Logotypy UE

Klecki, Paweł

Biogram

Klecki, Kletzki, Paweł, Paul, *21 III 1900 Łódź, †5 III 1973 Liverpool, polski dyrygent. Pochodził z rodziny bogatych łódzkich włókniarzy, miłośników muzyki i teatru. Naukę gry na skrzypcach rozpoczął jako dziecko i w wieku 14 lat został członkiem nowo utworzonej Orkiestry Symfonicznej w Łodzi, z którą w 1919 wystąpił jako solista w Koncercie skrzypcowym Saint-Saënsa. Następnie podjął w konserwatorium w Warszawie studia dyrygenckie pod kierunkiem E. Młynarskiego i kompozytorskie u J. Wertheima. Po kilku miesiącach sam już prowadził zajęcia ze studentami w zastępstwie Młynarskiego, a po roku ukończył konserwatorium. W 1920 otrzymał nagrodę Filharmonii Warszawskiej za Uwerturę do Florentyńskiej tragedii O. Wilde’a, a w 1922 Młynarski wykonał na jednym z koncertów jego Sinfoniettę na smyczki. W 1921 Klecki udał się do Berlina na dalsze studia u osiadłego tam J. Wertheima oraz u F. Kocha (teoria) w Hochschule für Musik. W 1923 zadebiutował w Berlinie jako dyrygent, prowadząc wykonania własnych utworów. W 1924 przedstawiony został W. Furtwänglerowi, którego przyjaźń i opieka wywarły wielki wpływ na ukształtowanie artystycznej osobowości Kleckiego. Za sprawą Furtwänglera kilkakrotnie dyrygował koncertami filharmonii w Berlinie. W 1933 emigrował do Włoch, gdzie uczył kompozycji i orkiestracji w Scuola Superiore di Musica w Mediolanie. W latach 1937–38 był dyrygentem orkiestry filharmonii w Charkowie, po czym osiedlił się w Szwajcarii, przyjmując w 1947 obywatelstwo tego kraju. W 1940 rozpoczął współpracę z Orchestre de la Suisse Romande w Genewie, w 1943 objął kierownictwo festiwali muzycznych w Lozannie. Po wojnie rozpoczął ożywioną działalność koncertową, zdobywając międzynarodową sławę; w 1946 na zaproszenie Toscaniniego brał udział w koncertach inaugurujących powojenną działalność La Scali (prowadził m.in. Uwerturę A. Szałowskiego), w 1947 debiutował w Anglii z orkiestrą Philharmonia, w latach 1954–55 był głównym kapelmistrzem orkiestry filharmonii w Liverpoolu. Koncertował w Europie (m.in. z utworami Brahmsa, Skriabina i Mahlera) oraz w Ameryce Południowej. W 1959 debiutował w Stanach Zjednoczonych z Orkiestrą Filadelfijską, w latach 1960–63 był dyrektorem muzycznym orkiestry symfonicznej w Dallas, w latach 1954–66 piastował podobne stanowisko w Bernie. W latach 1967–69 po odejściu E. Ansermeta objął kierownictwo Orchestre de la Suisse Romande. W latach 60. odwiedzał kilkakrotnie Polskę, dyrygując koncertami Filharmonii Narodowej (m.in. pierwsze powojenne wykonanie IV Symfonii Mahlera), z którą w 1963 wystąpił na festiwalu w Montreux; dyrygował też innymi polskimi orkiestrami (WOSPR) oraz prowadził seminarium dyrygenckie w Krakowie. Dynamizm, energia, polot i świeżość interpretacji jednały mu słuchaczy i pochwały krytyki, natomiast zbytnia nerwowość i apodyktyczność utrudniały nieraz harmonijną współpracę z zespołami orkiestrowymi. Przez szereg lat poważnie chory na serce, zmarł nagle podczas próby orkiestry Royal Liverpool Philharmonic. Klecki ceniony był szczególnie za mistrzowskie wykonania dzieł Brahmsa i Mahlera. Z jego obfitego dorobku kompozytorskiego (m.in. 4 symfonie, koncerty fortepianowe i skrzypcowe, utwory kameralne, pieśni) większość uległa zniszczeniu w czasie II wojny światowej.