Pugno, Raoul

Pugno [pˊuńo] Stéphane Raoul, *23 VI 1852 Montrouge (k. Paryża), †3 I 1914 Moskwa, francuski pianista, kompozytor i pedagog włoskiego pochodzenia. W latach 1866–69 studiował w konserwatorium w Paryżu u G. Mathiasa (fortepian) i A. Thomasa (kompozycja). W 1871 uczestniczył w wydarzeniach Komuny Paryskiej; był członkiem komitetu do spraw muzyki i przez krótki przeciąg czasu dyrektorem muzycznym Opéra de Paris. Po upadku Komuny polityczne zaangażowanie Pugna zachwiało jego karierą. W latach 1872–92 był organistą, od 1878 dyrygentem w kościele St Eugène oraz od 1874 dyrygentem chóru w Salle Ventadour w Paryżu. W latach 1892–96 wykładał harmonię, następnie prowadził klasę fortepianu (1896–1901) w konserwatorium w Paryżu. Działał także jako edytor, opracował m.in. dzieła Chopina i Masseneta. W 1893 zaczął odnosić wielkie sukcesy jako solista (koncert Société des Concerts du Conservatoire) i kameralista, od 1896 występował z E. Ysaÿe’em. Koncertował także w Polsce: w 1900 dał recital w Łodzi (D. Scarlatti, Chopin, Liszt), w 1910 wystąpił z orkiestrą Filharmonii Warszawskiej pod dyrekcją G. Fitelberga w Łodzi i Warszawie (Koncert c-moll Beethovena, Wariacje symfoniczne C. Francka). Jako jeden z pierwszych pianistów dokonał w 1903 nagrań fonograficznych (Händel, Mozart, Chopin – Berceuse, Impromptu As-dur, Nokturn Fis-dur op. 15, Marsz żałobny z Sonaty b-moll, C.M. von Weber, D. Scarlatti, F. Mendelssohn, E. Chabrier, F. Liszt – XI Rapsodia, a także własna kompozycja Sérénade à la luné). Zmarł w czasie tournée koncertowego.

Pugno uznawany jest za najwybitniejszego pianistę francuskiego przełomu XIX i XX w., ceniony przez współczesnych przede wszystkim jako wykonawca utworów Chopina, Mozarta oraz Francka, którego muzykę spopularyzował. Był jednym z pierwszych propagatorów muzyki Wagnera we Francji, m.in. akompaniował z C. Debussym (na 2 fortepiany) w koncertowym wykonaniu w Paryżu (6 V 1893) fragmentów Złota Renu. Podkreślano jego świetną technikę, lekkie uderzenie, przejrzystość figuracji i precyzję wykonawczą. Zapomniane obecnie kompozycje Pugna pochodzą w większości sprzed 1893 i obejmują głównie opery, operetki, wodewile i balety, wystawiane w Paryżu i innych miastach Francji, oraz utwory fortepianowe, zwykle o charakterze salonowym.