Rietz, Julius

Rietz [ri:c]August Wilhelm Julius, *28 XII 1812 Berlin, †12 VIII 1877 Drezno, niemiecki wiolonczelista, dyrygent, kompozytor i wydawca, brat Eduarda. Od 1820 uczył się gry na wiolonczeli u F. Schmidta, a następnie u B. Bomberga i M. Ganza; studiował także kompozycję u C.F. Zeltera. Od 1829 był członkiem orkiestry Königstädtisches Theather w Berlinie, dla którego napisał muzykę do 2 komedii (1832–33). W 1834 został powołany na stanowisko dyrygenta — asystenta F. Mendelssohna w teatrze Immermanna w Düsseldorfie, a w 1835 został pierwszym dyrygentem i generalnym dyrektorem muzycznym miasta, kierował muzyką kościelną i miejscowym towarzystwem muzycznym. Zajmował się organizacją festiwali Niederrheinische Musikfeste, wielokrotnie biorąc w nich udział, początkowo u boku Mendelssohna (w 1836 przygotował wykonanie oratorium Paulus), a także w późniejszym okresie, gdy jako główny dyrygent prowadził koncerty festiwalowe (1845, 1856 i 1869). W latach 1847–54 był kapelmistrzem Stadttheater w Lipsku i zarazem dyrygentem tamtejszej Singakademie. Prowadził również koncerty Gewandhausu i wykładał kompozycję w konserwatorium. W 1859 otrzymał doktorat h.c. uniwersytetu w Lipsku. W 1860 przeniósł się do Drezna, gdzie został nadwornym kapelmistrzem (następcą K. Reissigera) i dyrektorem konserwatorium (1870). Problemy finansowe, zdrowotne i rodzinne skłoniły go do wycofania się w 1877 z czynnej działalności.

Julius Retz był jedną z najwybitniejszych i najbardziej wpływowych osobistości swoich czasów, szczególnie ceniony jako dyrygent muzyki symfonicznej oraz jako wiolonczelista, występujący m.in. z F. Hillerem i F. Davidem. Był też wybitnym edytorem. Od 1855 do 1860 sprawował funkcję sekretarza Bach-Gesellschaft; w ramach Die Gesamtausgabe der Werke Bachs przygotował do druku Mszę h-moll i Pasję wg św. Mateusza. Najistotniejszym jego dokonaniem w tej dziedzinie było wydanie zbiorowe dzieł F. Mendelssohna (1874–77); wydał ponadto utwory G.F. Händla (Susanna, Händel-Gesellschaft), J. Haydna (14 symfonii, B & H), W.A. Mozarta (opery, włączone później do wydania zbiorowego), L. van Beethovena, F. Schuberta i C.M. von Webera. Kompozycje Juliusa Rietza pozostawały pod silnym wpływem Mendelssohna. Odrzucał idee „Zukunftmusik”, narażając się na ataki stronników Wagnera.

Literatura: Pauline Viardot-García to Julius Rietz. Letters of Friendship, tłum. T. Baker, „The Musical Quarterly” I, 1915 oraz II, 1916; P.A. Merbach Briefwechsel zwischen Eduard Devrient und Julius Rietz [1851-69], „Archiv für Musikwissenschaft” III, 1921; R. Sietz Rietz Julius, «Rheinische Musiker» III, red. K.G. Feilerer, Kolonia 1964.