logotypes-ue_ENG

Sinding, Christian

Biogram i literatura

Sinding [s'yndyŋ] Christian August, *11 I 1856 Kongsberg (k. Oslo), †3 XII 1941 Oslo, norweski kompozytor. Początkowo uczył się prywatnie gry na skrzypcach u G. Bohna i teorii muzyki u L.M. Lindemana. Od 1874 studiował w konserwatorium w Lipsku u H. Schradiecka (skrzypce) oraz u S. Jadassohna i C. Reineckego (kompozycja, teoria muzyki). W latach 1880–82 doskonalił swój warsztat kompozytorski w Dreźnie, Monachium i Berlinie. Sinding przez 40 lat mieszkał w Niemczech; był członkiem Akademie der Künste w Berlinie. W latach 1921–22 wykładał teorię muzyki i kompozycję w Eastman School of Music w Rochester (Nowy Jork). W latach 1880–1910 otrzymywał od rządu norweskiego stypendium za zasługi dla kultury, od 1910 – gażę artystyczną; w 1921 został wyróżniony nagrodą państwową. W 1924 rząd Norwegii przekazał mu dom poety H. Wergelanda w Oslo, gdzie kompozytor spędził ostatnie lata życia.

Styl Sindinga ukształtował się pod wpływem Wagnera, Liszta i R. Straussa. Charakteryzuje się gęstą fakturą, zaawansowaną chromatyką i bogactwem modulacji, harmonia pozostaje jednak w ramach systemu dur-moll. Przez współczesnych Sinding uważany był za najwybitniejszego kompozytora norweskiego po Griegu i spadkobiercę jego tradycji. Uprawiał typowe dla romantyzmu gatunki liryczne: miniatury fortepianowe (m.in. popularna Frühlingsrauschen op. 32 nr 3) i pieśni, w których odzwierciedlił nastrojowość norweskiej poezji (Symra op. 28 i 75). W muzyce instrumentalnej preferował formy cykliczne, oparte na jednorodnym materiale motywicznym; stosował na szeroką skalę technikę wariacyjną.

Literatura: Ø. Gaukstad En Sinding-bibliograf, „Norsk musikkgranskning ärbog”, Oslo 1938; G. Rugstad Sindings pianokvintett, «Studia Musicologica Norvegica» I, red. O. Gurvin, Oslo 1968; G. Rugstad Christian Sinding. En biografisk og stilistisk Studie, Oslo 1979.

Kompozycje

Instrumentalne:

