logotypes-ue_ENG

Poradowski, Stefan Bolesław

Biogram i literatura

Poradowski Stefan Bolesław, *16 VIII 1902 Włocławek, †9 VII 1967 Poznań, polski kompozytor, teoretyk muzyki, dyrygent i pedagog. Wykształcenie muzyczne zdobywał w Konserwatorium Winterfelda w Bydgoszczy, a następnie kształcił się w latach 1922–26 u H. Opieńskiego (kompozycja i teoria muzyczna) w konserwatorium w Poznaniu; równocześnie studiował prawo i muzykologię na uniwersytecie. W 1930 został profesorem teorii i kompozycji oraz kierownikiem orkiestry kameralnej w poznańskim konserwatorium. Wykładał w Miejskim Konserwatorium Muzycznym w Bydgoszczy (1935–39), dyrygował orkiestrą kameralnego Towarzystwa Muzycznego (1932–39) i chórem Harmonia w Poznaniu (1927–39), prowadził działalność recenzencką. Lata wojny spędził w Opatowie. W 1945 objął klasę teorii i kompozycji w PWSM w Poznaniu, pełnił szereg funkcji, m.in. prorektora, dziekana i kierownika Katedry Kompozycji oraz Katedry Teorii Muzyki. W latach 1955–67 prowadził klasę kompozycji w PWSM we Wrocławiu. Współpracował z wieloma instytucjami muzycznymi. Jako uznany fotografik uzyskał tytuł Artysty Międzynarodowej Federacji Fotograficznej, był prezesem poznańskiego oddziału Związku Polskich Artystów Fotografików i współzałożycielem czasopisma „Świat Fotografii”. Otrzymał wiele odznaczeń państwowych i nagród kompozytorskich, m.in.: na konkursach Związku Śpiewaków Polskich w Chicago (1926) i TWMP w Warszawie (w 1936 za II Trio smyczkowe), nagrodę artystyczną m. Poznania (1947), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1964), nagrodę I stopnia MKiS (1966).

Bogaty, zróżnicowany gatunkowo dorobek kompozytorski Poradowskiego (ok. 200 pozycji), wyrastający początkowo z tradycji późnego romantyzmu (R. Wagner, R. Strauss), utrzymany jest w stylu neoklasycznym. Większość kompozycji powstała w latach międzywojennych. Twórczość Poradowskiego charakteryzuje się przejrzystą konstrukcją formalną i bogatą inwencją melodyczną. Poradowski przykładał wielką wagę do klasycznie rozumianej formy muzycznej, m.in. cyklu sonatowego. Zafascynowany ideami Hindemitha i Szymanowskiego, skomponował ogromną ilość utworów chóralnych dla potrzeb wielkopolskiego ruchu chóralnego, szukając inspiracji w folklorze. W okresie powojennym podjął próbę unowocześnienia swego języka dźwiękowego, np. VII Symfonia oraz Koncert skrzypcowy zostały napisane w technice dodekafonicznej. W twórczości Poradowskiego największe znaczenie mają utwory wokalno-instrumentalne i chóralne. Wniósł także znaczący wkład do polskiej muzyki religijnej (msze, hymny). Z ogromnej spuścizny jedynie nieliczne utwory zostały wydane (część nakładu włoskiego), większość pozostaje w rękopisach w Bibliotece UAM w Poznaniu.

Literatura: F. Dąbrowski Stefan Bolesław Poradowski 1902–1967, „Ruch Muzyczny” 1967 nr 16; J. Pikulik Stefan Poradowski, „Przewodnik Katolicki” 1970 nr 13; T. Brodniewicz Stefan Bolesław Poradowski 1902–1967, „Ruch Muzyczny” 1987 nr 18; A. Godlewska-Szulc Festiwale Polskiej Muzyki Współczesnej „Poznańska Wiosna Muzyczna” w latach 1961–1989, Poznań 1990; J. Astriab Biografia twórcza i pedagogiczna Stefana Bolesława Poradowskiego, w: Z dziejów kultury muzycznej Poznania, praca zbiorowa, red. J. Astriab i W. Kaczocha, Poznań 1996.

