Medici [m’ediczi] Ferdynand I, właśc. Ferdinando de’, *30 VII 1549 Florencja, †7 II 1609 Florencja, trzeci wielki książę Toskanii. W 1588 powierzył E. de Cavalieriemu urząd zarządcy imprez artystycznych i organizatora uroczystości dworskich we Florencji. W 1589 z okazji ślubu Ferdynanda I de’ Medici wystawiono cykl intermediów do komedii G. Bargagliego La Pellegrina, do których muzykę skomponowali m.in. C. Malvezzi i L. Marenzio, a w 1590 Aminitę T. Tassa z intermediami Cavalieriego. Był protektorem G. Cacciniego, przyjaźnił się też z J. Corsim. Zachował się list Ferdynanda I de’ Medici do Zygmunta III Wazy z 10 IX 1595 rekomendujący L. Marenzia i F. Rasiego jako muzyków do kapeli królewskiej.
Literatura: A. i Z. Szweykowscy Włosi w kapeli królewskiej polskich Wazów, Kraków 1997.
***
Medici [m’ediczi], Medyceusze, włoski ród kupiecki i bankierski, a od XVI w. książęcy, władający początkowo Florencją, a potem całą Toskanią. W XV w. pod ich rządami Florencja stała się kulturalną stolicą Italii i ojczyzną renesansu. Mecenat Medyceuszy odegrał wielką rolę w rozwoju architektury, rzeźby, malarstwa i muzyki, obejmując swym zasięgiem całą Toskanię. Istniały trzy linie rodziny, dwie z nich — wywodząca się od Cosima (1389–1464) oraz linia wielkich książąt Toskanii zapoczątkowana przez brata Cosima Lorenza (1395–1440) — odegrały największą rolę w historii Italii.
Literatura: A. Solerti Musica, ballo e drammatica alla corte medicea dal 1600 al 1637, Florencja 1905, przedr. Bolonia 1969; G.F. Young The Medici, Londyn 1909, przedr. 1930; B. Becherini Relazioni di musici fiamminghi con la corte dei Medici. Nuovi documenti, „La rinascita” IV, 1941; F. Schevill The Medici, Nowy Jork 1949, przedr. 1960; F.A. D’Accone The Singers of San Giovanni in Florence during the 15th Century, „Journal of the American Musicological Society” XIV, 1961; M. Fabbri Alessandro Scarlatti e il Principe Ferdinando dei Medici, Florencja 1961; A.M. Nagler Theatre Festivals of the M. 1539–1637, New Haven (Connecticut), 1964, przedr. 1976; Feste e apparati medicei da Cosimo I a Cosimo II, red. G. Bartelà, A. Tofani, Florencja 1969; F.A. D’Accone The Musical Chapels at the Florentine Cathedral and Baptistry during the First Half of the 16th Century, „Journal of the American Musicological Society” XXIV, 1971; H.M. Brown Psyche’s Lament. Some Music for the Medici Wedding in 1565, w: Words and Music, ks. pam. A.T. Merritta, Cambridge (Massachusetts), 1972; F. Hammond Musicians at the Medici Court in the Mid-Seventeenth Century oraz Musical Instruments at the Medici Court in the MidSeventeenth Century, «Analecta Musicologica» XIV, XV, 1974, 1975.