Maklakiewicz, Tadeusz Wojciech
Maklakiewicz Jan Adam, *24 XI 1899 Chojnata (koło Skierniewic), †7 II 1954 Warszawa, kompozytor, pedagog, dyrygent chóralny, organista i publicysta muzyczny. Syn organisty w Mszczonowie Jana Maklakiewicza (1874–1955) i Rozalii z Izbickich. Jego pierwszym nauczycielem muzyki był ojciec. W latach 1919–22 uczył się w Wyższej Szkole Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie (skrzypce u L. Binentala, harmonia u M. Biernackiego, kontrapunkt u F. Szopskiego), od 1921 do 1925 studiował kompozycję w konserwatorium w Warszawie u R. Statkowskiego, a w sezonie 1926/27 u P. Dukasa w Ecole Normale de Musique w Paryżu, gdzie ponadto prowadził w ośrodku polonijnym chór mieszany oraz działał w Stowarzyszeniu Młodych Muzyków Polskich. Od 1927 do 1929 uczył przedmiotów teoretycznych i dyrygował chórem w konserwatorium H. Kijeńskiej-Dobkiewiczowej w Łodzi; w latach 1928–32 był profesorem harmonii w konserwatorium w Warszawie. Od I 1932 do VI 1935 Maklakiewicz był organistą i kierownikiem chóru przy kościele Św. Krzyża w Warszawie, który stał się w tym okresie jednym z najlepszych chórów kościelnych w Polsce. W latach 30. prowadził w Warszawie także chór „Znicz” Związku Zawodowego Pracowników Gazowni Miejskiej, chór i orkiestrę fabryki zbrojeniowej przy Forcie Bema (obecnie dzielnica Bemowo), chór młodzieży handlowej oraz chór „Lira” Akademickiego Koła Muzycznego przy Uniwersytecie Warszawskim.
Prowadził ożywioną działalność publicystyczną; w latach 1930–37 był stałym sprawozdawcą muzycznym „Kuriera Porannego”. W 1934 wspólnie z J. Niezgodą, sekretarzem generalnym Zjednoczenia Polskich Związków Śpiewaczych i Muzycznych, oraz z F. Grąbczewskim, właścicielem księgarni i wydawnictwa muzycznego w Warszawie, założył miesięcznik „Chór”, poświęcony muzyce chóralnej oraz działalności zespołów śpiewaczych i orkiestr amatorskich, uznany w 1935 za oficjalny organ tego stowarzyszenia; początkowo pismo to redagował sam, później (VII 1935 – XI 1936) z J. Niezgodą. W latach 1926–39 współpracował z Teatrem Polskim w Warszawie, a po wojnie z Teatrem im. J. Słowackiego i Teatrem Starym w Krakowie oraz z Teatrem Narodowym, Teatrem Kameralnym i Teatrem Syrena w Warszawie, od 1937 nawiązał współpracę z Polskim Radiem.
Podczas II wojny światowej pracował od X 1939 jako pianista w kawiarni Café Club w Warszawie, a następnie w prowadzonej przez znanego aktora i reżysera E. Chaberskiego kawiarni Znachor, która była miejscem spotkań działaczy konspiracyjnych. Od III 1941 do końca wojny ukrywał się w Chojnacie, gdzie uczył prywatnie harmonii oraz gry na fortepianie.
Od XI 1945 do VII 1947 był dyrektorem Państwowej Filharmonii w Krakowie (połączonej w V 1946 z operą). W latach 1947–48 był dyrektorem Filharmonii Warszawskiej; doprowadził do wskrzeszenia jej działalności, organizując orkiestrę symfoniczną i chór. W latach 1948–50 uczył harmonii w PŚSM (obecnie PSM II stopnia nr 1) w Warszawie; od 1949 był profesorem w PWSM (obecnie Akademia Muzyczna) w Warszawie, w latach 1950–51 dziekanem Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki. Wykładał kompozycję, instrumentację i kontrapunkt; do jego uczniów należeli: M. Sulej, J. Tyszkowski, A. Szaliński, S. Foremny, M. Magin i B. Konowalski.
