logotypes-ue_ENG

Sonnenfeld, Adolf

Biogram

Sonnenfeld Adolf Gustaw, pseud. Gustaw Adolfson, *19 IX 1837 Wrocław, †28 V 1914 Warszawa, polski dyrygent, skrzypek i kompozytor niemieckiego pochodzenia. Uczył się gry na skrzypcach m.in. u I.P. Lüstnera i M. Schöna oraz teorii muzyki u organisty J.J. Seidla. W 1850 Sonnenfeld był solistą orkiestry J. Göbela. Od 1854 kształcił się w konserwatorium w Lipsku u F. Davida (skrzypce), M. Hauptmanna i E.F. Richtera (kompozycja). W 1857 przyjechał wraz z zespołem E. Brauna z Berlina na gościnne występy do Warszawy, gdzie pozostał do końca życia. Początkowo udzielał tu lekcji gry na skrzypcach i fortepianie; w 1867 Sonnenfeld zorganizował własną orkiestrę, zwaną niekiedy Orkiestrą Warszawską, z którą sezonowo grywał w sali towarzystwa Harmonia, w latach 1870–98 w Dolinie Szwajcarskiej oraz w in. salach koncertowych i teatrzykach ogródkowych. Często wyjeżdżał z zespołem, m.in. do Łodzi (corocznie od 1889), Lublina, Poznania i sporadycznie do Kowna, Wilna, Wrocławia i Rygi. Od 1 VI do 11 X 1882 prowadził z J. Szymborskim teatrzyk Nowy Świat. Dyrygował też innymi zespołami w teatrzykach ogródkowych, orkiestrą dętą Stowarzyszenia Pracowników Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej (1897–1913), orkiestrą amatorską Stowarzyszenia Pracowników Handlowych w Łodzi (krótko na przełomie XIX i XX w.), orkiestrą antraktową Teatru Ludowego w Warszawie (1899–1905) oraz orkiestrą Towarzystwa „Syrena Rekord” (1908), z którą dokonał pierwszych w Warszawie nagrań utworów instrumentalnych na płyty gramofonowe. Wydawał w Warszawie u F.W. Hoesicka serie łatwych utworów dla dzieci na fortepian («Klejnoty Muzyczne» od 1878, «Le Petit Répertoire» od 1880, «Mały Wirtuoz» od 1882), na fortepian na 4 ręce («Les Deux Soeurs» od 1880) oraz serie trudniejszych kompozycji na skrzypce i fortepian («Kłosy z Rodzinnej Niwy» od 1878, «Skrzypek Amator» op. 169, wyd. od 1890 Sennewald, później Gebethner i Wolff), które były kilkakrotnie wznawiane.

Sonnenfeld tworzył głównie muzykę popularną – taneczną i wodewilową, zyskując miano „polskiego Straussa” lub „polskiego Offenbacha”. Wielkim powodzeniem cieszył się jego balet Pan Twardowski, który był pierwszą polską pełnospektaklową kompozycją tego typu, opartą na motywach narodowych; balet ten wystawiony był do 1917 ponad 500 razy. Jako dyrygent Sonnenfeld propagował oprócz lekkiego repertuaru twórczość współczesnych kompozytorów polskich.

Kompozycje

Instrumentalne:

tańce i marsze na orkiestrę, m.in.:

Erinnerung an Breslau op. 10 na orkiestrę, wyd. Berlin między 1880 a 1885 Philipp

Chór polskiej straży nocnej na orkiestrę, 1888, wyd. Warszawa 1897 Sennewald

Pod dwubarwnym sztandarem na orkiestrę, wyd. Warszawa b.r.

Concert polonais na kornet i orkiestrę, wyd. Berlin między 1880 a 1885 Philipp, Heilbronn między 1892 a 1897 C.F. Schmidt

Marsz na otwarcie gmachu teatru w Lublinie 6 II 1886 na orkiestrę

liczne tańce na fortepian, m.in.:

Harmonia, polka na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1866 Hoesick

Chevaliers et dames, kadryle na fortepian, wyd. Warszawa między 1875 a 1878 H. Trenkler

Po warszawsku, polka op. 152 na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1885 Gebethner i Wolff

Wspomnienie Osieka, walc op. 210 na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1908 Gebethner i Wolff

utwory dla dzieci, m.in.:

Imieniny Jadzi, 8 tańców na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1875 Hoesick

Bal dziecięcy, 5 tańców na fortepian, wyd. Warszawa 1880 Hoesick

Jadzia i Władzio na balu, 6 tańców na fortepian na 4 ręce, wyd. Warszawa 1904 Hoesick

Sceniczne:

opery:

