logotypes-ue_ENG

Thibaud, Jacques

Biogram i literatura

Thibaud [tibˊo] Jacques, *27 IX 1880 Bordeaux, †1 IX 1953 w katastrofie lotniczej na Mont Cemet (k. Barcelonette, depart. Alpes-de-Haute-Provence), francuski skrzypek i pedagog. Kształcił się w grze na skrzypcach pod kierunkiem ojca oraz w latach 1893–97 w klasie M. Marsicka w konserwatorium w Paryżu. Był także uczniem E. Ysaÿe’a, z którym później koncertował. Po studiach Thibaud zarobkował jako skrzypek w Café Rouge w Paryżu, gdzie odkrył go E. Colonne i zaangażował na stanowisko koncertmistrza Orchestre des Concerts Colonne. W latach 1898–99 Thibaud występował jako solista tego zespołu, zwracając uwagę impresariów. Od recitalu w Berlinie w 1901 i koncertów pod batutą A. Nikischa rozpoczął międzynarodową karierę. W 1912 koncertował z A. Rubinsteinem w Bechstein Hall (późniejsze Wigmore Hall) w Londynie, w 1919 wystąpił z nim ponownie w serii koncertów w Wielkiej Brytanii. Od 1910 Thibaud występował w Polsce, przyjmowany „jak zwykle z niekłamanym zachwytem” („Kurier Poranny” z 7 XII1912). W interpretacji Symfonii hiszpańskiej E. Lalo, Koncertu skrzypcowego J. Brahmsa i Havanaise C. Saint-Saënsa, wykonanego w 1926 z orkiestrą Filharmonii Warszawskiej pod batutą Ysaÿe’a, podkreślano „przepiękny, żywy i ciepły ton, wykwint frazowania, blask i nieskazitelność techniki, sięgającej szczytów wirtuozerii” (P. Rytel, „Gazeta Warszawska” z 27 IV 1926).

W 1935 Thibaud wystąpił ze śpiewaczką N. Vallin w sali konserwatorium w Warszawie, a w 1936 ponownie w Filharmonii Warszawskiej z koncertem Saint-Saënsa pod batutą Z. Latoszewskiego. Jako kameralista występował początkowo z braćmi – pianistą Josephem i wiolonczelistą François. W 1905 współtworzył z A. Cortotem i P. Casalsem słynne później trio fortepianowe, które okazjonalnie koncertowało i nagrywało płyty (Gramophone, Biddulph, EMI) do 1935. Z solowych występów i nagrań Thibauda wyróżniano zwłaszcza interpretacje utworów W.A. Mozarta oraz kompozytorów hiszpańskich i francuskich, w tym pierwsze wykonania m.in. sonat skrzypcowych E. Granadosa, G. Piernégo, A. Roussela, G. Tailleferre, G. Enescu i II Sonaty na skrzypce solo Ysaÿe’a, dedykowanej Thibaudowi. W 2003 ukazał się 4-płytowy album L’art de Jacques Thibaud (Cascavelle), który zawiera m.in. reedycję nagrania Źródła Aretuzy z Mitów K. Szymanowskiego (z pianistą T. Janopolou, EMI 1933). Thibaud występował także jako dyrygent, m.in. na koncertach D. Ojstracha w Brukseli (1951) i Paryżu (1953).

Jako pedagog Thibaud był związany z Ecole Normale de Musique w Paryżu i Accademia Musicale Chigiana w Sienie, gdzie w latach 1951–52 prowadził kursy mistrzowskie. Jego uczniami byli m.in. Z. Francescatti, L. Persinger i W. Niemczyk. W 1943 współzałożył popularny do dziś konkurs skrzypcowy i pianistyczny w Paryżu p.n. Concours International Marguerite Long-Jacques Thibaud. Opublikował Un violon parle. Souvenirs de Jacques Thibaud (wyd. J.-P Dorian, Paryż 1947).

Literatura: D. Ojstrach Żak Tibo, „Sowietskaja Muzyka” 1953 nr 11; Ch. Goubault Jacques Thibaud (1880–1953), violoniste français, Paryż 1988 (zawiera dyskografię).