Działał w licznych stowarzyszeniach muzycznych i organizacjach. Od 1928 był członkiem Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich, w którym w latach 1932–35 pełnił funkcję sekretarza generalnego, a następnie wiceprezesa. Od 1928 był także członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej, w którym sprawował kolejno funkcje: skarbnika, sekretarza i wiceprezesa. Od 1930 należał ponadto do Stowarzyszenia Pisarzy i Krytyków Muzycznych (założonego w 1926 przez M. Glińskiego), w którym pełnił funkcję skarbnika; w latach 1947–51 był członkiem zarządu ZKP. W 1947 otrzymał nagrodę muzyczną miasta Krakowa; pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Niezwykle obfita, wyrastająca z tradycji romantyzmu twórczość Maklakiewicza ulegała na przestrzeni lat zróżnicowaniu pod względem gatunków muzycznych i środków techniki kompozytorskiej. Jego pierwsze kompozycje, napisane przed podjęciem studiów, mają charakter amatorski, ale już Wariacje symfoniczne na temat własny op. 4, wykonane w 1923 na popisie w konserwatorium warszawskim przez orkiestrę szkolną pod batutą H. Melcera-Szczawińskiego, ujawniły wybitne zdolności muzyczne i indywidualność artystyczną młodego kompozytora. Z lat studiów (1921–25) pochodzą jedyne utwory fortepianowe Maklakiewicza, 4 pieśni op. 5, 4-głosowa fuga podwójna Ojcze nasz na chór mieszany i małą orkiestrę symfoniczną oraz 2 utwory orkiestrowe: Fragment liryczny i Prolog do zamierzonej opery Lilia Weneda wg dramatu J. Słowackiego (praca dyplomowa ukończona pod kierunkiem L. Różyckiego z powodu choroby R. Statkowskiego); kompozycje te wskazują na wyraźne wpływy M. Karłowicza. Od 1926 zaznacza się ewolucja języka muzycznego Maklakiewicza, odwrót od akademizmu w kierunku unowocześnienia środków wyrazu muzycznego. Wpłynęła na to fascynacja Maklakiewicza muzyką K. Szymanowskiego, o czym świadczą Reflexions op. 14 na skrzypce i fortepian, 1-częściowa wokalno-instrumentalna II Symfonia „Święty Boże” oraz Concerto quasi una fantasia op. 23. Duże znaczenie dla ukształtowania indywidualnego stylu Maklakiewicza miał jego pobyt w Paryżu, gdzie poznał on najnowsze tendencje w muzyce europejskiej, zwłaszcza francuskie, i udoskonalił swą technikę kompozytorską; uwidoczniło się to przede wszystkim w zakresie instrumentacji, wzbogaceniu walorów kolorystycznych dzieła. Napisane pod kierunkiem P. Dukasa utwory kameralne: Suita huculska i tryptyk Wiosna na wsi zapoczątkowały trwający do 1930 okres największego rozkwitu inwencji twórczej kompozytora. W latach 1928–30 powstały dzieła, o których randze artystycznej świadczą nazwiska uczestniczących w prawykonaniu wybitnych muzyków (Z. Drzewiecki, S. Korwin-Szymanowska, K. Wiłkomirski, I. Dubiska, S. Jarzębski, G. Fitelberg, G. Georgescu) i przyznane nagrody: Concerto quasi una fantasia, Koncert wiolonczelowy (1932 Państwowa Nagroda Muzyczna), I Koncert skrzypcowy (1933 I nagroda na konkursie kompozytorskim im. L. Kronenberga). Utwory te potwierdzają, że słusznie zaliczano Maklakiewicza do czołówki młodej generacji kompozytorów polskich w okresie międzywojennym. Później muzyka symfoniczna zeszła na drugi plan w twórczości Maklakiewicza; kompozytor sporadycznie pisał utwory orkiestrowe. Mistrzowską instrumentacją wyróżniają się poemat symfoniczny Grunwald (1944) oraz Uwertura „Praska” (1947). Po 1930 zaznaczyła się u Maklakiewicza tendencja do uproszczenia języka muzycznego, podyktowana przekonaniem kompozytora o konieczności tworzenia muzyki przystępnej dla szerokich kręgów odbiorców. Operowanie prostymi środkami muzycznymi (powrót do tonalności dur-moll) stało się podstawą jego warsztatu kompozytorskiego, poczynając od Tanga symfonicznego (1931) po II Koncert skrzypcowy (1952).
