Jesipowa [jˊe~], Essipowa, Essipoff, Anna, Anette, Nikołajewna, *12 II (31 I) 1851 Petersburg, †18 (5) VIII 1914 Petersburg, rosyjska pianistka i pedagog.
W latach 1865–70 studiowała w konserwatorium w Petersburgu w klasie T. Leszetyckiego (w latach 1880–92 była jego żoną). W latach 1871–92 przebywała za granicą, koncertując w Europie i Stanach Zjednoczonych (1876). W latach 1874–92 wielokrotnie występowała w Polsce – w Warszawie (WTM, Resursa Obywatelska, Teatr Wielki) i Łodzi, mając w repertuarze utwory polskich kompozytorów. Była pierwszą wykonawczynią wielu kompozycji I.J. Paderewskiego, m.in. Koncertu fortepianowego a-moll (Wiedeń 1889). W 1892 osiadła w Petersburgu i podjęła pracę pedagogiczną w konserwatorium. Wykształciła wielu znanych pianistów, m.in. S. Barera, A. Borowskiego, L. Kreutzera, J. Lalewicza, S. Prokofiewa. Grę Jesipowej – ukształtowaną w tradycji wykonawczej An. Rubinsteina – charakteryzowały miękkie uderzenie, śpiewność frazy i błyskotliwa technika palcowa, oktawowa i akordowa. Zdaniem Paderewskiego Jesipowa wyróżniała się zwłaszcza interpretacją „małych poetyckich utworów” (Pamiętniki, 6. wyd. Kraków 1986). Zasłynęła także jako kameralistka, poświęcając się po 1908 wyłącznie tej dziedzinie wykonawstwa. Występowała z H. Wieniawskim i K. Dawydowem, a w latach 1894–1913 z L. Auerem (m.in. wieczory sonat skrzypcowych Beethovena i Brahmsa) oraz w trio z L. Auerem i A. Wierzbiłłowiczem.
Literatura: T. Berkman Anna Nikołajewna Jesipowa. Żyzń, diejatielnost' i piedagogiczeskije princypy, Moskwa 1948; N. Bertenson Anna Nikołajewna Jesipowa, Leningrad 1960.
