Wermińska Wanda, *18 XI 1900 (1897?) Błoszczyńce (k. Białej Cerkwi, Ukraina), †30 VIII 1988 Warszawa, polska śpiewaczka (mezzosopran, sopran dramatyczny). Lekcje gry na fortepianie pobierała w domu. Uczęszczając do gimnazjum żeńskiego W. Peretiatkowiczowej w Kijowie, śpiewała w chórze polskim (założonym przez hrabinę Tyszkiewiczównę). Po wybuchu rewolucji w 1917 rodzina Wermińskiej przeniosła się do Warszawy. Tu, kontynuując gimnazjalną naukę, brała udział w szkolnych koncertach i prywatnych wieczorach artystycznych. Podczas jednego z nich zwróciła uwagę A. Rodzińskiego, który polecił ją wokalnej opiece H. Zboińskiej-Ruszkowskiej. Po roku intensywnych studiów debiutowała 1 III 1923 na scenie Opery Warszawskiej rolą Amneris w Aidzie G. Verdiego, przez 3 kolejne sezony była tam stałą solistką. W 1929 wyjechała za granicę, odnosiła sukcesy m.in. w Pradze, Berlinie, Wiedniu, Rzymie i Mediolanie. Każdego roku powracała na występy do Warszawy, z którą czuła się najsilniej związana. Występowała tu w dziełach G. Verdiego (Aida, Bal maskowy, Don Carlos), E. d’Alberta (Zamarłe oczy), R. Wagnera (Lohengrin, Tannhäuser, Walkiria), M. Ravela (Godzina hiszpańska), G. Pucciniego (Dziewczyna z Zachodu, Tosca), G. Meyerbeera (Afrykanka), M. Musorgskiego (Borys Godunow) i wielu operach kompozytorów polskich, jak Goplana W. Żeleńskiego, Beatrix Cenci L. Różyckiego, Maria oraz Filenis R. Statkowskiego i in. Od partii mezzosopranowych Wermińska przeszła stopniowo do sopranowych, zdobywając szczególne uznanie jako odtwórczyni ról w dziełach Wagnera. Miała w repertuarze blisko 50 pierwszoplanowych partii operowych i operetkowych, a także liczne pieśni, które wykonywała w językach oryginalnych. Obdarzona głosem o niepospolitym bogactwie brzmienia i mocy oraz żywiołowym temperamentem scenicznym, międzynarodowy sukces odniosła dzięki roli Carmen – w latach 30. ubiegłego wieku interpretacja Wermińskiej nie miała sobie równych.
W czasie II wojny światowej przebywała w Ameryce Południowej, występując na głównych scenach Brazylii, Chile i Argentyny z wielu najwybitniejszymi artystami, jak K. Flagstad (w Rio de Janeiro śpiewała w Walkirii partię Zyglindy, mając ją za partnerkę w roli Brunhildy), L. Warren czy E. Pinza. W 1949 powróciła do kraju. W sali teatru Roma (ówczesnej siedziby Opery Warszawskiej) dała wspaniały recital, m.in. z wielkimi monologami z Fidelia L. van Beethovena oraz Tristana i Izoldy Wagnera. Następnie została solistką Opery Warszawskiej, prezentując tam znakomitą kreację w roli Toski w operze Pucciniego. W latach 50. wycofała się z działalności scenicznej i poświęciła pracy pedagogicznej.
Spośród nielicznych nagrań z udziałem Wermińskiej do najcenniejszych należą: habanera i aria z kartami z Carmen oraz wielka aria Dalili z II aktu Samsona i Dalili C. Saint-Saënsa, pochodzące z lat 20. XX w. W serii «Sławni Śpiewacy Polscy» (PN) opublikowano w 1979 kilka arii na sopran dramatyczny, nagranych przez Wermińską dla PR pod koniec lat 50. Swoje barwne życie i bogatą karierę Wermińska opisała ze swadą w książce Na obu półkulach (Warszawa 1978), w wersji rozszerzonej wydanie pt. Harmonia, dysonanse i sława (Warszawa 1987).