Przez całe życie Maklakiewicz komponował muzykę wokalną, która stanowi największą część jego dorobku. Są to pieśni solowe z towarzyszeniem fortepianu lub orkiestry, utwory chóralne na różne rodzaje chórów a cappella lub z akompaniamentem instrumentów, liczne opracowania pieśni ludowych i popularnych melodii oraz utworów innych kompozytorów; często ten sam utwór jest opracowany w kilku wersjach obsady wykonawczej. Kompozycje wokalne pisał Maklakiewicz dla doraźnych celów użytkowych; są to pieśni patriotyczne, często inspirowane tematyką pracy i muzyką ludową, związane z rocznicami i ważnymi wydarzeniami historycznymi, piosenki żołnierskie i młodzieżowe, także pieśni masowe i piosenki dla dzieci; sporadycznie sięgał Maklakiewicz po teksty wybitnych poetów (Słowacki, Kasprowicz, Tuwim). Na tle jego ogromnej spuścizny wokalnej wyróżniają się walorami artystycznymi: 4 pieśni japońskie, 3 wokalizy, 5 pieśni ludowych, Dwa wiatry oraz Kołysanka (sł. K.I. Gałczyńskiego). Na powojennej twórczości Maklakiewicza w dużej mierze zaważyła estetyka realizmu socjalistycznego. Postulat upowszechnienia muzyki, prostoty środków muzycznych, poszukiwania inspiracji w muzyce ludowej odpowiadał poglądom Maklakiewicza na społeczną rolę sztuki, toteż po 1948 komponował pieśni masowe i kantaty, zawierające socjalistyczne treści. Dwukrotnie zamierzał napisać operę, zachowały się bowiem w rękopisie 2 fragmenty z planowanej opery Lilia Weneda (1925) oraz wyciąg fortepianowy I aktu opery Wiatr halny (1953, libretto A. Pach); wielkie formy muzyki dramatycznej nie odpowiadały jednak jego predyspozycjom twórczym.
Jako twórca użytkowych utworów religijnych Maklakiewicz należy – obok F. Nowowiejskiego – do najwybitniejszych przedstawicieli polskiej muzyki religijnej w 1. połowie XX w. Ten rodzaj muzyki uprawiał Maklakiewicz również przez całe życie, a szczególnie intensywnie w latach 1932–35, kiedy działał jako organista i kierownik chóru kościelnego. Skomponował 5 mszy (m.in. Mszę polską, uważaną za jedną z najlepszych kompozycji mszalnych z tekstem polskim), części mszalne i inne utwory związane z liturgią oraz liczne pieśni religijne. Tworzył także utwory przeznaczone do wykonania koncertowego, inspirowane treściami religijnymi i muzyką sakralną, np. cykl 4 pieśni Madonny na głos i orkiestrę, II Symfonia „Święty Boże”, Koncert wiolonczelowy, w którym temat opiera się na melodii Kyrie z XI mszy gregoriańskiej Orbis factor i wykorzystane zostały motywy Bogurodzicy oraz melodia psalmu CIX z Nieszporów polskich, a melodyka części III osnuta jest na motywach gregoriańskiej melodii antyfony żałobnej In paradisum deducant te.
