Sonnenfeld Adolf Gustaw, pseud. Gustaw Adolfson, *19 IX 1837 Wrocław, †28 V 1914 Warszawa, polski dyrygent, skrzypek i kompozytor niemieckiego pochodzenia. Uczył się gry na skrzypcach m.in. u I.P. Lüstnera i M. Schöna oraz teorii muzyki u organisty J.J. Seidla. W 1850 Sonnenfeld był solistą orkiestry J. Göbela. Od 1854 kształcił się w konserwatorium w Lipsku u F. Davida (skrzypce), M. Hauptmanna i E.F. Richtera (kompozycja). W 1857 przyjechał wraz z zespołem E. Brauna z Berlina na gościnne występy do Warszawy, gdzie pozostał do końca życia. Początkowo udzielał tu lekcji gry na skrzypcach i fortepianie; w 1867 Sonnenfeld zorganizował własną orkiestrę, zwaną niekiedy Orkiestrą Warszawską, z którą sezonowo grywał w sali towarzystwa Harmonia, w latach 1870–98 w Dolinie Szwajcarskiej oraz w in. salach koncertowych i teatrzykach ogródkowych. Często wyjeżdżał z zespołem, m.in. do Łodzi (corocznie od 1889), Lublina, Poznania i sporadycznie do Kowna, Wilna, Wrocławia i Rygi. Od 1 VI do 11 X 1882 prowadził z J. Szymborskim teatrzyk Nowy Świat. Dyrygował też innymi zespołami w teatrzykach ogródkowych, orkiestrą dętą Stowarzyszenia Pracowników Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej (1897–1913), orkiestrą amatorską Stowarzyszenia Pracowników Handlowych w Łodzi (krótko na przełomie XIX i XX w.), orkiestrą antraktową Teatru Ludowego w Warszawie (1899–1905) oraz orkiestrą Towarzystwa „Syrena Rekord” (1908), z którą dokonał pierwszych w Warszawie nagrań utworów instrumentalnych na płyty gramofonowe. Wydawał w Warszawie u F.W. Hoesicka serie łatwych utworów dla dzieci na fortepian («Klejnoty Muzyczne» od 1878, «Le Petit Répertoire» od 1880, «Mały Wirtuoz» od 1882), na fortepian na 4 ręce («Les Deux Soeurs» od 1880) oraz serie trudniejszych kompozycji na skrzypce i fortepian («Kłosy z Rodzinnej Niwy» od 1878, «Skrzypek Amator» op. 169, wyd. od 1890 Sennewald, później Gebethner i Wolff), które były kilkakrotnie wznawiane.
Sonnenfeld tworzył głównie muzykę popularną – taneczną i wodewilową, zyskując miano „polskiego Straussa” lub „polskiego Offenbacha”. Wielkim powodzeniem cieszył się jego balet Pan Twardowski, który był pierwszą polską pełnospektaklową kompozycją tego typu, opartą na motywach narodowych; balet ten wystawiony był do 1917 ponad 500 razy. Jako dyrygent Sonnenfeld propagował oprócz lekkiego repertuaru twórczość współczesnych kompozytorów polskich.
Instrumentalne:
tańce i marsze na orkiestrę, m.in.:
Erinnerung an Breslau op. 10 na orkiestrę, wyd. Berlin między 1880 a 1885 Philipp
Chór polskiej straży nocnej na orkiestrę, 1888, wyd. Warszawa 1897 Sennewald
Pod dwubarwnym sztandarem na orkiestrę, wyd. Warszawa b.r.
Concert polonais na kornet i orkiestrę, wyd. Berlin między 1880 a 1885 Philipp, Heilbronn między 1892 a 1897 C.F. Schmidt
Marsz na otwarcie gmachu teatru w Lublinie 6 II 1886 na orkiestrę
liczne tańce na fortepian, m.in.:
Harmonia, polka na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1866 Hoesick
Chevaliers et dames, kadryle na fortepian, wyd. Warszawa między 1875 a 1878 H. Trenkler
Po warszawsku, polka op. 152 na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1885 Gebethner i Wolff
Wspomnienie Osieka, walc op. 210 na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1908 Gebethner i Wolff
utwory dla dzieci, m.in.:
Imieniny Jadzi, 8 tańców na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1875 Hoesick
Bal dziecięcy, 5 tańców na fortepian, wyd. Warszawa 1880 Hoesick
Jadzia i Władzio na balu, 6 tańców na fortepian na 4 ręce, wyd. Warszawa 1904 Hoesick
Sceniczne:
opery:
Nocleg w Apeninach, libretto A. Fredro, wyst. Warszawa 26 VIII 1874
Albrecht Dürer w Wenecji, libretto Volness, 1878
Alfred Wielki, przed 1888
Pentesilea, przed 1892
Handzia, libretto J. Grajnert wg W. Rapackiego (ojca), ok. 1900, wyst. Warszawa 7 X 1905.
