Mutter Anne-Sophie, *29 VI 1963 Rheinfelden, niemiecka skrzypaczka. Mając 5 lat, rozpoczęła naukę gry na fortepianie, a następnie na skrzypcach u E. Honigberger, uczennicy C. Flescha. Studia muzyczne odbyła w Szwajcarii w Musikkollegium Winterthur pod kierunkiem Aïdy Stucki. Międzynarodowa kariera Mutter rozpoczęła się w 1977 od występu na Salzburger Pfingst-Konzerte, po którym H. von Karajan zaangażował ją jako solistkę do orkiestry Berliner Philharmoniker. W 1985 grała w trio smyczkowym wraz z B. Giuranną i M. Rostropowiczem. Od 1986 uczy w Royal Academy of Music w Londynie. W obszernym repertuarze Mutter szczególne miejsce zajmuje muzyka współczesna. Swe utwory dedykowali jej W. Lutosławski, K. Penderecki, W. Rihm, S. Currier, S. Gubajdulina, A. Previn, H. Dutilleux. Wielokrotnie grała kompozycje Lutosławskiego, także pod jego batutą. Z udziałem Mutter odbyło się prawykonanie Łańcucha II (Zurych 1986), Partity w wersji orkiestrowej, jej dedykowanej (Monachium 1990). W 1988 oba utwory ukazały się na płytach DG, wykonane z orkiestrą BBC pod dyrekcją kompozytora (wydane później jeszcze dwukrotnie przez DG: wśród utworów różnych twórców na Back to the Future, 2000 i wraz z Koncertem fortepianowym w wykonaniu K. Zimermana, 2002). Lutosławski skomponował dla Mutter Lullaby „for Anne-Sophie” na skrzypce i fortepian (1989); pozostały też szkice do pisanego dla niej, nieukończonego Koncertu skrzypcowego. Mutter brała ponadto udział w prawykonaniu dzieł K. Pendereckiego: II Koncertu skrzypcowego (Lipsk 1995), który zarejestrowała na płycie DG (nagroda Grammy 1998), II Sonaty skrzypcowej (2000) i Duo concertante per violino e contrabbasso z R. Patkoló (2011). W 1998 wykonywała wszystkie sonaty skrzypcowe Beethovena na tournée po krajach Europy, Ameryki Północnej i Południowej a także w Japonii i na Tajwanie (141 koncertów w 47 ośrodkach z udziałem pianisty L. Orkisa, z którym współpracuje stale od 1988); pokłosiem tego tournée jest 4-płytowy album DG. W 2005 koncertowała na całym świecie z utworami W.A. Mozarta, wykonując sonaty tego kompozytora z L. Orkisem i tria fortepianowe z A. Previnem i D. Müller-Schottem (m.in. na koncercie w FN w Warszawie). Nagrała koncerty skrzypcowe A. Vivaldiego (Cztery pory roku, EMI 1984, DG 1999), S. Prokofiewa i A. Głazunowa (Erato 1989), L. van Beethovena (DG 2002), A. Previna (DG 2003), E.W. Korngolda i P. Czajkowskiego (DG 2004), W.A. Mozarta (EMI 1991, DG 2005), S. Gubajduliny (DG 2008), J.S. Bacha (EMI 1983, DG 2008), F. Mendelssohna (DG 2009) oraz A. Dvořáka (DG 2013), a także sonaty J. Brahmsa z A. Weissenbergiem (EMI 1983) i L. Orkisem (DG 2010). W 2007 roku ukazał się album DVD Simply Anne-Sophie, a w 2011 – 40-płytowa antologia Anne-Sophie Mutter. The Complete Musician. Za nagrania otrzymała wiele znaczących nagród, m.in. 4 Grammy Award, Deutscher Schallplattenpreis, The Record Academy Prize, Grand Prix du Disque, Internationaler Schallplattenpreis, Edison Prize, ponadto: Herbert von Karajan Musikpreis (2003), Ernst von Siemens Musikpreis (2008), Mendelssohn-Preis (2008), Brahms-Preis (2011). Mutter prowadzi szeroko zakrojoną działalność społeczną i charytatywną. W 1987 założyła Fundację im. Rudolfa Eberlego, wspierającą utalentowanych muzyków grających na instrumentach smyczkowych. Dochód ze swojego pierwszego koncertu w Polsce (Warszawa 1984) przeznaczyła dla Towarzystwa im. H. Wieniawskiego w Poznaniu, z kolejnego występu w Warszawie (1997) na rzecz ofiar powodzi w Polsce. Daje też koncerty na rzecz walki z AIDS, pomocy chorym dzieciom i inne cele dobroczynne. Wyróżniona została m.in. Orderem Zasługi I klasy Republiki Federalnej Niemiec (1989), Orderem Legii Honorowej za zaangażowanie w krzewienie muzyki współczesnej (2009) i Erich-Fromm-Preis (2011). Honorowa członkini Towarzystwa im. W. Lutosławskiego, w I 2013 wystąpiła w Filharmonii Narodowej w Warszawie podczas uroczystego koncertu inaugurującego obchody Roku Lutosławskiego i otrzymała Medal 100-lecia urodzin kompozytora za wybitny wkład w upowszechnienie muzyki i wiedzy o Lutosławskim.