Maklakiewicz jest jednym z pierwszych kompozytorów muzyki filmowej w Polsce; pisał ją od 1931 m.in. do tak znanych filmów jak Barbara Radziwiłłówna. Wysoko ceniony jako twórca muzyki teatralnej współpracował z wybitnymi reżyserami: J. Osterwą, A. Szyfmanem, A. Zelwerowiczem, a zwłaszcza z L. Schillerem, z którym wspólnie opracował muzykę do słynnej Pastorałki; pisał także muzykę do dziecięcych słuchowisk radiowych. Maklakiewicz był artystą wrażliwym na ewidentne potrzeby w słabo umuzykalnionym społeczeństwie polskim; twórczość kompozytorską łączył z własną działalnością wykonawczą; z pasją właściwą działaczom społecznym przejawiał aktywność organizacyjną na polu upowszechniania muzyki. Z jego ogromnej ilościowo twórczości (z numeracją opusowaną w latach 1918 – VIII 1921 i rozpoczętą na nowo IX 1921 – IV 1930) tylko nieliczne kompozycje zostały wydane, większość pozostała w rękopisach znajdujących się głównie w Archiwum Kompozytorów Polskich przy Bibliotece UW, a także w bibliotece WTM, Centralnej Bibliotece Nutowej PWM i bibliotece Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego w Warszawie. Obszerny wykaz kompozycji został zamieszczony w monografii M. Wacholc.
Literatura: K. Szymanowski Przedstawiciel młodej twórczości muzycznej o jednym z najmłodszych kompozytorów, „Kurier Poranny” z 11 II 1928; M. Gliński Nowe kompozycje. Symfonia „Święty Boże” Jana Adama Maklakiewicza, „Muzyka” 1928 nr 2; H. Feicht Zagadnienia z muzyki kościelnej. (Na marginesie polemiki o p. Janie Adamie Maklakiewiczu), „Kurier Warszawski” z 10 II 1932; S. Waljewski Jan Adam Maklakiewicz. Z powodu otrzymania Państwowej Nagrody Muzycznej, „Kurier Poranny” z 25 III 1932; R. Werner Współcześni kompozytorzy polscy, odcinek 4: Jan Adam Maklakiewicz, „Muzyka” 1937 nr 2; K. Wiłkomirski Wielki sukces polskiego kompozytora Jana Maklakiewicza na Międzynarodowym Festiwalu w Pradze, „Życie Warszawy” z 17 V 1947; Z. Mycielski „Pieśni japońskie” Jana Adama Maklakiewicza, „Ruch Muzyczny” 1947 nr 18; M. Wacholc Jan Adam Maklakiewicz, monografia, praca doktorska, Akademia Muzyczna im. F. Chopina w Warszawie, 1987; M. Wacholc Jan Adam Maklakiewicz, Otwock 2012.
Instrumentalne:
Chant d’amour na fortepian, 1915
Cisza morska (Sonety krymskie) na fortepian, 1920
Marsz żałobny na fortepian, 1920
Mary-Lida, walc na fortepian, 1920–21 (?), wyd. Warszawa b.r. nakład autora
Momencik muzyczny na fortepian, 1920
Impromptu na fortepian, 1921
4 fugi 4-głosowe na fortepian, 1922
Wariacje na fortepian (zachowane fragmenty), 1922
Wariacje symfoniczne na temat własny op. 4, 1923, wyk. Warszawa VI 1923
Fragment liryczny na orkiestrę (zaginiony), 1924, wyk. Warszawa III 1924
Wianeczek na 4 ręce na fortepian, transkrypcja pieśni Wianeczek, 1924
2 preludia na fortepian, 1926
Reflexions op. 14 na skrzypce i fortepian, 1926
Romance sans paroles na flet i fortepian, 1926–27 (?)
