Ottawowa Helena, z d. Feigl, *16 II 1874 Lwów, †16 VIII 1948 Kraków, polska pianistka i pedagog. Kształciła się w Szkole Muzycznej L. Marka i konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie, które ukończyła w 1898 w klasie H. Melcera. W 1901/02 uzupełniała studia pianistyczne u Z. Stojowskiego w Paryżu. Działalność koncertową rozpoczęła pod znakiem muzyki francuskiej. Wykonywała – niejednokrotnie po raz pierwszy w Polsce – utwory C. Saint- Saënsa (V Koncert fortepianowy, Łódź i Warszawa 1900), C. Francka (Wariacje symfoniczne, Lwów 1910; poemat Les djinns, Warszawa 1922) i C. Debussy’ego (Lwów 1912). Z muzyki polskiej włączyła do swego repertuaru utwory Chopina, Paderewskiego, Statkowskiego, Stojowskiego, Szymanowskiego (Sonata c-moll, Lwów 1912), Różyckiego i Melcera, którego I Koncert fortepianowy grała wielokrotnie, m.in. pod dyrekcją kompozytora na jego jubileuszowym koncercie w Filharmonii Warszawskiej (1925). Podczas I wojny światowej występowała dla celów dobroczynnych w miastach zaboru rosyjskiego i Galicji; obok recitali dawała koncerty z udziałem śpiewaczek (głównie J. Korolewicz-Waydowej) na rzecz bezdomnych, sierot wojennych, chorych i rannych żołnierzy. W okresie międzywojennym działalność koncertową solistki i kameralistki (akompaniowała m.in. M. Modrakowskiej, M. Mokrzyckiej, A. Didurowi, skrzypkom – H. Marteau i J. Thibaudowi) łączyła z występami radiowymi (od 1927) w rozgłośni warszawskiej, lwowskiej i krakowskiej oraz pracą pedagogiczną; założyła własną szkołę muzyczną we Lwowie, działającą w latach 1902–14 i utrzymującą wysoki poziom nauczania dzięki kierownictwu H. Melcera i zespołowi pedagogicznemu, do którego należeli m.in. S. Niewiadomski, W. Kochański i sama Ottawowa. W latach 1921–39 była profesorem gry fortepianowej w konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie. W 1945 objęła klasę fortepianu w PWSM w Krakowie. W 1946 wystąpiła po raz ostatni na koncercie w Filharmonii Krakowskiej w ramach obchodów 50-lecia swej pracy artystycznej, wykonała Koncert fortepianowy c-moll Beethovena i Wariacje symfoniczne C. Francka. Uczniami Ottawowej byli m.in. Z. Iszkowska, T. Jarecki, T. Sygietyński, J. Szajna-Lewandowska, S. Skrowaczewski.
Literatura: Z. Ottawa-Rogalska Lwy spod ratusza słuchają muzyki. Wspomnienia o Helenie Ottawowej, Wrocław 1987.
