Persiani Fanny, z d. Tacchinardi, *4 X 1812 Rzym, †3 V 1867 Neuilly-sur-Seine (k. Paryża), włoska śpiewaczka (sopran). Naukę śpiewu pobierała u swego ojca, tenora Niccola Tacchinardiego (1772–1859). W 1830 poślubiła kompozytora Giuseppe Persianiego (1799–1869) i w 1832 debiutowała pod tym nazwiskiem na scenie operowej w Livorno. Następnie występowała z powodzeniem w Wenecji (1832–33) i w Mediolanie (1833) w operach G. Rossiniego (Tankred, Sroka złodziejka), G. Donizettiego (Napój miłosny), V. Belliniego (Il pirata, Lunatyczka i Beatrice di Tenda, w której rolę tytułową śpiewała w Mediolanie tuż po premierze weneckiej z udziałem G. Pasty). Sukcesy odniesione na tych scenach skłoniły Donizettiego, wielbiciela talentu Persiani, do powierzenia jej głównych partii w premierach swoich kolejnych oper: Rosmonda d’Inghilterra (Florecja 1834), Łucja z Lammermoor (Neapol 1835), Pia de’Tolomei (Wenecja 1837) oraz Linda z Chamounix (Paryż 1842), w której Persiani wystąpiła wkrótce po premierze wiedeńskiej, śpiewając skomponowaną przez Donizettiego tylko na użytek tego przedstawienia cabalettę O luce di quest’anima. Persiani występowała także w operach swego męża, zapewniając im zwykle sukces (m.in. Ines de Castro, Bolonia 1836). W 1837 śpiewała po raz pierwszy w Paryżu w Théâtre-Italien (Lunatyczka Belliniego, Łucja z Lammermoor Donizettiego, Potajemne małżeństwo D. Cimarosy), pozostając primadonną tego zespołu przez kolejne 13 lat; występowała m.in. w Weselu Figara i Don Giovannim (Zerlina) W.A. Mozarta, Cyruliku sewilskim G. Rossiniego i Il fantasma G. Persianiego. W latach 1838–49 wielokrotnie śpiewała na scenach King’s Theatre i Covent Garden (m.in. z G.B. Rubinim w Łucji z Lammermoor), występowała także w Wiedniu (1837, 1844), w Holandii (1850) i St. Petersburgu (1850–52). Persiani była jedną z najwybitniejszych włoskich śpiewaczek koloraturowych, nazywaną „la piccola Pasta”; dysponowała głosem delikatnym, lecz o pięknej barwie i szerokiej skali (b-f3) oraz perfekcyjnym bel canto i doskonałą techniką wokalną.
Literatura: P. Chaudesaigues Madame Persiani, Paryż 1839; G. Tebaldini Giuseppe Persiani e Fanny Tacchinardi, memorie e appunti, „Rivista Musicale Italiana” XII, 1905; T. Kaufman Giuseppe and Fanny Persiani, „Donizetti Society Journal” VI, 1988.
