Sutherland Dame Joan, *7 XI 1926 Sydney, †10 X 2010 Les Avants australijska śpiewaczka (sopran). Początkowo gry na fortepianie i śpiewu uczyła ją matka. Po zwycięstwie w lokalnym konkursie wokalnym Sutherland podjęła studia u Aidy i Johna Dickensów w Sydney, tam w 1947 śpiewała partię Dydony w koncertowym wykonaniu Dydony i Eneasza H. Purcella. W 1950 debiutowała na scenie New South Wales Conservatory of Music w Sydney w Judith E. Goossensa (rola tytułowa). W 1951 wyjechała do Londynu na dalsze studia u C. Careya w Opera School w Royal College of Music. W 1952 debiutowała w Covent Garden Theatre jako pierwsza z trzech dam w Czarodziejskim flecie Mozarta. W następnych latach zaczęła śpiewać większe partie, rozwinęła technikę koloraturową, specjalizując się w repertuarze włoskiego belcanta. Sukcesy w partiach Gildy w Rigoletcie Verdiego i tytułowej bohaterki w Alcynie Händla 1957 oraz wspaniały występ w tytułowej roli w Łucji z Lammermoor Donizettiego w Covent Garden Theatre pod batutą T. Serafina 1959 stały się początkiem jej wielkiej międzynarodowej kariery, której szczyt przypadł na lata 60. W 1954 poślubiła Richarda Bonynge (*29 IX 1930 Sydney), który dyrygował niemal wszystkimi przedstawieniami z jej udziałem. W 1958 występowała w Vancouver w Don Giovannim Mozarta (Donna Anna), w 1960 w Alcynie Händla na scenie Teatro La Fenice w Wenecji (rola tytułowa) oraz w Purytanach Belliniego na festiwalu w Glyndebourne (Elwira). W tymże roku zamieszkała w Szwajcarii. W 1961 kreowała tytułowe role w Łucji z Lammermoor (na scenie La Scali w Mediolanie i Metropolitan Opera House, gdzie śpiewała do 1987) oraz w specjalnie dla niej wydobytej z zapomnienia operze Belliniego Beatrice di Tenda (La Scala, 1961). Dalsze sukcesy przyniosły jej występy w Covent Garden Theatre w roli Królowej Nocy w Czarodziejskim flecie Mozarta i Aminy w Lunatyczce Belliniego, a później także we wszystkich 3 głównych rolach żeńskich w Opowieściach Hoffmanna Offenbacha, kreowanych w trakcie jednego wieczoru. W 1965 i 1974 Sutherland występowała z własnym zespołem operowym w Australii, gdzie ogłoszono ją największą śpiewaczką tego kraju od czasu N. Melby. W 1963, po triumfach Sutherland na scenie Covent Garden Theatre w Normie Belliniego z M. Home jako partnerką, brytyjska krytyka stwierdziła, iż ten duet oznacza powrót wielkiej epoki XIX-wiecznego belcanta. Wiosną 1986 Sutherland dała recital w Filharmonii Narodowej w Warszawie. W 1990 zakończyła karierę wokalną na scenie opery w Sydney w roli Małgorzaty de Valois w Hugonotach Meyerbeera. Dokonała wielu nagrań płytowych dla firm Decca, Columbia, L’Oiseau-Lyre, His Master’s Voice. W 1979 otrzymała tytuł Dame Commander of the Order of the British Empire.
Literatura: J. Sutherland A Prima Donna’s Progress, Londyn 1997 (autobografia); E. Greenfield Joan Sutherland, Londyn 1972; B. Adams La Stupenda. A Biography of Joan Sutherland, Melbourne 1980, wyd. zrewidowane i uzupełnione Milson Point 1993; N. Major Joan Sutherland, Londyn 1987, 2. wyd. 1994 (zawiera dyskografię).
