Piatigorski, Piatigorsky, Gregor, Grigorij Pawłowicz, *17 (4) IV 1903 Jekaterynosław (obecnie Dniepropetrowsk), †6 VIII 1976 Brentwood (Los Angeles), amerykański wiolonczelista i pedagog rosyjskiego pochodzenia. Mając 7 lat, rozpoczął naukę gry na wiolonczeli u D. Gubariowa w Jekaterynosławiu, w latach 1914–20 studiował w konserwatorium w Moskwie w klasie A. von Glehna oraz prywatnie u A. Brandukowa. W 1919 został członkiem kwartetu im. Lenina oraz pierwszym wiolonczelistą orkiestry Teatru Wielkiego w Moskwie. W 1921 opuścił Związek Radziecki i objął stanowisko drugiego koncertmistrza i solisty Filharmonii Warszawskiej. W 1922 wyjechał do Berlina i Lipska, by doskonalić swą sztukę pod kierunkiem H. Beckera i J. Klengela. Zaangażowany przez W. Furtwänglera, w latach 1924–29 był pierwszym wiolonczelistą Berliner Philharmoniker. Po tym okresie rozpoczął karierę jako solista i kameralista. Koncertował w krajach europejskich (w Polsce w 1922, w latach 1931–33) i Stanach Zjednoczonych, gdzie w 1929 wystąpił po raz pierwszy z Philadelphia Orchestra w Oberlin (Ohio) i z New York Philharmonic Orchestra. W 1942 przyjął obywatelstwo amerykańskie. W Berlinie Piatigorski stworzył znakomity duet z A. Schnablem oraz trio – ze Schnablem i C. Fleschem. Był także partnerem S. Rachmaninowa i V. Horowitza. W 1930 rozpoczął występy w trio z Horowitzem i N. Milsteinem, w 1949 z A. Rubinsteinem i J. Heifetzem. W latach 60. sławne były cykle koncertów w Nowym Jorku i Los Angeles p.n. Heifetz-Piatigorsky Concerts. Koncertował do ostatnich lat życia.
Działalność pedagogiczną rozpoczętą w Klindworth-Scharwenka-Konservatorium w Berlinie (1926–28) Piatigorski wznowił w Stanach Zjednoczonych: w latach 1941–54 kierował działem muzyki kameralnej w Berkshire Music Center w Tanglewood, w latach 1942–49 był profesorem w Curtis Institute of Music w Filadelfii, następnie prowadził klasy mistrzowskie w Music Academy of the West w Santa Barbara ( 1951–52), w College of Music w Boston University (1957) i University of Southern California w Los Angeles (1962–76). Wykładał też na uniwersytecie w Chicago, w konserwatorium w Paryżu i Performing Arts Academy w Music Center of Los Angeles (1967–73). Był fundatorem stypendiów dla młodych wiolonczelistów.
Piatigorski był najwybitniejszym wiolonczelistą swego pokolenia. Jego wirtuozeria, piękny ton, szlachetne frazowanie oraz niezawodny smak i wyczucie stylu przeszły do historii wykonawstwa. Repertuar Piatigorskiego był rozległy, obok dzieł klasycznych i romantycznych zawierał ok. 70 utworów współczesnych, które wykonał po raz pierwszy, m.in. koncerty wiolonczelowe M. Castelnuova-Tedesca (1935), S. Prokofiewa (amer. prawyk. 1940), P. Hindemitha (1941) i W. Waltona (1957), a także kompozycje B. Martinů, D. Milhauda, A. Coplanda, G.C. Menottiego i in. Nagrania płytowe Piatigorskiego zostały wydane przez firmy RCA (Heifetz Collection), Music & Arts, Danacord I Pearl. W uznaniu zasług przyznano mu szereg doktoratów honoris causa oraz order Legii Honorowej. Piatigorski jest autorem autobiografii Cellist (Garden City 1965), która doczekała się wielu przekładów, m.in. na język niemiecki (Mein Cello und ich, Tybinga 1968, 2. wyd. 1972).
Młodszy brat Piatigorskiego, Aleksandr Pawłowicz, rosyjski wiolonczelista i pedagog działający pod nazwiskiem Stogorski, był profesorem konserwatoriów w Moskwie i Mińsku oraz edytorem licznych utworów wiolonczelowych.