Prélude op. 17 na organy, 1927
Suita huculska op. 15 nr 1 na skrzypce i fortepian, 1927, wyd. Warszawa 1932 TWMP
Wiosna na wsi op. 18 na wiolonczelę i fortepian, 1927, Paryż 1929 M. Eschig
Concertino quasi una fantasia op. 22 na fortepian i orkiestrę, 1928
Concerto quasi una fantasia op. 23 na fortepian, głos solowy i orkiestrę, 1929, wyk. Warszawa 1929, wyd. wyciąg fortepianowy oprac. J. Wróblewski w: «Zeszyty Naukowe Akademii Muzycznej w Warszawie» nr 27, Warszawa 1993
Koncert wiolonczelowy op. 24, 1929, wyk. Bukareszt 9 II 1930, wyd. wyciąg fortepianowy Warszawa 1935 TWMP oraz Kraków 1966
I Koncert skrzypcowy, 1930, wyk. Warszawa 10 IV 1931
Tango symfoniczne, 1931, od 1934 pt. Impresje hiszpańskie, wyd. Poznań 1932
Kościuszko pod Racławicami na orkiestrę, także pt. Racławice, 1936, wyk. Kraków 1 V 1946
Ostatnie werble (Les Tambours Veilés), poemat symfoniczny, 1936, wyk. Warszawa 12 V 1936 PR
Maik, fantazja orkiestrowa, także pt. Gaik. Polski lud wita wiosnę, wersje: 1. na małą orkiestrę z fortepianem ad libitum, 2. na orkiestrę salonową, 3. na fortepian, 1937, wyd. Warszawa 1937 F. Grąbczewski – wszystkie wersje
Przekupka warszawska, suita na orkiestrę, 1937
Grunwald, poemat symfoniczny, 1944, wyk. Kraków 30 V 1945, wyd. Kraków 1960
Uwertura „Praska”, 1947, wyk. Praga 8 V 1947
Tańce polskie na orkiestrę, także pt. Tańce łowickie, 5 utworów, 1948, wyk. Ostrawa 22 IX 1951: 1. Polonez, 2. Stary walc, 3. Polka, 4. Kujawiak, 5. Oberek,
II Koncert skrzypcowy „Góralski”, 1952, wyk. Łódź 12 XII 1952
Chodzony, rondo na orkiestrę, 1952
Koncert fagotowy (nieukończony), 1953
Wokalne i wokalno-instrumentalne:
4 pieśni op. 5 na głos solowy i fortepian, 1922–23: 1. Smutna jest dusza moja, sł. K. Przerwa-Tetmajer, 2. Ja kocham ciebie, sł. L. Staff, 3. Po zachodzie, sł. R. Tagore, 4. Ty nie odejdziesz, sł. T. Bocheński; 2. wersja na głos i orkiestrę
II Symfonia „Święty Boże” op. 20 na baryton, chór mieszany, organy i orkiestrę, sł. J. Kasprowicz, 1927, wyk. Warszawa 10 II 1928
4 pieśni japońskie op. 25 na głos solowy i fortepian, sł. Riociu Umeda, tłum. polskie i francuskie B. Wodzińska, 1930, 2. wersja na sopran i orkiestrę, wyd. obie wersje Kraków 1947: 1. Noc jak cień obrazu, 2. Woda zamknęła się gładką, spokojną linią powierzchni, 3. Wiatr przyniósł jesień, 4. Wiosny krzew
Pieśń o chlebie powszednim, rapsod symfoniczny na chór mieszany i orkiestrę, sł. W. Broniewski, 1931, wyd. Paryż 1932 (?)