Nocleg w Apeninach, libretto A. Fredro, wyst. Warszawa 26 VIII 1874

Albrecht Dürer w Wenecji, libretto Volness, 1878

Alfred Wielki, przed 1888

Pentesilea, przed 1892

Handzia, libretto J. Grajnert wg W. Rapackiego (ojca), ok. 1900, wyst. Warszawa 7 X 1905.

operetki i wodewile (libretto F. Schober, jeśli nie podano inaczej):

Podróż po Warszawie, wyst. Warszawa 16 IX 1876, 5 fragmentów, op. 66–70, na fortepian lub na głos z fortepianem, wyd. Warszawa 1877 Hoesick oraz Petite fantaisie op. 119, na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1890 Sennewald

Dwa gołąbki ok. 1878, fragment Na balu (polka), op. 95 na fortepian, wyd. Warszawa 1878 W. Banarski

Modniarka warszawska, wyst. Warszawa 23 VIII 1878, rękopis partytury i głosów w bibliotece Teatru Polskiego w Poznaniu; Piekło, wyst. Warszawa 5 VIII 1879, fragment Lucyper-Galop op. 104 na fortepian, wyd. Warszawa 1879 Hoesick

Barnaba Fafuła i Józio Grajszczyk na Wystawie Paryskiej, wyst. Warszawa 20 VIII 1879

Ulica Marszałkowska, libretto J. Zapalski i F. Schober, wyst. Warszawa 16 IX 1879, fragment Mazur weselny op. 117 na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1880 Gebethner i Wolff, rękopis głosów w bibliotece Teatru Polskiego w Poznaniu

Donato, libretto Z. Rappaport, wyst. Warszawa 1881, fragment Cześć damom (kontredanse), op. 139, na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1882 Gebethner i Wolff, ok. 1885 M. Orgelbrand

Król reporterów, libretto W. Leśniewski, wyst. Warszawa 12 VII 1881, fragmenty: 4 piosenki, wyd. Warszawa 1881 Centnerszwer oraz Reporter (kontredans), op. 124, na fortepian, wyd. Warszawa 1881 Centnerszwer

Majstrówna, wyst. Warszawa 6 VII 1887

Pan Fikalski, libretto C. Danielewski wg Domu otwartego M. Bałuckiego, wyst. Lublin 1889/90

Wesele Pompea, libretto Winternitz, wyst. Warszawa 1 IX 1891

Świtezianki, libretto J. Grajnert, wyst. Warszawa 9 VII 1896

Jak się śmieją i płaczą w Warszawie, libretto C. Danielewski, wyst. Warszawa 27 X 1901

Papa Pepy, libretto F. Kwaśniewski, wyst. Warszawa 28 VIII 1901

Stręczycielki, libretto A. Starkman, wyst. Warszawa 9 VII 1905

Podróż po Syrenim grodzie w 80 godzin, libretto J. Trzeciak, wyst. Warszawa VIII 1911.

balety:

Meluzyna, choreografia V. Calori, wyst. Warszawa 20 IV 1873, fragment: 6 tańców, na fortepian, wyd. Warszawa 1873 J. Müller

Naïades Quadrilles op. 46, na fortepian, wyd. Warszawa 1873 Sennewald, ok. 1904 Gebethner i Wolff

Pan Twardowski, choreografia V. Calori, wyst. Warszawa 6 VII 1874, fragment: 8 tańców, na fortepian, 1874 J. Müller, 2. wyd. Warszawa ok. 1875, 3. wyd. Warszawa ok. 1880

Tadeusz i Zosia, z muzyką Sonnenfelda, M.K. Ogińskiego i K. Kurpińskiego, libretto wg A. Mickiewicza, choreografia M. Kulesza, wyst. Warszawa 26 IV 1906.

muzyka do sztuk teatralnych:

ponad 20 utworów, m.in.:

Tajemnice Warszawy, tekst P. Kośmiński, wyst. Warszawa przed 8 VIII 1887

Dzisiejsza Warszawa, tekst F. Rinstein, wyst. Warszawa między 7 a 14 VII 1888

Nowe tory, tekst P. Kośmiński, wyst. Warszawa 20 V 1899

Wałek adwokat, tekst J. Gerber, wyst. Warszawa 11 VII 1900

Pracownice igły, tekst Z. Przybylski, wyst. Warszawa 23 IV 1901

Mściciel, tekst B. Londyński wg M. Reida, wyst. Warszawa 5 X 1901

Szuler i grabarz, tekst J.N. Kamiński, wyst. Warszawa 25 III 1902

Ofiara zbrodni, tekst W. Kwiatkowska, wyst. Warszawa 4 VIII 1903

Hanka Gorczakówna, tekst A. Siedlecki, wyst. Warszawa 22 X 1904

Królewna Śnieżka i siedmiu karłów, tekst C. Danielewski wg J. Grimma, wyst. Warszawa 29 VII 1905