Sonata G-dur na skrzypce i fortepian, wyk. 1879

I Symfonia d-moll op. 21, 1890

Kwartet fortepianowy, 1882

I Kwartet smyczkowy, 1884

Kwintet fortepianowy e-moll op. 5, 1884

Romans e-moll op. 9 na skrzypce i fortepian, Kopenhaga 1886

Rondo infinito op. 42 na orkiestrę, 1886, wersja zrewid. 1897

Suite op. 3 na fortepian, 1888

Koncertouverture na orkiestrę, 1889

Suite im alten Stil op. 10 na skrzypce i fortepian, 1889

Suita F-dur op. 14 na skrzypce i fortepian, 1891

I Trio fortepianowe D-dur op. 23, 1893

Sonata C-dur op. 12 na skrzypce i fortepian, 1894

Sonata E-dur op. 27 na skrzypce i fortepian, 1895

Romans e-moll op. 30 na skrzypce i fortepian, 1896

Suita F-dur op. 35a na fortepian na 4 ręce, 1896

I Koncert skrzypcowy A-dur op. 45, 1898

4 morceaux op. 43 na skrzypce i fortepian, 1898

Episodes chevaleresques op. 35b na orkiestrę, 1898

Koncert fortepianowy Des-dur op. 6, 1889

Legende op. 46 na skrzypce i orkiestrę, 1900

Scènes de la vie G-dur op. 51 na skrzypce i fortepian, 1900

II Koncert skrzypcowy D-dur op. 60, 1901

II Trio fortepianowe a-moll op. 64a, 1902

Serenada G-dur op. 56 na 2 skrzypiec i fortepian, 1903

II Kwartet smyczkowy a-moll op. 70, 1904

II Symfonia D-dur op. 83, 1904

4 Stücke op. 61 na skrzypce i fortepian, 1905

Sonata F-dur op. 73 na skrzypce i fortepian, 1905

Romans F-dur i D-dur op. 79 na skrzypce i fortepian, 1906

4 Stücke op. 81 na skrzypce i fortepian, 1908

III Trio fortepianowe C-dur op. 87, 1908

3 Stücke op. 89 na skrzypce i fortepian, Kopenhaga 1908

Sonata h-moll op. 91 na fortepian, 1909

Serenada A-dur op. 92 na 2 skrzypiec i fortepian, 1909

Fatum op. 94, cykl wariacji na fortepian, 1909

Nordische Tänze und Weisen op. 98 na fortepian na 4 ręce, 1909

Suita g-moll op. 96 na skrzypce i fortepian, 1909

Sonate im alten Stil d-moll op. 99 na skrzypce i fortepian, 1909

Romanze D-dur op. 100 na skrzypce i orkiestrę, 1910

3 elegische Stücke op. 106 na skrzypce i fortepian, Kopenhaga 1911

3 Präludien op. 112 na skrzypce i fortepian, 1913

3 Capricci op. 114 na skrzypce i fortepian, 1913

Abendstimmung op. 120a, 1915

III Koncert skrzypcowy a-moll op. 119, 1917

Feststemning på Skorpen (‘nastrój świąteczny w Skorpen’) op. 120b na orkiestrę, 1917

III Symfonia F-dur op. 121, 1920

IV Symfonia „Vinter og vår” (‘zima i wiosna’) op. 129, 1936

cykle miniatur, m.in.:  6 Stücke op. 32 na fortepian, 1896, 15 Caprices op. 44 na fortepian, 1898, Fantaisies op. 118 na fortepian, 1914, etiudy, intermezza na fortepian.

Wokalno-instrumentalne:

Til Molde op. 16 na baryton solo, chór i fortepian, sł. B.M. Bjørnson, 1889, ponadto pieśni na chór i fortepian

3 kantaty na głosy solowe, chór i orkiestrę

Der heilige Berg op. 111, opera, libretto D. Duncker, 1912, wyst. Dessau 1914, wyk. koncertowe Oslo 1931

ok. 250 pieśni, m.in.:

Alte Weisen op. 1, sł. G. Keller, 1885

Ranker og roser op. 4, sł. H. Drachmann, 1886

Lieder aus „Des Knaben Wunderhorn” op. 15, 1888

Tekster op. 8, sł. H. Drachmann, 1889

10 digte af „Sangenes bog” (‘10 wierszy z „Księgi pieśni”’) op. 13, sł. H. Drachmann, 1891

Til Edvard och Nina Grieg, sł. J. Lie, 1892

6 sange op. 18, sł. V. Krag, 1892

5 sange op. 19, sł. H. Drachmann, S. Trøst, 1893

Galmandssange (‘pieśni błaznów’) op. 22, sł. V. Krag, 1893

5 sange op. 17, sł. J. Jacobsen, 1894

Lieder aus Winternächten op. 26, sł. A. Fitger, 1895

Rytmeskvulp op. 29, sł. H. Christensen, V. Dons, 1895

Symra op. 28 i 75, sł. I. Åsen, 1896 i 1907

Fra vår til høst (‘od wiosny do jesieni’) op. 36, sł. Vogt, 1897

Tonar op. 37, sł. I. Mortenson, 1897

Bersøglis og andre viser op. 38, sł. P. Sivle, 1897

Fire gamle danske romanser (‘cztery stare duńskie romanse’) op. 39, 1897

Strengjeleik op. 40, sł. I. Mortenson, 1897

14 danske viser og sange (‘14 duńskich melodii i pieśni’) op. 50, 1900

Nemt, frouwe, disen kranz op. 57, sł. O. Bierbaum, 1903

Roland zu Bremen op. 64b, sł. E Rückert, 1903

Sylvelin og andre viser (‘Sylvelin i inne melodie’) op. 55, 1904

7 Gedichte op. 77, sł. A. Sergei, 1906

Heimsyn (‘tęsknota’) op. 80, sł. A. Hovden, 1906

Nyinger op. 90, sł. H. Wildenwey, 1908

7 Gedichte op. 85, sł. O. Bierbaum, 1909

4 Gedichte op. 101, sł. O. Bierbaum, 1909

Blomstersange (‘pieśni kwiatów’) op. 95, sł. O. Schou, 1909

Balladen und Lieder op. 107 i 109, 1911

4 digte (‘4 wiersze’) op. 128, sł. A. Overland, 1925

6 sange op. 130, sł. N. Grieg, 1926

Die heiligen drei Könige, sł. H. Heine, 1926