Missa de Inventione Sanctae Crucis (Missa secunda) na 4-głosowy chór męski i organy, 1932
Missa pro defunctis na 3-głosowy chór męski i organy, 1932
Msza świętokrzyska na chór mieszany i organy, 1932, wyd. Warszawa 1933 F. Grąbczewski
Veni Creator, hymn na chór mieszany, 1932, wyd. Warszawa b.r. F. Grąbczewski; także in. 2 wersje chóralne
3 wokalizy na głos solowy i fortepian, 2. wersja na głos i orkiestrę, obie wersje skomponowane 1939, przerobione 1946 (z orkiestrą), 1949 (z fortepianem): 1. Passioneè, 2. Triste, 3. Joyeuse
Missa tertia pro honore s. Francisci Confessoris na chór mieszany i organy, 1940
Missa quarta in honorem Beatae Mariae Virginis (Msza Częstochowska) na chór mieszany i organy, 1942
Madoňe, 4 utwory na głos solowy i fortepian, sł. L. Stehlik, tłum. polskie A. J-wicz (pseud. Hanny Parysiewicz), 1947, wyd. Praga 1947 (?) wyd. Svoboda: 1. Krumlovska, 2. Lňarska (Zielna), 3. Lňarska (Zielna), 4. Zlatokorunska (W złotej koronie); 2. wersja na głos i orkiestrę, 1947
Msza polska na sopran lub tenor solo, chór mieszany i organy, sł. M.H. Szpyrkówna, 1944, wyd. Kraków 1947
Suita łowicka na sopran, chór mieszany i orkiestrę, sł. ludowe, 1948, wyd. wyciąg fortepianowy Kraków 1950
Śląsk pracuje i śpiewa, suita na głos solo, 3 chóry i orkiestrę lub fortepian, sł. S. Młodożeniec oraz ludowe, 1948, wyd. wyciąg fortepianowy Kraków 1950; 2. wersja na głos solo i chór męski, 1950
Grenada na 2 głosy solowe, chór i orkiestrę, sł. M.A. Swietłow, tłum. J. Tuwim, 1949, wyk. 28 III 1949; 2. wersja, 1951
Komuna Paryska na 2 głosy solowe, chór i orkiestrę, sł. W. Broniewski, 1949; 2. wersja, 1949
Suita żywiecka na 2 głosy solowe, 2 chóry męskie i orkiestrę, sł. J. Reimschüssel, 1952
Nowy mazur, kantata na głos solo, chór męski i orkiestrę, sł. M. Jezierski, 1953
Tryptyk morski na 2 głosy solowe, chór męski i orkiestrę, sł. J. Gałkowski, 1953
ok. 80 pieśni na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, m.in.:
Wianeczek op. 15 na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, 1920
Więc już nie myślę na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. J. Słowacki, 1922
Pieśń o burmistrzance op. 21 na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. J. Kasprowicz, 1928, wyd. Warszawa 1930 TWMP
Ty jesteś jak polny kwiat op. 23 na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. H. Heine, tłum. polskie G. Knollowa, 1928, wyd. „Muzyka” 1928 nr 11
Pieśń o polskim morzu na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. A. Bogusławski, 1933; 2. wersja na chór mieszany a cappella, wyd. Warszawa 1934 TWMP, także w: Z pieśnią, wyd. J.K. Lasocki, z. 3, Kraków 1966, 5. wyd. 1987; 3. wersja na chór męski (III nagroda na konkursie kompozytorskim), 1933
Jego uśmiech na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian
Matka i syn na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian
Pomnik na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian
Wieści na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian; także na 2 głosy i fortepian
Syna serce kochające na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. F. Kiwelowicz
Wódz na 2 głosy i fortepian, sł. B.Z. Lubicz, wyd. w: Pamięci marszałka J. Piłsudskiego, Lwów 1937
Pieśń Rodziny Rezerwistów na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. K. Jeżewska, 1938, wyd. Warszawa b.r. F. Grąbczewski
