Ponselle [pons’el] Rosa, właśc. R. Melba Ponzillo, *22 I 1897 Meriden (Connecticut), †25 V 1981 Green Spring Valley (k. Baltimore), amerykańska śpiewaczka włoskiego pochodzenia (sopran), siostra Carmeli. Kształciła głos w Nowym Jorku u E. Rosatiego, następnie pod kierunkiem R. Romaniego. W 1918 debiutowała w Metropolitan Opera House u boku E. Carusa, wykonując partię Leonory w Mocy przeznaczenia Verdiego. Z tą sceną związana była do 1937 (14 III). Do największych ról Rosy Ponselle prezentowanych w Metropolitan Opera House należały m.in. role tytułowe w Normie V. Belliniego i Giocondzie A. Ponchiellego, a także Julii w Westalce G. Spontiniego, Donny Anny w Don Giovannim W.A. Mozarta oraz główne role w operach G. Verdiego (Ernani, Don Carlos, Traviata, Luiza Miller, Moc przeznaczenia). W latach 1929–31 Ponselle śpiewała w Covent Garden (Norma, Gioconda, Fiora w L’amore dei tre I. Montemezziego), w 1933 wystąpiła na Maggio Musicale Fiorentino (Julia w Westalce). Gościła także w Chicago i San Francisco. W 1937 zrezygnowała z występów scenicznych, a w 1939 z estradowych; zamieszkała w Baltimore, gdzie kształciła młodych śpiewaków (uczniami jej byli m.in. B. Sills i S. Milnes). W 1954 została dyrektorem artystycznym Civic Opera. Ze względu na niezwykle piękny, bogaty głos, fenomenalną technikę wokalną i umiejętność nadania dramatycznego wyrazu partiom bel canto Rosa Ponselle uważana jest za jedną z najwybitniejszych śpiewaczek w historii opery. Jej nagrania płytowe z lat 1919 – 54 obejmują Traviatę (Pearl 1935) oraz liczne arie i fragmenty operowe, m.in. z udziałem siostry Carmeli (Columbia 1919 – 23, RCA 1926 – 29).
Literatura: Ponselle. A Singer’s Life, oprac. J.A. Drake, Garden City (Nowy Jork) 1982 (autobiografia).
