Rattle [rˊætl] Sir Simon Denis, *19 I 1955 Liverpool, angielski dyrygent. Karierę muzyczną rozpoczął jako perkusista w National Youth Orchestra i Royal Liverpool Philhamonic Orchestra. W latach 1971–73 odbył studia w Royal Academy of Music w Londynie. W 1974 zwyciężył w John Player International Conducting Competition i został dyrygentem-asystentem Bournemouth Symphony Orchestra i Bournemouth Sinfonietta. W 1976 debiutował w Londynie, dyrygując New Philharmonia Orchestra, w latach 1977–80 był związanystałą współpracą z Royal Liverpool Philharmonic Orchestra i BBC Scottisch Symphony Orchestra. Momentem przełomowym w karierze Rattle’a było objęcie stanowiska dyrygenta (1980) i dyrektora muzycznego (1990) City of Birmingham Symphony Orchestra, która zawdzięcza mu odnowienie repertuaru, uzyskanie czołowej pozycji wśród orkiestr brytyjskich, wprowadzenie na światowe estrady oraz wysoko cenione nagrania płytowe. W 1994 Rattle wystąpił z tym zespołem w Warszawie, wykonując utwory J. Haydna, C. Debussy’ego i M. Tippetta. W 1977 zadebiutował na Glyndebourne Festival (Przygody Lisicy Chytruski L. Janáčka), następnie prowadził przedstawienia operowe m.in. w Covent Garden, na festiwalu w Aldeburgh (Katia Kabanova Janáčka, 1985) i w Los Angeles (Wozzeck A. Berga, 1988). Gościnnie dyrygował najlepszymi orkiestrami brytyjskimi, europejskimi (Wiener Philharmoniker, Berliner Philharmoniker) i amerykańskimi (w Filadelfii, Chicago, Cleveland, Los Angeles i Bostonie). Od 1992 był głównym dyrygentem gościnnym Orchestra of the Age of Enlightenment z siedzibą w Londynie. W 2002 objął (po C. Abbado) stanowisko dyrektora muzycznego Berliner Philharmoniker, wykonując na koncercie inauguracyjnym (7 IX) V Symfonię G. Mahlera. Od 1977 związany kontraktem z wytwórnią EMI, zrealizował wiele znakomitych płyt, wśród których wyróżniają się nagrania utworów kompozytorów z XX w., m.in. I. Strawińskiego, B. Bartóka, B. Brittena, A. Schönberga (Gurrelieder), J. Sibeliusa (7 symfonii i in. utwory orkiestrowe), O. Messiaena (Turangalîla-Symphoniê) oraz K. Szymanowskiego: Litania do Marii Panny, III Symfonia, Stabat Mater (1994, Gramophon Award 1995), koncerty skrzypcowe (solista Th. Zehetmair, Gramophon Award 1997), Król Roger i IV Symfonia (1998, solista L.O. Andsnes). Koncertową wersję opery Szymanowskiego Rattle przedstawił w 1998 na festiwalu w Salzburgu. Za znakomite interpretacje muzyki Szymanowskiego i jej promocję w świecie otrzymał w 1999 nagrodę Fundacji im. K. Szymanowskiego. Rattle dokonał wielu prawykonań, m.in. utworów G. Benjamina, A. Goehra, O. Knussena, P.M. Daviesa, T. Takemitsu i S. Gubajduliny. Jego interpretacje charakteryzują się znakomitym wyczuciem stylów, form i gatunków, wyróżnia je precyzja wykonania, świeżość i bogactwo brzmienia, a także szczególny rys ekspresywny. W 1993 Rattle otrzymał tytuł doktora honoris causa uniwersytetów w Leeds, Birmingham i Liverpoolu, w 1994 tytuł szlachecki, w 1995 uznany został przez czasopismo „Gramophone” za artystę roku.
Literatura: N. Kenyon Simon Rattle. The Making of a Conductor, Londyn 1987; N. Kenyon Simon Rattle. From Birmingham to Berlin, Londyn 2001.
