1 października uczelnie wyższe otwierają swoje podwoje przed studentami, wśród nich także instytucje muzyczne. To doskonała okazja, żeby wspomnieć o Instytucie Muzycznym w Warszawie, XIX-wiecznym poprzedniku dzisiejszego Uniwersytetu Muzycznego im. F. Chopina. Powołany w 1859 z inicjatywy słynnego skrzypka Apolinarego Kątskiego, w 1861 Instytut rozpoczął działalność pod jego dyrekcją. Miało to miejsce 30 lat po zamknięciu Szkoły Głównej Muzyki w wyniku carskich represji po powstaniu listopadowym, od tego czasu aż do powstania Instytutu polscy adepci sztuk muzycznych mogli się kształcić jedynie przez pobieranie prywatnych lekcji. Uczelnia Kątskiego zajęła budynek Zamku Ostrogskich, w którym dziś mieści się Muzeum Fryderyka Chopina.
Do wykładowców Instytutu należał m.in. Stanisław Moniuszko, który w 1864 objął klasę chóralną, a w 1866 został nominowany na nauczyciela harmonii i kontrapunktu. W zbiorach Polskiej Biblioteki Muzycznej można znaleźć poświadczenie tej nominacji autorstwa dyrektora Kątskiego. Niekiedy praca wykładowcy kolidowała z obowiązkami Moniuszki jako dyrygenta i dyrektora opery w Teatrze Wielkim, co zostało udokumentowane przez niego samego. Autor Parii 17 XI 1871 napisał list do inspektora Instytutu Józefa Brzowskiego, w którym usprawiedliwiał swoją nieobecność na zajęciach próbami w operze, oferując jednocześnie przeprowadzenie lekcji w okresie świątecznym w ramach zadośćuczynienia.
Przeszkodą w zachowaniu ciągłości nauczania były także częste podróże Moniuszki, co prowadziło ostatecznie do zatargów z Kątskim. Mimo to autor Halki kontynuował współpracę z Instytutem (z kilkumiesięczną przerwą), tyleż ze względu na poczucie pedagogicznej misji, co z uwagi na wysokie pensum wynoszące 700 rubli, jak podaje lista płac zachowana w naszych zbiorach.
W 1871 Moniuszko zebrał swoje doświadczenia pedagogiczne w nowatorskim Pamiętniku do nauki harmonii. Z nauczaniem był związany do śmierci (1872), a wśród jego najwybitniejszych studentów należy wymienić Zygmunta Noskowskiego, Antoniego Stolpe (mł.), Władysława Rzepkę i Antoniego Wincentego Rutkowskiego.
Fotografia zbiorowa przedstawiająca założycieli i profesorów Instytutu Muzycznego w Warszawie, wykonana w 1861-1872 r.
List autorstwa Inspektora Instytutu Muzycznego Warszawskiego Józefa Brzowskiego napisany 21.03.1865 r.