Levi, Hermann

Levi Hermann, *7 XI 1839 Giessen, †13 V 1900 Monachium, niemiecki dyrygent. W latach 1852–55 pobierał naukę muzyki u V. Lachnera w Mannheimie.  Od 185do 1858 studiował w konserwatorium w Lipsku u M. Hauptmanna i J. Rietza. W latach 1859–61 był dyrektorem muzycznym m. Saarbrücken. W 1861 został asystentem dyrygenta opery w Mannheimie, od 1861 do 1864 był też dyrygentem opery niemieckiej w Rotterdamie. Następnie pracował jako dyrygent orkiestry dworskiej w Karlsruhe (do 1872); poznał wówczas K. Schumann i J. Brahmsa, wystawił także Genowefę R. Schumanna. Już wówczas zyskał uznanie R. Wagnera dzięki wykonaniu Śpiewaków norymberskich i Rienzi. W latach 1872–90 zaangażowany był jako dworski kapelmistrz, a potem jako generalny dyrektor muzyczny w Monachium. W tym czasie był już powszechnie znany jako dyrygent operowy i koncertowy. Levi był mocno związany z Wagnerem i teatrem w Bayreuth; wniósł wkład w kolejne wystawienia dzieł Wagnerowskich, choć stosunki między nim a kompozytorem nie były wolne od napięć i konfliktów. W 1896 Levi wycofał się z życia koncertowego.

Levi zaliczany jest do grona najwybitniejszych dyrygentów niemieckich. Szczególną sławę przyniosły mu realizacje dramatów Wagnera, w tym zwłaszcza 1. wykonanie Parsifala (26 VII 1882). Cenione były także jego interpretacje muzyki Mozarta, Brahmsa i Brucknera, chociaż zmiany, jakie wprowadził w tekście partytur operowych (Wesele Figara, Cosí fan tutte), nie spotkały się z jednoznaczną oceną. Levi także komponował (m.in. koncert fortepianowe, pieśni), ale jego utwory nie cieszyły się uznaniem publiczności. Pośmiertnie ukazało się jego opracowanie Gedanken aus Goethes Werken (Monachium 1901, 3. wyd. 1911).

Literatura: E. von Possart Erinnerungen an Hermann Levi, Monachium 1901; H. Schonberg The Great Conductors, Nowy Jork 1970; P. Gay Hermann Levi and the Cult of Wagner, „Times Literary Supplement” z 11 IV 1975.