Medici [m’ediczi] Ferdynand II, właśc. Ferdinando de’, *14 VII 1610 Florencja, †24 V 1670 Florencja, piąty wielki książę Toskanii. Podobnie jak jego wielcy poprzednicy był patronem wielu przedsięwzięć artystycznych, zapraszał na swój dwór znamienitych muzyków (m.in. G. Frescobaldiego, L. Rossiego). Za jego czasów zespołem przykatedralnym kierował (od 1643) G.B. Gagliano. Do największych zasług Ferdynanda II de’ Medici zaliczyć należy ufundowanie (wraz z bratem Leopoldem) wielu akademii, w tym Accademia del Cimento we Florencji.
***
Medici [m’ediczi], Medyceusze, włoski ród kupiecki i bankierski, a od XVI w. książęcy, władający początkowo Florencją, a potem całą Toskanią. W XV w. pod ich rządami Florencja stała się kulturalną stolicą Italii i ojczyzną renesansu. Mecenat Medyceuszy odegrał wielką rolę w rozwoju architektury, rzeźby, malarstwa i muzyki, obejmując swym zasięgiem całą Toskanię. Istniały trzy linie rodziny, dwie z nich — wywodząca się od Cosima (1389–1464) oraz linia wielkich książąt Toskanii zapoczątkowana przez brata Cosima Lorenza (1395–1440) — odegrały największą rolę w historii Italii.
Literatura: A. Solerti Musica, ballo e drammatica alla corte medicea dal 1600 al 1637, Florencja 1905, przedr. Bolonia 1969; G.F. Young The Medici, Londyn 1909, przedr. 1930; B. Becherini Relazioni di musici fiamminghi con la corte dei Medici. Nuovi documenti, „La rinascita” IV, 1941; F. Schevill The Medici, Nowy Jork 1949, przedr. 1960; F.A. D’Accone The Singers of San Giovanni in Florence during the 15th Century, „Journal of the American Musicological Society” XIV, 1961; M. Fabbri Alessandro Scarlatti e il Principe Ferdinando dei Medici, Florencja 1961; A.M. Nagler Theatre Festivals of the M. 1539–1637, New Haven (Connecticut), 1964, przedr. 1976; Feste e apparati medicei da Cosimo I a Cosimo II, red. G. Bartelà, A. Tofani, Florencja 1969; F.A. D’Accone The Musical Chapels at the Florentine Cathedral and Baptistry during the First Half of the 16th Century, „Journal of the American Musicological Society” XXIV, 1971; H.M. Brown Psyche’s Lament. Some Music for the Medici Wedding in 1565, w: Words and Music, ks. pam. A.T. Merritta, Cambridge (Massachusetts), 1972; F. Hammond Musicians at the Medici Court in the Mid-Seventeenth Century oraz Musical Instruments at the Medici Court in the MidSeventeenth Century, «Analecta Musicologica» XIV, XV, 1974, 1975.