Silcher [z'ylśer] Philipp Friedrich, *27 VI 1789 Schnait im Remstal (obec. Stadtteil von Weinstadt, k. Stuttgartu), †26 VIII 1860 Tybinga, niemiecki kompozytor i kolekcjoner pieśni ludowych. W latach 1803–06 uczył się muzyki u organisty N.F. Auberlena w Fellbach k. Stuttgartu, gdzie rozpoczął praktykę nauczycielską; od 1806 pracował jako nauczyciel w Schorndorf, a od 1809 w Ludwigsburgu. Tam zetknął się z C.M. von Weberem i K. Kreutzerem, u którego w 1815 uczył się w Stuttgarcie kompozycji, studiując zarazem grę na fortepianie u J.N. Hummla. Spotkanie z J.H. Pestalozzim (1816), którego ideami pedagogicznymi był zafascynowany, jak również przyjaźń z H.G. Nägelim, który realizował je w praktyce, ukierunkowały dalszą działalność Silchera. Osiadł w Tybindze, gdzie w 1817 został dyrektorem muzycznym uniwersytetu i nauczycielem kolegium ewangelickiego; poświęcił się tworzeniu repertuaru dla stowarzyszeń chóralnych, chórów kościelnych, szkolnych i dla potrzeb muzykowania domowego. W 1829 założył przy uniwersytecie Akademische Liedertafel (przewodniczył jej przez 30 lat), a w 1839 Oratorienverein. W 1852 uniwersytet w Tybindze nadał Silcherowi doktorat honorowy; w 1912 w domu w Schnait im Remstal, w którym urodził się Silcher, powstało muzeum poświęcone kompozytorowi, w 1956 utworzono tam archiwum Silchera i rozpoczęto krytyczne wydanie jego dzieł pod redakcją H.J. Dahmena.
Twórczość Silchera była podporządkowana idei kształcenia muzycznego poprzez śpiew zespołowy; kompozytor adresował swoje utwory do wielu środowisk. W przekonaniu, że zespoły amatorskie znajdą zachętę do śpiewu w repertuarze opartym na ludowych pieśniach, Silcher zebrał i opracował kilkaset pieśni różnych narodów, głównie niemieckich. W swych oryginalnych utworach (ok. 250 pieśni) kompozytor zbliżył się do wzorów muzyki ludowej w takim stopniu, że wiele z tych dzieł wydano anonimowo jako ludowe autentyki; niektóre znane są do dziś (Ich weiss nicht, was soll es bedeuten do słów H. Heinego). Duże znaczenie mają również jego opracowania melodii chorałowych. Jako jeden z pierwszych Silcher wydawał dzieła H.L. Hasslera, M. Praetoriusa i J.S. Bacha.
Literatura: W. von Zuccalmaglio Herr Silcher und das Volkslied, „Neue Zeitschrift für Musik” XVI, 1849; A. Prümers Philipp Friedrich Silcher, Stuttgart 1910; A. Bopp Friedrich Silcher, Stuttgart 1916; A. Lämmle Friedrich Silcher, Mühlacker 1956; H.J. Dahmen Friedrich Silcher, Komponist und Demokrat. Eine Biographie, Stuttgart 1989; Friedrich Silcher, 1789–1860. Die Verbürgerlichung der Musik im 19. Jahrhundert, red. M.H. Schmid, katalog wystawy, Tybinga 1989; Friedrich Silcher, 1789–1860. Studien zu Leben und Nachleben, red. M.H. Schmid, Tybinga 1989.
Kompozycje:
XII Canons op. 6 na 3 głosy chłopięce lub męskie, wyd. Tybinga 1825
Tübinger Liedertafel, Chöre und Quartette na chór męski, 3 z., wyd. Tybinga 1831–39
12 leichte vierstimmige Lieder op. 34 na chór męski, wyd. Stuttgart 1839
[72] Kinderlieder für Schule und Haus na chór dziecięcy, 6 z., wyd. Tybinga 1841–60
12 Lieder für Turner na chór męski, 2 cz., wyd. Tybinga 1845, 1847
[48] Gesänge für die Jugend na chór dziecięcy, 4 z., wyd. Tybinga 1845–60
6 vierstimmige Lieder für deutsche Wehrmänner op. 52 na chór męski, wyd. Tybinga 1848
Sixty Melodies for Youth na chór dziecięcy, tłum. F.L. Soper, wyd. Londyn 1850–60
Tod des Aias op. 59 na chór męski i orkiestrę, sł. J.Ch. Stüber wg Sofoklesa, wyd. Stuttgart 1852
pieśni solowe
2 uwertury na wielką orkiestrę
opracowania pieśni ludowych:
na chór męski, m.in.:
XII Volkslieder, 12 z. (144 pieśni), wyd. Tybinga 1826–60 (w tym 43 oryginalne kompozycje S.)
na 1–2 głosy z towarzyszeniem fortepianu lub gitary:
XII deutsche Volkslieder mit Melodien, 8 z. (96 pieśni), wyd. Tybinga 1835–60
[48] Ausländische Volksmelodien, 4 z., wyd. Tybinga 1835–40
Stimmen der Völker in Liedern und Weisen. Deutsche undausländische Volkslieder, 2 z. (24 pieśni), wyd. Tybinga 1846, 1855
opracowania chorałów:
Melodien aus dem Württembergischen Choralbuch na chór męski, wyd. Tybinga 1819, 2. wyd. 1825
6 Vierstimmige Hymnen oder Figuralgesänge auf hohe Festtage und zur Abendmahlsfeier na chór męski, 2 z., wyd. Tybinga 1827
Vierstimmige Choralbuch na chór męski, z C. Kocherem i J.G. Frechem, wyd. Stuttgart 1828
Vierstimmige Gesänge auf Sonn- und Festtage, wyd. Tybinga 1836
136 vierstimmige Choräle na chór męski, z C. Kocherem i J.G. Frechem, wyd. Tybinga 1844
62 zweiu. dreistimmige Choräle na 2 głosy żeńskie i 1 głos męski, wyd. Stuttgart 1846
Edycje:
Ausgewählte Werke, 10 t., wyd. H.J. Dahmen, Kassel 1960
Prace:
Die Tonziffern, „Blätter für Volkserziehung und Volksunterrichtswesen” III, wyd. Tybinga 1839
Geschichte des evangelischen Kirchengesanges, wyd. Tybinga 1844
Kurzgefasste Gesanglehre für Volksschulen und Singchöre, wyd. Tybinga 1845, 2. wyd. 1852
Harmonie- und Composition-Lehre, wyd. Tybinga 1851, 2. wyd. 1859