Kompozycje i prace

Kompozycje:

Instrumentalne:

I Kwartet smyczkowy „Metamorfozy”, 1923

II Kwartet smyczkowy, 1923, zaginiony

Suita antyczna na orkiestrę smyczkową, 1924 (cz. II Sarabanda, wersja na organy; cz. IV Air, wersja na skrzypce i fortepian, wyd. Poznań 1926)

3 Sonatiny na 2 skrzypiec, wyd. Poznań 1924

Dyngus kujawski, suita na tematy ludowe na orkiestrę, 1925

Uwertura dramatyczna, 1926

Rondo-Krakowiak na orkiestrę, 1926

Symfonietta, 1926

Koncert klasyczny na violę d’amore i orkiestrę smyczkową, 1926

Tryptyk na orkiestrę smyczkową, 1926, wyd. Warszawa 1939

Capriccio (na temat R. Kreutzera) na orkiestrę smyczkową, 1926, wyd. Warszawa 1936

I Symfonia, 1928

I Trio smyczkowe, 1928, wyd. Warszawa 1935, Kraków 1997

Siciliano na altówkę i fortepian, 1928, wyd. Kraków 1955

Mazurek na altówkę i fortepian, 1928

Koncert kontrabasowy, 1929, wyd. wyciąg fortepianowy Kraków 1957,  3. wyd. 1974

II Symfonia, 1930

III Symfonia, 1932

II Trio smyczkowe, 1933, wyd. Katowice 1950, Kraków 1994

IV Symfonia, 1934, wyd. Warszawa 1935

III Trio smyczkowe, 1935

III Kwartet smyczkowy, 1936, wyd. Poznań 1947

V Symfonia, 1938

Serenada klasyczna na orkiestrę smyczkową, 1940

Rapsodia polska na skrzypce i orkiestrę, 1943

Uwertura koncertowa (Uroczysta), 1947

IV Kwartet smyczkowy, 1947

Ratusz poznański, poemat symfoniczny, 1950

Sceny weselne, suita na tematy ludowe na orkiestrę, 1951

VI Symfonia „Jubileuszowa”, 1952

IV Trio smyczkowe na 3 kontrabasy, 1952, wyd. Lipsk 1957

Koncert na flet, harfę i smyczki, 1954, wyd. partytura Kraków 1964, wyciąg fortepianowy 1974

V Trio smyczkowe, 1955

VII Symfonia, 1958

Trzy capriccia na kontrabas, 1960, wyd. Kraków 1985

Nokturn na flet, harfę i smyczki, wyd. Wiesbaden 1962

6 utworów na skrzypce i fortepian, m.in. Preludium i Toccata, 1962, wyd. Kraków 1967

suita z opery Płomienie na orkiestrę, 1963

VIII Symfonia, 1966

Sonata na skrzypce solo, 1967

Romans na kontrabas i fortepian, wyd. Kraków 1972

utwory organowe i fortepianowe

Wokalne i wokalno-instrumentalne:

ponad 40 utworów na chór mieszany lub męski a cappella (wyd. głównie w Poznaniu), m.in.: religijne: 2 Msze polskie – Z pokorą upadamy, 1925, 1946; Śpiewajmy Panu, 1941, wyd. 1946; Missa Prima, 1947, wyd. 1948; Missa Secunda (Pro Pace), 1964

Tryumf, kantata na baryton, chór i orkiestrę, sł. T. Miciński, 1925

Pieśń o wiośnie, kantata na sopran, chór i orkiestrę, sł. E. Zegadłowicz, 1926, wyd. wyciąg fortepianowy Poznań 1947

Koń Światowida, kantata na tenor, baryton, chór i orkiestrę, sł. E. Zegadłowicz, 1931, wyd. Poznań 1947

3 pieśni solowe op. 2, wyd. Poznań 1934, Warszawa 1936

Tryptyk ludowy na sopran i orkiestrę smyczkową, 1935

2 pieśni op. 33, wyd. Warszawa 1936, Poznań 1947

2 Duety op. 44, na sopran, alt i fortepian, 1945

Odkupienie (Redemption), oratorium (misterium wielkanocne) na sopran dramatyczny, chór męski, chór żeński i orkiestrę, sł. G. Trzywdar-Rakowski, 1945

Suita wielkopolska na 3 głosy równe i orkiestrę smyczkową, 1949

Rapsod poznański na tenor, chór i orkiestrę, sł. S. Krokowski, 1950

Suita lubuska na chór i orkiestrę, 1952, wyd. Zielona Góra 1959

Pieśń o Wiśle na tenor, chór i orkiestrę, sł. J. Gałkowski, 1953

Laur Wawrzynowy (Wieniec Laurowy) na chór i orkiestrę, sł. kompozytor, 1955, wyd. wyciąg fortepianowy Poznań 1955

Sceniczne:

Płomienie, opera, libretto J. Cygańska wg Krnąbrnego miasta W. Goebel, 1960, wyst. Gdańsk 1966

muzyka do słuchowisk radiowych

 

Prace:

Nauka harmonii, Poznań 1931, Warszawa  5. wyd. 1963

Instrumenty muzyczne, Poznań 1938

Diatoniczne modulacje harmoniczne, Poznań 1939

O fudze, Poznań 1962

Sztuka pisania kanonów, Poznań 1965

Akustyka dla muzyków, Poznań 1964

Nauka kompozycji, rkp. zaginiony w 1944