana i N. Boulanger oraz w klasie skrzypiec R. Benedettiego (dyplom i I nagroda w 1961). W 1973 uczył się dyrygentury u F. Ferrary w Accademia Musicale Chigiana w Sienie. W latach 1974–82 był koncertmistrzem Orchestre National du Capitole de Toulouse, a następnie jej drugim dyrygentem. W 1985 po raz pierwszy wystąpił w Stanach Zjednoczonych. W latach 1989–92 był dyrektorem artystycznym i pierwszym dyrygentem Ulster Orchestra w Irlandii Północnej. W latach 1992–2003 pełnił funkcję pierwszego dyrygenta BBC Philharmonic Orchestra w Manchesterze, z którą regularnie występował podczas BBC Proms i w 1995 odbył tournée po Stanach Zjednoczonych. Gościnnie dyrygował wieloma orkiestrami w Europie, Ameryce Północnej, Australii i Japonii. W dorobku płytowym Yana Pascala Torteliera znajdują się nagrania m.in. wszystkich utworów orkiestrowych C. Debussy’ego, P. Dukasa, M. Ravela (z Triem fortepianowym we własnej orkiestracji, 1992), H. Dutilleux oraz polonica (z BBC Philharmonic Orchestra) – Koncert na orkiestrę, Muzyka żałobna, Mi-Parti W. Lutosławskiego (1993 Chandos) i poematy symfoniczne M. Karłowicza Odwieczne pieśni, Stanisław i Anna Oświecimowie, Rapsodia litewska (2001 Chandos).