Do matki na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. F. Kiwelowicz, 1942; także oprac. na chór męski a cappella, wyd. „Chór” 1938 nr 5; oprac. na 3 głosy równe
Pieśń o Stalowej Woli na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. S. Młodożeniec, wyd. Warszawa 1939 F. Grąbczewski
3 pieśni na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. A. Tryb (z cyklu Loňske listi), 1947, wyk. Praga 19 I 1948
Piosenki mariensztackie, 5 utworów na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. E. Żytomirski, 1949, wyd. Warszawa 1950 S. Arct: 1. Pieśń budowniczych Warszawy, 2. Fontanna na rynku (Walc), 3. Pałac pod Blachą (Menuet), 4. Przekupka (Polka), 5. Trasa W-Z (Marsz)
Pieśń o przyjaźni polsko-radzieckiej na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. E. Żytomirski, 1949, wyd. Warszawa 1951 Czytelnik; wersja na chór męski i orkiestrę, 1953; wersja na 3 głosy równe a cappella; wersja z towarzyszeniem fortepianu
Budujemy polską wieś na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. M. Kowalewski, wyd. w: Na nowej drodze, zbiór pieśni masowych, Warszawa 1951 Czytelnik; także wersja na chór unisono i orkiestrę; oprac. na chór mieszany a cappella
Nowy mazur na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. M. Jezierski; wyd. w: Na nowej drodze, zbiór pieśni masowych, Warszawa 1951 Czytelnik; także wersja na chór unisono i orkiestrę; oprac. na chór mieszany a cappella
Praca bije nam z rąk na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, 1948, sł. S. Czernik; wyd. w: Na nowej drodze, zbiór pieśni masowych, Warszawa 1951 Czytelnik; oprac. na chór mieszany a cappella
Pierwszy Maja na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, także pt. Na Pierwszy Maja, 1952, wyd. Warszawa 1953 Czytelnik; wersja na głos i małą kapelę, wyd. „Praca Świetlicowa” 1953 nr 4–5; wersja na chór mieszany a cappella, wyd. „Praca Świetlicowa” 1952 nr 4; wersja na głos solowy, chór mieszany, chór męski i orkiestrę, 1953; wersja na głosy równe, wyd. „Radio i Świat” 1953 nr 17
Siedem róż (z filmu Dom na pustkowiu) na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. E. Żytomirski, wyd. w: «Śpiewamy i tańczymy» 1954 nr 1, także w: W melodyjnym rytmie, Kraków 1957
Buduj Warszawę na głos solowy (lub śpiew unisono) i fortepian, sł. A. Przegrodzić (pseud. E. Żytomirskiego), wyd. w zbiorze: Warszawa w pieśni i piosence, Kraków 1955
kilkanaście pieśni na chór mieszany, m.in. Dwa wiatry na chór mieszany, sł. J. Tuwim, 1937, wyd. „Chór” 1937 nr 7–8
pieśni na chór i instrumenty, m.in.:
Elegia op. 12 na chór i organy, sł. J. Iwaszkiewicz, 1926
Zabrze na chór i orkiestrę, sł. W. Broniewski, 1949, wyd. głosy chóralne i wyciąg fortepianowy Kraków 1950; także wersja na chór męski a cappella, wyd. Kraków 1949
pieśni na chór męski, m.in.:
Trzy struny na chór męski, sł. K. Iłłakowiczówna, 1935, wyd. „Chór” 1935 nr 2; także wersja na 3 głosy równe, wyd. „Śpiew w szkole” 1935/36 nr 5
Kołysanka na chór męski, sł. K.I. Gałczyński, 1946, wyd. Kraków 1948, 3. wyd. 1950; wersja na chór mieszany a cappella, wyd. Kraków 1949; wersja na głos i fortepian, 1952, wyd. Kraków 1954; wersja na 3 głosy równe
Pieśń o Stalinie (polonez) na chór męski, sł. K.I. Gałczyński, 1949, wyd. Warszawa 1949 wyd. MON; także wersja na głos solo, chór męski i fortepian, 1949
***
2 introity
8 offertoriów
1 communio
5 responsoriów
liczne pieśni religijne, w tym:
17 pieśni maryjnych
