Logotypy UE

Spóz, Andrzej

Biogram

Spóz Andrzej, *1 XII 1936 Warszawa, polski muzykolog i bibliotekarz muzyczny. Studiował muzykologię na UW (dyplom w 1969). Od 1961 pracuje w Bibliotece, Muzeum i Archiwum WTM; od 1963 jako kierownik tej placówki. Działa w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich, od 1979 wchodzi w skład zarządu Sekcji Bibliotek Muzycznych – Polskiej Grupy Narodowej AIBM; w latach 1983–91, 1996–2001 przewodniczący, 1991–96 i od 2001 wiceprzewodniczący tejże sekcji; współredaguje organ sekcji „Bibliotekę Muzyczną” i współorganizuje co 4 lata ogólnopolskie konferencje bibliotekarzy muzycznych. Współpracował w organizowaniu muzykologicznych sesji naukowych: Kultura muzyczna Warszawy drugiej połowy XIX w. (1976) i Kultura muzyczna Warszawy w okresie okupacji hitlerowskiej (1981). Archiwalne zasoby WTM prezentował na wystawach urządzanych wraz z żoną Ireną Spóz (*7 VII 1936 Warszawa, z d. Chomik, muzykolog) wg własnych scenariuszy: Polska kultura muzyczna w XIX wieku (1966), 100 lat Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego (1977), Mieczysław Karłowicz – w setną rocznicę urodzin, z H. Wróblewską-Straus (1976), Warszawskie Towarzystwo Muzyczne 1871–1996. Historia i zbiory (1996), Warszawa w hołdzie Chopinowi (1999) i in.

Po objęciu kierownictwa nad biblioteką WTM, której zbiory zostały poważnie zdewastowane podczas II wojny światowej, Spóz gromadził przez lata druki muzyczne i rękopisy; w rezultacie zbiory WTM, obecnie obejmujące ok. 42000 druków (nuty, książki) i 3200 rękopisów nutowych, stały się jedną z najważniejszych kolekcji muzycznych w Polsce; szczególnie cenne są autografy utworów polskich kompozytorów XIX w.: Moniuszki, Noskowskiego, Karłowicza, Dobrzyńskiego, Józefa Stefaniego i innych. Opracowany wraz z Ireną Spóz Katalog polskich druków muzycznych 1801–1875 jest bezcennym źródłem informacji, umożliwiającym odtworzenie obrazu polskiej kultury muzycznej w XIX w., gdyż zawiera on oprócz dominujących utworów polskich kompozytorów również polskie wydania utworów kompozytorów obcych; zbiory WTM stanowią trzecią (po BJ i BN) pod względem wielkości kolekcję druków muzycznych z lat 1801–75. Penetracja dziejów WTM, przedstawionych syntetycznie w książeczce z 1971 i licznych rozprawach, zainspirowała Spóza do podjęcia badań nad życiem i twórczością polskich kompozytorów XIX w. (zwłaszcza Dobrzyńskiego, Moniuszki i Karłowicza) oraz kulturą muzyczną Warszawy w XIX w. Prace historyczne Spóza odznaczają się dokładnością przekazu i dbałością o dokumentację faktograficzną; przykładem może być artykuł O dacie powstania „Strasznego dworu”, w którym autor udowodnił, iż Moniuszko pracował nad tą operą w latach 1861 /62, a nie 1862/63, jak przyjmowano w literaturze moniuszkowskiej.

Prace

Katalog rękopisów muzycznych Mieczysława Karłowicza w Bibliotece WTM, z H. Harley i I. Chomik, „Muzyka” 1965 nr 3

Mieczysław Karłowicz — działacz Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, w: Z życia i twórczości Mieczysława Karłowicza, red. E. Dziębowska, Kraków 1970

Warszawskie Towarzystwo Muzyczne 1871–1971, Warszawa 1971

Tradycje moniuszkowskie w Warszawskim Towarzystwie Muzycznym w latach 1871–1914, w: Szkice o kulturze muzycznej XIX wieku, t. 2, red. Z. Chechlińska, Warszawa 1973

O dacie powstania „Strasznego dworu”, w: Dzieło muzyczne. Teoria, historia, interpretacja, księga pamiątkowa J.M. Chomińskiego, red. I. Poniatowska, Kraków 1984

Mieczysław Karłowicz. Katalog tematyczny dzieł i bibliografia, z B. Chmarą-Żaczkiewicz i K. Michałowskim, Kraków 1986

Wichtige Sammlungen polnischer Musikdrucke aus dem 19. Jahrhundert in Polen, „Forum Musikbibliothek” 1997 nr 4

Biblioteki i zbiory muzyczne w Polsce. Przewodnik, z M. Prokopowicz i W. Pigłą, Warszawa 1998

Katalog polskich druków muzycznych 1801–1875 w zbiorach Biblioteki, Muzeum i Archiwum WTM im. Stanisława Moniuszki, z I. Spóz, «Katalog Polskich Druków Muzycznych 1801–1875 w Bibliotekach Polskich» t. 2, Warszawa 2000

wstępy do wydań utworów I.F. Dobrzyńskiego: Ouverture de Concert à grande Orchestre op. 1, Kwintet op. 20, Dwa
polonezy koncertujące na orkiestrę
op. 31, Kwintet op. 40, «Pro Musica Camerata Edition», Warszawa 1993, 1994, 1994, 1995; hasła w PSB, Encyklopedii Muzycznej PWM, MGG wyd. 2.

redakcje:

S. Burhardt Polonez. Katalog tematyczny, t. 2 i 3, z M. Prokopowicz, Kraków 1976, 1985 (w t. 3 artykuł Polonezy kompozytorów polskich w latach 1831–1981)

Kultura muzyczna Warszawy drugiej połowy XIX wieku, materiały z sesji naukowej WTM 1976, Warszawa 1980 (w tym artykuły Instytucje muzyczne w Warszawie w drugiej połowie XIX w. oraz Warszawskie Towarzystwo Muzyczne)

«Fryderyk Chopin. Dzieła Wszystkie w edycjach z lat 1817–1849», wyd. faksymilowe, t. 1–14,17,19, z S. Sutkowskim,
Warszawa 1994–95

«Katalog Polskich Druków Muzycznych 1801–1875 w Bibliotekach Polskich», 2 t., Warszawa 1997, 2000

E. Wąsowska Rękopisy muzyczne XIX–XX wieku, 4 t., «Katalog Mikrofilmów» [BN] 26–29, Warszawa 2001