Tarnowski, Władysław

Tarnowski Władysław, pseudonim literacki Ernest Buława (i in.), *4 VI 1836 Wróblewice (pow. Drohobycz, obecnie Ukraina), †19 IV 1878 (wg artykułu w „Musiker-Courier” 10 III 1878) na pokładzie parowca Pacific u wybrzeży San Francisco (Kalifornia), polski pianista, kompozytor, poeta, dramaturg i tłumacz. Był synem hr. Waleriana Tarnowskiego. W 1860 przejął po ojcu majątek Wróblewice, gdzie ufundował wiejską szkołę.

Uczył się we Lwowie i Krakowie (gdzie studiował prawo na uniwersytecie), później u F. Aubera w konserwatorium w Paryżu, przerwał jednak naukę z powodu wybuchu powstania styczniowego, w którym wziął udział; podczas powstania napisał popularną, do naszych czasów śpiewaną piosenkę pt. Jak to na wojence ładnie. Jesienią 1864 wrócił do Paryża, by kontynuować studia. Studiował też w Löwenbergu (obecnie Lwówek Śląski) i w Mannheim. Następnie kształcił się u I. Moschelesa (fortepian) i E.F. Richtera (teoria muzyki, kompozycja) w Lipsku, ok. 1869 w Rzymie u F. Liszta, który cenił technikę fortepianową Tarnowskiego, stawiając go niemal na równi z An. Rubinsteinem i H. V. Bülowem, a swoje stosunki z nim określał jako „przyjacielskie” (The Letters...). Od ok. 1872 Tarnowski koncertował w Wiedniu, Wenecji i Florencji, w 1873 w Paryżu. Dawał liczne koncerty dobroczynne, ostatni we Lwowie w 1877.  Pasjonując się kulturami południowej Europy i Orientu, koncertował m.in. w Grecji, Egipcie, Syrii; przez pewien czas przebywał w Indiach i Japonii, stale jednak wracał do Wróblewic; należący do niego pałac słynął ze wspaniałych zbiorów muzealnych.

Biografia Tarnowskiego jest słabo znana, a jego działalność muzyczna nieprzebadana. Pierwsza wiadomość o koncercie Tarnowskiego w Polsce pochodzi z ok. 1860 z Wrocławia, gdzie ponadto grano w 1875 jego utwory: Kwartet smyczkowy oraz uwerturę do dramatu Joanna Grey, którą Tarnowski dyrygował; wystąpił także we Lwowie.

Szczególnym kultem darzył Chopina, którego przypuszczalnie poznał w dziecięcych latach w Paryżu; jego to zapewne polecał K. Lipiński Chopinowi w liście z Drezna z 26 VIII 1844. Tarnowski nie ożenił się. Zmarł nagle, prawdopodobnie na atak serca, w podróży z Japonii do Ameryki. Odnosił sukcesy jako pianista; jego kompozycje miały swego czasu powodzenie, dziś są zapomniane. Przetłumaczył w wersji skróconej pracę F. Brendela Grundzüge der Geschichte der Musik, opublikował ją pt. Zarysy historii muzyki (Lipsk przed 1869 P. Rhode).

Literatura: J.I. Kraszewski Władysław hr. Tarnowski, „Kłosy” 1877 nr 630; Władysław hr. Tarnowski, „Tygodnik Ilustrowany” 1878 nr 132; A. Korytyński Ladislaus Graf Tarnowski, „Musik-Courier” 1879 nr 47 z 21 IX; The Letters of Franz Liszt to Marie Sayn-Wittgenstein, wyd. H.E. Hugo, Cambridge (Massachusetts) 1953; Korespondencja Fryderyka Chopina, zebrał i oprac. B.E. Sydow, 2 t., Warszawa 1955; T. Zielińska Poczet polskich rodów arystokratycznych, 1997.