12 kolęd, niektóre wyd. Warszawa 1937 S. Arct, w zbiorach: Kolędy i pastorałki, Kraków 1957 oraz Kolędy, wyd. S. Ormiński, Rumia 1983
2 pieśni wielkopostne
2 pieśni wielkanocne
16 pieśni o różnej tematyce, m.in. Ojcze nasz op. 7 na chór mieszany i małą orkiestrę, 1924
Sceniczne:
Cagliostro w Warszawie, balet, 1 akt w 3 obrazach, libr. J. Tuwim, 1938, wyst. Poznań 1947
Złota kaczka, balet, 5 obrazów, libr. J. Reimoser wg legendy A. Oppmana, 1951, wyst. Bytom 12 V 1951
Zbójnicy, miniatura baletowa na małą orkiestrę i fortepian, 1929 (?), wyd. Warszawa 1936 F. Grąbczewski
Images polonaises, miniatura baletowa, 1932, wyk. Paryż 1932, rkp. zaginiony
Shivokumi, miniatura baletowa na orkiestrę, 1934
Szał, miniatura baletowa na fortepian, libr. wg obrazu Szał uniesień W. Podkowińskiego, 1938
Kuszenie szatana, miniatura baletowa, 3 wersje, 1940–48
Tarantella śmierci, miniatura baletowa na fortepian, 1947
muzyka teatralna do 22 sztuk (w większości zachowana w rkp.), m.in.:
L. Schiller Pastorałka, wyst. Warszawa 9 I 1926, wyd. Warszawa 1931 Instytut Teatrów Ludowych
S. Żeromski Dzieje grzechu, wyst. Warszawa 19 X 1926
Z. Krasiński Nieboska komedia, wyst. Warszawa 1926
A. Nowaczyński Wojna wojnie, wyst. Warszawa 5 XI 1927
Ph. Dunning i S. Abbot Broadway, wyst. Warszawa 7 VI 1928
W. Szekspir Juliusz Cezar, wyst. Warszawa 21 I 1928
W. Szekspir Romeo i Julia, wyst. Warszawa 29 X 1931
A. Nowaczyński Komedia amerykańska, wyst. Warszawa 4 V 1932
E. Rostand Cyrano de Bergerac, wyst. Warszawa 7 X 1932
K.H. Rostworowski Kajus cezar Kaligula, wyst. Warszawa 16 V 1934
Sofokles Antygona, wyst. Kraków 1945
J.P. Priestley Miasto w dolinie, wyst. Kraków 1946
W. Szekspir Wiele hałasu o nic, wyst. Poznań 1947
6 kompozycji zachowanych w rkp.
muzyka do 12 filmów, m.in.:
Cham, reż. J. Nowina-Przybylski, 1931
Pod Twoją obronę, reż. E. Puchalski, J. Lejtes, 1933
Przybłęda, reż. J. Nowina-Przybylski, 1933
Barbara Radziwiłłówna, reż. J. Lejtes, 1936
Florian, reż. L. Buczkowski, 1936
Kościuszko pod Racławicami, reż. J. Lejtes, 1938
Sygnały, reż. J. Lejtes, 1938
Dom na pustkowiu, reż. J. Rybkowski, 1949
Opracowania:
Te Deum laudamus na głos i organy, 1933
Veni Creator na głos i organy
Ave Regina na głos i organy
Gloria Tibi Trinitas na 3-głosowy chór męski
20 kolęd (liczne wersje)
8 pieśni wielkopostnych
8 pieśni maryjnych
3 pieśni wielkanocne
51 oprac. pieśni:
6 utworów na głos i fortepian
31 utworów na chór mieszany a cappella, m.in.: 5 pieśni ludowych, wyd. Poznań 1929, W. Żeleński Zaczarowana królewna, sł. A. Asnyk, wyd. „Chór” 1935 nr 8, także w: Z pieśnią, z. 5, wyd. J.K. Lasocki, Warszawa 1952 Czytelnik, S. Moniuszko Znaszli ten kraj, sł. A. Mickiewicz wg J.W. Goethego, wyd. „Chór” 1936 nr 3
4 utwory na chór mieszany z towarzyszeniem instrumentów, m.in. F. Nowowiejski Rota, sł. M. Konopnicka, 1946 (2 wersje)
3 utwory na chór męski a cappella
3 utwory z towarzyszeniem instrumentów
4 utwory na 2–3 głosy równe
orkiestracja:
J. Zarębski Polonez tryumfalny, 1931, wyk. Kraków 1946
J. Zarębski Suita tańców polskich, 1932, wyk. Warszawa 1 XI 1935
F. Nowowiejski Rota, 1946, wyk. V 1946 PR
Polski Hymn Narodowy, harmonizacja K. Sikorski, 2 wersje: na orkiestrę oraz na mały dowolny zespół orkiestrowy typu odeon, 1948
Ułan, Polka rzeszowska, Pożegnanie, Kazbek, Burłaki, tańce dla Zespołu Pieśni i Tańca Domu Wojska Polskiego, 1949
K. Szymanowski Stabat Mater, wyciąg fortepianowy, 1926, wyd. Wiedeń 1928 UE