logotypes-ue_ENG

Nowak, Leopold

Biogram i literatura

Nowak Leopold, *17 VIII 1904 Wiedeń, †27 V 1991 Wiedeń, austriacki muzykolog. W 1923 podjął studia muzykologiczne na uniwersytecie w Wiedniu u G. Adlera i R. Lacha, tamże w 1927 doktoryzował się na podstawie pracy Das deutsche Gesellschaftslied bei Heinrich Finck, Paul Hofhaymer und Heinrich Isaac, a w 1932 habilitował i do 1973 wykładał w instytucie muzykologii. W latach 1946–69 pełnił funkcję dyrektora oddziału zbiorów muzycznych Österreichische Nationalbibliothek. Wchodził w skład komitetów i stowarzyszeń naukowych: Gesellschaft zur Herausgabe der Denkmäler der Tonkunst in Österreich (od 1930), komitetu badań muzycznych przy Österreichische Akademie der Musikwissenschaften (od 1946), sekcji muzykologicznej Wiener Katholischen Akademie (od 1945), Wiedeńskiego Diecezjalnego Komitetu Muzyki Religijnej. Od 1946 kierował pracami nad wydaniem dzieł wszystkich A. Brucknera, a także organizował w Wiedniu wiele interesujących wystaw, poświęconych m.in. A. Brucknerowi (1946, Linz 1964), J.S. Bachowi (1950), muzyce kościelnej (1954), W.A. Mozartowi (1956) czy J. Haydnowi (1959).

Zainteresowania naukowe Nowaka skoncentrowały się na muzyce XVIII i XIX w., zajmował się on też historią muzyki religijnej oraz austriacką muzyką ludową. Domeną jego działalności było jednak dokumentowanie życia i twórczości A. Brucknera oraz praca nad źródłowym wydawaniem dzieł wszystkich tego kompozytora; zasługą Nowaka jest skrupulatne zbadanie kolejnych wersji symfonii Brucknera oraz procesu twórczego kompozytora. Nowak napisał także obszerne monografie F. Liszta i J. Haydna. Opracowana przez Nowaka edycja Requiem Mozarta jasno wyróżnia (osobne tomy) stan dzieła, w jakim pozostawił je Mozart od fragmentów opracowanych przez inne osoby. Praca w Österreichische Nationalbibliothek zaowocowała licznymi artykułami o tematyce źródłowej.

Literatura: Bruckner-Studien. Leopold Nowak zum 60. Geburtstag, red. F. Grasberger, Wiedeń 1964; W. Szmolyan Leopold Nowak zum 60. Geburtstag oraz H. Haschek Leopold Nowak zum 70. Geburtstag, „Österreichische Musik-Zeitschrift” XIX, 1964 oraz XXIX, 1974; H. Vogg Leopold Nowak zum 80. Geburtstag, „Bruckner Jahrbuch”, red. O. Wessely, Linz 1983; T. Antonicek Leopold Nowak 1904–1991, «Mitteilungen der Österreichischen Gesellschaft für Musikwissenschaft» XXIII, 1991; H. Vogg In memoriam. Leopold Nowak, „Österreichische Musik-Zeitschrift” XLVI, 1991; H. Haschek Worte des Gedenkens für Hofrat Universität – Prof. Dr. Leopold Nowak, „Mitteilungsblatt der Internationalen Bruckner Gesellschaft” XXXVII, 1991.

Prace

Das deutsche Gesellschaftslied in Österreich von 1480 bis 1550, „Studien zur Musikwissenscaft”  XVII, 1930 (poszerz. wersja dysertacji doktorskiej)

Eine Bicinienhandschrift der Wiener Nationalbibliothek, „Zeitschrift für Musikwissenschaft” XIV, 1931–32

Grundzüge einer Geschichte des Basso ostinato, Wiedeń 1932 (rozprawa habilitacyjna)

Zur Geschichte der Musik am Hofe Maximilians I, «Mitteilungen des Vereines für Geschichte der Stadt Wien» XII, 1932

Franz Liszt, Innsbruck 1936

Te Deum laudamus. Gedanken zur Musik Anton Bruckners, Wiedeń 1947

Die Musikhandschriften aus Fuggerschem Besitz in der Österreichischen Nationalbibliothek, w: Die Österreichische Nationalbibliothek, red. J. Stummvoll, Wiedeń 1948

Die symphonische Kirchenmusik, w: Handbuch der katholischen Kirchenmusik, red. H. Lemacher i K.G. Fellerer, Essen
1949

Joseph Haydn, Wiedeń 1951, 2. wyd. Zurych 1959, 3. wyd. 1966

Das Autograph von Franz Schuberts Rondo in D-dur, op. 138, „Österreichische Musik-Zeitschrift” VIII, 1953

Ein Haydn-Autograph und sein Schicksal, das Cellokonzert in D-dur, op. 101, „Biblos” III, 1954

Das Autograph von Haydns Cellokonzert D-dur, op. 101, „Österreichische Musik-Zeitschrift” IX, 1954

