Logroscino, Nicola Bonifacio

Logroscino [~ szˊino] Nicola Bonifacio, *20 X 1698 Bitonto k. Bari, †ok. 1765 Palermo (?), włoski kompozytor. W latach 1714–27 studiował w Conservatorio di S. Maria di Loreto w Neapolu. W latach 1728–31 był organistą arcybiskupa Conzy w Avellino. W 1731 osiadł w Neapolu, gdzie zdobył sobie uznanie jako kompozytor oper komicznych; pierwszym pewnym dziełem Logroscina jest jednak opera seria Il Quinto Fabio. Niemal wszystkie znane dziś opery Logroscina pochodzą z lat 1738–65, wcześniej mogły powstać przypisywane mu 2 komedie muzyczne: Tanto ben che male i Il vecchio marito. Prawdopodobnie jesienią 1758 przeniósł się do Palermo, gdzie został nauczycielem kontrapunktu w Ospedale dei Figliuoli Dispersi. Ostatnia wiadomość dotycząca Logroscina to wykonanie jesienią 1765 w Wenecji jego opery La gelosia.

Logroscino był jednym z ważniejszych twórców włoskiej opery komicznej w 1. poł. XVIII w., jednak z jego dość obfitej twórczości do dziś zachowały się jedynie 2 pełne opery Il governatore i Giunio Bruto, finał 1. aktu Il Leandro, a ponadto oba Stabat Mater i psalm. Tak skąpy materiał utrudnia właściwą ocenę dorobku Logroscina i weryfikację wcześniejszych, obiegowych opinii. Swego czasu popularność zyskał przesadny sąd J.-B. de La Borde’a, który określił Logroscina mianem „boga opery buffa” i stwierdził, iż stał się on wzorem dla wszystkich innych kompozytorów uprawiających ten gatunek. F. Florimo przypisał Logroscinowi wynalezienie przekomponowanych ansamblowych finałów operowych, zaś E.J. Dent odmówił kompozytorowi zasług na tym polu. Analiza zachowanych partytur pozwala wiązać Logroscina z tradycją szkoły neapolitańskiej jego poprzedników – A. Scarlattiego, G.B. Pergolesiego, L. Lea – i uznać jego twórczość za pomost prowadzący bezpośrednio do komediowej twórczości B. Galuppiego i N. Piccinniego.

Literatura: J.-B. de La Borde Essai sur la musique ancienne et moderne, t. 3, Paryż 1780, przedr. 1972; F. Florimo La scuola musicale di Napoli e i suoi conservatori, t. 2 i 4, Neapol 1881, 1882, przedr. 1969; H. Kretzschmar Zwei Opern Nicola Logroscinos, „Jahrbuch der Musikbibliothek Peters” 1908, przedr. w: Gesammelte Aufsätze über Musik aus den Grenzboten, t. 2, Lipsk 1911; E.J. Dent Ensembles and Finales in 18th Century Italian Opera, „Sammelbände der Internationalen Musikgesellschaft” XII, 1910–11; U. Prota-Giurleo Nicola Logroscino „il dio dell’opera buffa”, Neapol 1927; M. Bellucci La Salandra Triade musicale Bitontina. Brevi cenni biografici di Bonifacio Nicola Logroscino, 1698–1760, Bitonto 1936; D. Binetti Gemme musicali bitontine, Bitonto 1977.