Rywacka Ludwika, z d. Morozowicz, *19 II 1817 Warszawa, †19 II 1858 k. Miłosnej, polska śpiewaczka. Debiutowała 7 I 1830 w melodramacie Chłop milionowy... F. Raimunda z muzyką J. Damsego, ale właściwą karierę sceniczną rozpoczęła w chórze Teatru Wielkiego w Warszawie, stając się wkrótce jedną z jego głównych solistek. W latach 1835–37 uczyła się w Szkole Śpiewu przy Teatrze Wielkim u W. Kratzera (chór), J. Elsnera, J. Stefaniego (śpiew) i K. Kurpińskiego (przygotowanie do pracy scenicznej). W 1837 wyjechała do Włoch, gdzie z powodzeniem występowała w Turku we Włoszech G. Rossiniego, a po powrocie do Warszawy w jego Semiramidzie, budząc ogólny podziw. 13 VIII 1839 śpiewała (z siostrami Rivoli) w Spiżowym koniu F. Aubera, przedstawieniu wysoko ocenionym przez ówczesnych krytyków muzycznych. W 1839 wystąpiła też w nowych inscenizacjach Niemej z Portici Aubera, Kopciuszku Rossiniego i Wolnym strzelcu C.M. von Webera. W latach 1842–43 przebywała we Włoszech, kontynuując studia wokalne i śpiewając w teatrach. Wróciła do Warszawy z włoskim zespołem operowym Evasia Rocca, z którym wystąpiła 22 VII 1844 w Lukrecji Borgii G. Donizettiego (wystawiona w języku włoskim), opera ta została powtórzona później we Lwowie; w tym czasie śpiewała także gościnnie w Krakowie (ponownie w 1855). W 1847 zasłynęła w partii Donny Anny w Don Giovannim W.A. Mozarta. Wielki triumf odniosła w Warszawie w polskiej premierze Makbeta (1 I 1849) i I due Foscari (24 V 1849) G. Verdiego; była bezkonkurencyjna także w operach G. Meyerbeera (Prorok, Robert Diabeł) i V. Belliniego (Norma, Lunatyczka). Jej interpretację Normy uznano za lepszą od zaprezentowanej w Warszawie (15 XII 1857) przez P. Viardot; umiejętności Rywackiej wysoko cenił Moniuszko. Z powodu intryg w teatrze Rywacka opuściła Warszawę, gdzie po raz ostatni śpiewała 8 I 1854 w Marii di Rohan o Il conte di Chalais Donizettiego. Przez kilka lat mieszkała we Lwowie, występując w teatrze i na estradzie, prowadziła także szkołę śpiewu. W 1856 śpiewała w Żytomierzu, później w Kijowie. Według ówczesnej krytyki była perfekcyjną przedstawicielką „włoskiej szkoły śpiewu”. W młodości śpiewała liryczne i dramatyczne partie sopranowe, później mezzosopranowe, a także kontraltowe z koloraturą, np. partię Angeliny w Kopciuszku G. Rossiniego; zachwycała bezbłędną intonacją, dykcją, techniką wokalną, miała silny głos i talent aktorski; aczkolwiek niektórych raziła nadmierną afektacją, była ulubienicą publiczności. Jej zasługą jest wprowadzenie na warszawską scenę oper Belliniego. Dwie siostry Rywackiej były aktorkami, mąż Jan Kanty Rywacki (1790–1842) śpiewał małe partie operowe, był gitarzystą, komponował utwory fortepianowe (mazurki), gitarowe i skrzypcowe. Świadkiem nagłej śmierci Rywackiej w dyliżansie, w drodze z Kijowa do Warszawy, był brat artystki J. Dobrski, fundator jej okazałego grobowca na cmentarzu Powązkowskim, zaopatrzonego w napis „wdzięczny brat”.
Literatura: A. W. Koncert pani Rywackiej dnia 17 I 1842, „Gazeta Codzienna” 1842 nr 17; Teatr Wielki. Pani Rywacka, „Gazeta Warszawska” nr 166, 1846; J. Heppen Rywacka Ludwika, „Kłosy” nr 1022, 1885.