Das Finale von Bruckners „VII. Symphonie”, w księdze pamiątkowej W. Fischera, red. H. Zingerle, Innsbruck 1956

Die Wiener Mozart-Autographen, „Österreichische Musik-Zeitschrift” XI, 1956

„Urfassung” und „Endfassung” bei Anton Bruckner, w: Kongressbericht Wien Mozartjahr 1956, red. E. Schenk, Graz 1958

Gegen den Strom. Leben und Werk von Emil Nikolaus von Rezniček, z F. von Rezniček, Wiedeń 1960

Anton Bruckner. Musik und Leben, Wiedeń 1964, 2. wyd. Linz 1973

Reden und Ansprachen, Wiedeń 1964

Ein Bach-Fund (Canon triplex á 6 voci), «Fontes Artis Musicae» XIII, 1966

Die Skizzen zum Finale der Es-dur-Symphonie GA 99 von Joseph Haydn, «Haydn-Studien» II, 1969–70

Die Erwerbung des Mozart-Requiems durch die k.k. Hofbibliothek im Jahre 1838, w księdze pamiątkowej J. Stummvolla, red. J. Meyerhofer i W. Ritzer, Wiedeń 1970

Metrische Studien von Anton Bruckner an Beethovens III. und IX. Symphonie, w: Beethoven-Studien, red. E. Schenk, Wiedeń 1970

Wer hat die Instrumentalstimmen in der Kyrie-Fuge des Requiems von Wolfgang Amadeus Mozart geschrieben?, Mozartjb 1973/74

Die Kompositionen und Skizzen von Hans Rott in der Musiksammlung der Österreichischen Nationalbibliothek, w:
Beiträge zur Musikdokumentation, księga pamiątkowa F. Grasbergera, red. G. Brosche, Tutzing 1975

Mendelssohns „Paulus” und Anton Bruckner, „Österreichische Musik-Zeitschrift” XXXI, 1976

Joseph Haydn. Leben und musikalische Schöpferkraft, Monachium 1984

liczne artykuły o Brucknerze zebrane w Über Anton Bruckner, Wiedeń 1985 (artykuły z lat 1936–84)

Anton Bruckners Kirchenmusik, w: Anton Bruckner und die Kirchenmusik, red. O. Wessely, Linz 1988

Kurt Wöss, 2 Mai 1914–4 Dezember 1987. Ein Leben für Anton Bruckner, «Mitteilungsblatt der Internationalen Bruckner-Gesellschaft» XXX, 1988

liczne katalogi wystaw

wydania:

Das deutsche Gesellschaftslied in Österreich von 1480 bis 1550, z A. Koczirzem i A. Pfalzem, «Denkmäler der Tonkunst in Österreich» XXXVII/2, 1930

V Symfonia B-dur, t. 5, 2. wyd. 1951

IX Symfonia d-moll, t. 9,  2. wyd. 1951

VI Symfonia A-dur, t. 6, 2. wyd. 1952

I Symfonia c-moll (wersja lincka), t. 1/1, 2. wyd. 1953, wersja wiedeńska z 1891, t. 1/2, 1980

VII Symfonia E-dur, t. 7, 2. wyd. 1954

Kwartet smyczkowy c-moll, t. 13/1, 1955

Msza nr 1 d-moll, t. 16, 1957

Msza nr 2 e-moll, t. 17/1 i 2, 2. wyd. 1959

Msza nr 3 f-moll, t. 18, 2. wyd. 1960

J. Haydn Koncert D-dur na wiolonczelę i orkiestrę, Wiedeń 1961

Te Deum (wersja z 1884), t. 19, 1962

Kwintet smyczkowy F-dur, t. 13/2, 1963

II Symfonia c-moll (wersja z 1877), t. 2, 2. wyd. 1965

W.A. Mozart Requiem, «W.A. Mozart. Neue Ausgabe Sämtlicher Werke» I, 1/2/1–2, Kassel 1965

Requiem d-moll, t. 14, 2. wyd. 1966

Symfonia d-moll „nr 0”, t. 11, 1968

VIII Symfonia c-moll, t. 8/1, 1972; wersja z lat 1889/90, t. 8/2, 2. wyd. 1955

Anton Bruckner. Gesamtausgabe, Wiedeń – Symfonia f-moll, t. 10, 1973

IV Symfonia Es-dur, t. 4/1, 1975; wersja z lat 1878–80, t. 4/2, 2. wyd. 1953

Missa solemnis b-moll, t. 15, 1975

Kleine Kirchenmusikwerke, z H. Bauernfeindem, t. 21, 1977

A. Caldara 12 Sinfonie a quattro, Wiedeń 1979–87

III Symfonia d-moll, t. 3/1, 1980; wersja z 1877, t. 3/2, 1981; wersja z 1889, t. 3/3, 1959

kantaty i chóry, z F. Burkhartem i R. Führerem, t. 22/1 i 2, 1987