logotypes-ue_ENG

Schetky, Johann Georg Christoph

Biogram i literatura

Schetky [szˊetky] Johann Georg Christoph, *19 VIII 1737 Darmstadt, †30 XI 1824 Edynburg, niemiecki kompozytor i wiolonczelista. Jego ojciec, Ernst Gottlieb Schetky (1716–1767), był sekretarzem i muzykiem na dworze księcia Ludwiga VIII w Darmstadcie. Schetky uczył się u J. Endlera (kompozycja) oraz u A. Filsa z Mannheimu (gra na wiolonczeli). W latach 1752–68 był pierwszym wiolonczelistą orkiestry dworskiej w Darmstadcie. W 1763 odbył z ojcem, bratem Georgiem Karlem Jacobem oraz siostrami Louise i Ludomillą podróż koncertową do Hamburga. Ponownie występował tam w latach 1768–69. Od 1772 do końca życia działał w Edynburgu; był pierwszym wiolonczelistą Edinburgh Musical Society, dyrygentem (ostatni koncert prowadził w 1815 podczas pierwszego Edinburgh Musical Festival) oraz współpracował z R. Burnsem. Jeden z jego synów, John Christian Schetky (1778–1874), został nadwornym malarzem króla Jerzego IV i Williama IV oraz królowej Wiktorii.

Dzieła Schetkiego z lat 60. – sonaty, wariacje, koncerty, tria i utwory wokalne z wiolonczelą obbligato – komponowane były głównie z myślą o repertuarze koncertowym, stąd ich wybitnie wirtuozowski charakter. Jego muzyka kameralna, bardzo popularna w Anglii w 2. połowie XVIII w., należy do nurtu stylistycznego reprezentowanego przez klasyków wiedeńskich (J. Haydn, W.A. Mozart). Szczególnie ceniono kwartety op. 6, Solo op. 4 nr 4 oraz Duet op. 2 nr 1. Popularnością wśród orkiestr wojskowych cieszył się opracowany na zespół instrumentów dętych zbiór szkockich melodii (wyd. ok. 1800). Schetky jest autorem prac pedagogicznych: Some Observations on, and Rules for Violoncello Playing (wydana jako dodatek do op. 7) oraz Practical and Progressive Lessons for the Violoncello (Londyn 1811), a większość sonat wiolonczelowych potraktował jako ćwiczenia rozwijające technikę gry na tym instrumencie.

Literatura: S.F.L. Schetky Ninety Years of Work and Play…, Edynburg 1877; G. Beechey J.G.Ch. Schetky and His „Observations” on Playing the Cello, „The Musical Quarterly” LX, 1974.

Kompozycje i edycje

Kompozycje

Instrumentalne:

orkiestrowe:

3 symfonie, rkp

4 koncerty wiolonczelowe, rkp.

koncert na klawikord, 2 skrzypiec, 2 flety i b.c., wyd. w: A Select Collection of Choice Music for the Harpsichord or Piano-forte, Edynburg ok. 1790

A Collection of Scottish Music, Consisting of 12 Slow Airs and 12 Reels and Strathspeys na zespół instrumentów dętych, Londyn ok. 1800

A Collection of Marches, Quicksteps, Slow and Lively Scotch Airs na zespół instrumentów dętych, Edynburg ok. 1806

kameralne:

6 kwartetów smyczkowych op. 6, wyd. Londyn 1777

6 triów op. 1, na 2 skrzypiec i wiolonczelę, wyd. Londyn 1773

12 Minuets na 2 skrzypiec i wiolonczelę, wyd. w: A Collection of the Newest and Best Minuets, wyd. Edynburg ok. 1760–78

6 duetów op. 2, na skrzypce i wiolonczelę, wyd. Londyn 1775

3 duety op. 24, na skrzypce i wiolonczelę, wyd. Londyn ok. 1808

6 duetów op. 5, na 2 flety, wyd. Londyn 1776–77

12 duetów op. 7, na 2 wiolonczele, wyd. Londyn ok. 1780

6 Solos op. 4, na wiolonczelę i instrument basowy, wyd. Londyn ok. 1795

6 Solos op. 13, na wiolonczelę i instrument basowy, wyd. Londyn 1776

2 sonaty na wiolonczelę i b.c., rkp.

utwory na klawesyn/fortepian, w tym ok. 30 sonat, m.in.:

6 sonat op. 3, z towarzyszeniem skrzypiec i wiolonczeli ad libitum, wyd. Londyn 1775

6 sonat op. 8, z towarzyszeniem skrzypiec, wyd. Londyn ok. 1780

3 sonaty op. 9, wyd. Edynburg ok. 1785

3 sonaty op. 10, wyd. Edynburg ok. 1785

3 sonaty op. 11, z towarzyszeniem skrzypiec i altówki, wyd. Edynburg ok. 1785

3 sonaty op. 14, z towarzyszeniem skrzypiec, wyd. Edynburg b.r.

1 sonata op. 15, wyd. Edynburg ok. 1800

3 sonaty op. 17–19, z towarzyszeniem skrzypiec ad libitum, wyd. Edynburg ok. 1805

1 sonata op. 25, z towarzyszeniem skrzypiec, ad libitum, wyd. Edynburg ok. 1808

Wokalno-instrumentalne:

solowe pieśni i canzonetty, m.in.:

Conservati fedele na sopran, wiolonczelę obbligato i smyczki, wyd. Edynburg ok. 1763

The Bee that Roves, wyd. Edynburg ok. 1800

3 Songs with Words by Walter Scott, wyd. Edynburg ok. 1810

 

Edycje:

12 duetów na wiolonczelę, wyd. K. Schneider, Celle 1963

kwartet op. 6 nr 1, wyd. D. Johnson, «The Symphony 1720–1840» seria G, II, Nowy Jork 1984

6 Solos op. 4, wyd. J. Adas, w: Late Eighteenth-Century Cello Sonatas, «The Eighteenth-Century Continuo Sonata» VIII, Nowy Jork 1991

6 duetów z op. 7, wyd. R. Mohrs, Moguncja 2005