operetki i wodewile (libretto F. Schober, jeśli nie podano inaczej):
Podróż po Warszawie, wyst. Warszawa 16 IX 1876, 5 fragmentów, op. 66–70, na fortepian lub na głos z fortepianem, wyd. Warszawa 1877 Hoesick oraz Petite fantaisie op. 119, na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1890 Sennewald
Dwa gołąbki ok. 1878, fragment Na balu (polka), op. 95 na fortepian, wyd. Warszawa 1878 W. Banarski
Modniarka warszawska, wyst. Warszawa 23 VIII 1878, rękopis partytury i głosów w bibliotece Teatru Polskiego w Poznaniu; Piekło, wyst. Warszawa 5 VIII 1879, fragment Lucyper-Galop op. 104 na fortepian, wyd. Warszawa 1879 Hoesick
Barnaba Fafuła i Józio Grajszczyk na Wystawie Paryskiej, wyst. Warszawa 20 VIII 1879
Ulica Marszałkowska, libretto J. Zapalski i F. Schober, wyst. Warszawa 16 IX 1879, fragment Mazur weselny op. 117 na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1880 Gebethner i Wolff, rękopis głosów w bibliotece Teatru Polskiego w Poznaniu
Donato, libretto Z. Rappaport, wyst. Warszawa 1881, fragment Cześć damom (kontredanse), op. 139, na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1882 Gebethner i Wolff, ok. 1885 M. Orgelbrand
Król reporterów, libretto W. Leśniewski, wyst. Warszawa 12 VII 1881, fragmenty: 4 piosenki, wyd. Warszawa 1881 Centnerszwer oraz Reporter (kontredans), op. 124, na fortepian, wyd. Warszawa 1881 Centnerszwer
Majstrówna, wyst. Warszawa 6 VII 1887
Pan Fikalski, libretto C. Danielewski wg Domu otwartego M. Bałuckiego, wyst. Lublin 1889/90
Wesele Pompea, libretto Winternitz, wyst. Warszawa 1 IX 1891
Świtezianki, libretto J. Grajnert, wyst. Warszawa 9 VII 1896
Jak się śmieją i płaczą w Warszawie, libretto C. Danielewski, wyst. Warszawa 27 X 1901
Papa Pepy, libretto F. Kwaśniewski, wyst. Warszawa 28 VIII 1901
Stręczycielki, libretto A. Starkman, wyst. Warszawa 9 VII 1905
Podróż po Syrenim grodzie w 80 godzin, libretto J. Trzeciak, wyst. Warszawa VIII 1911.
balety:
Meluzyna, choreografia V. Calori, wyst. Warszawa 20 IV 1873, fragment: 6 tańców, na fortepian, wyd. Warszawa 1873 J. Müller
Naïades Quadrilles op. 46, na fortepian, wyd. Warszawa 1873 Sennewald, ok. 1904 Gebethner i Wolff
Pan Twardowski, choreografia V. Calori, wyst. Warszawa 6 VII 1874, fragment: 8 tańców, na fortepian, 1874 J. Müller, 2. wyd. Warszawa ok. 1875, 3. wyd. Warszawa ok. 1880
Tadeusz i Zosia, z muzyką Sonnenfelda, M.K. Ogińskiego i K. Kurpińskiego, libretto wg A. Mickiewicza, choreografia M. Kulesza, wyst. Warszawa 26 IV 1906.
muzyka do sztuk teatralnych:
ponad 20 utworów, m.in.:
Tajemnice Warszawy, tekst P. Kośmiński, wyst. Warszawa przed 8 VIII 1887
Dzisiejsza Warszawa, tekst F. Rinstein, wyst. Warszawa między 7 a 14 VII 1888
Nowe tory, tekst P. Kośmiński, wyst. Warszawa 20 V 1899
Wałek adwokat, tekst J. Gerber, wyst. Warszawa 11 VII 1900
Pracownice igły, tekst Z. Przybylski, wyst. Warszawa 23 IV 1901
Mściciel, tekst B. Londyński wg M. Reida, wyst. Warszawa 5 X 1901
Szuler i grabarz, tekst J.N. Kamiński, wyst. Warszawa 25 III 1902
Ofiara zbrodni, tekst W. Kwiatkowska, wyst. Warszawa 4 VIII 1903
Hanka Gorczakówna, tekst A. Siedlecki, wyst. Warszawa 22 X 1904
Królewna Śnieżka i siedmiu karłów, tekst C. Danielewski wg J. Grimma, wyst. Warszawa 29 VII 1905
