Jachimecki Zdzisław Jan, *7 July 1882 Lviv, †27 October 1953 Kraków, Polish musicologist, music and theatre critic, composer. In 1901, he graduated from the Conservatory of the Galician Musical Society in Lviv, where he studied under the supervision of S. Niewiadomski and H. Jarecki (music theory, composition). From 1902, he studied musicology with G. Adler at the University of Vienna, as well as art history, Slavic linguistics and philosophy; he also studied composition with H. Graedener and A. Schoenberg. In 1906, he obtained a doctoral degree at this university based on the work of Nicolaus Gomółka. From 1906, he lived in Kraków. In 1907, he became a lecturer in the history of music at the courses named after Baraniecki, and in 1908–09 at the Conservatory of the Musical Society. In 1911, after completing his postdoc (Italian influences in Polish music in the 16th century) and receiving the title of private docent, he headed the Seminar on Theory and History of Music at the Jagiellonian University (later the Department of History and Theory of Music). In 1918, he was appointed associate professor, and in 1921, he obtained the rank of full professor. In 1932–33, he was dean of the Faculty of Philosophy of the Jagiellonian University. In 1924–25 and 1937–39, he gave guest lectures on Polish music at universities in Bologna, Rome, Florence, Padua, Venice, Vienna, Frankfurt am Main, Hamburg and Budapest. From 1905, he developed extensive scientific and popularising activities: he wrote numerous articles, music and theatre reviews (ongoing cooperation with the magazines “Przegląd Polski” 1905–13, “Głos Narodu” 1915–35, “Czas” 1920–25, “Ilustrowany Kurier Codzienny” 1938–39 et al.), gave lectures as part of General University Lectures and gave talks about music combined with concerts. From 1926 to 1934, he was the head of the music department of the PR Broadcasting Station in Krakow – during this time he organised approximately 370 concerts (most with his own commentary) and wrote several radio plays on music. In 1908–24, he also performed as a conductor of symphonic concerts of the Musical Society. He was a member of the Polish Academy of Learning (from 1914 the Ethnographic Commission, from 1925 the Art History Commission) and an honorary member of the Société Française de Musicologie. From 1919, he served as vice-president of the Association of Polish Musicians in Kraków, and from 1928 – of the Musicological Society in Warsaw. On 6 November 1939, together with other professors of the Jagiellonian University, he was arrested and imprisoned in the Sachsenhausen concentration camp. Released due to the intervention of German scientists, he began secret teaching. In 1945, he returned to the position of head of the musicology department of the Jagiellonian University; his students included W. Poźniak, A. Frączkiewicz, M. Drobner, A. Nowak-Romanowicz, S. Haraschin, B. Schaeffer and others. In 1947, he was appointed an ordinary member of the PAU and chairman of the Musicology Commission, established on his initiative. Jachimecki received the Czech Order of the White Lion, the Order of the Italian Crown, the Commander of the Order of Polonia Restituta and the Golden Cross of Merit; he was an honorary member of the society. F. Chopin in Vienna. Jachimecki’s wife – Zofia née Godzicka (1886–1973) – was a valued translator of Italian and French literature (works by C. Goldoni, D. Niccodemi, L. Chiarelli, L. Pirandello and others).
Literature: W. Noskowski Muzyka w Krakowie, “Przegląd Polski” XXXIX, 1905; A. Chybiński Pieśni Zdzisława Jachimeckiego, “Gazeta Lwowska” 1906 no. 22; R. Chojnacki Współcześni muzycy polscy. Zdzisław Jachimecki, “Przegląd Muzyczny” 1910 no. 20; P. R[ytel] Zdzisław Jachimecki. Trzy pieśni, “Gazeta Warszawska” 1922 no. 261; Współcześni muzykolodzy polscy. Zdzisław Jachimecki, “Ruch Muzyczny” 1949 no. 10; W. Poźniak Zdzisław Jachimecki jako krytyk muzyczny i teatralny, “Pamiętnik Teatralny” II, 1953 no. 4; Zgon Zdzisława Jachimeckiego, “Radio i Świat” IX 1953 no. 45; W. Poźniak Zdzisław Jachimecki, “Dziennik Polski” IX, 1953 no. 2; W. Poźniak Zdzisław Jachimecki. (Wspomnienie pośmiertne), “Przegląd Kulturalny” II, 1953 no. 48; W. Poźniak 50 lat działalności krakowskiej muzykologii, “Ruch Muzyczny” 1962 no. 14; Kraków muzyczny 1918–39, ed. M. Drobner, T. Przybylski, Kraków 1980; K. Duszyk Twórczość
kompozytorska Zdzisława Jachimeckiego and J. Parzyński Popularyzatorska działalność Zdzisława Jachimeckiego, “Muzyka” 1983 no. 3; Troski i spory muzykologii polskiej 1905–1926. Korespondencja między Adolfem Chybińskim i Zdzisławem Jachimeckim, compiled by K. Winowicz, Kraków 1983; Muzykologia krakowska 1911–86, ed. E. Dziębowska, Kraków 1987.
Works:
Syntheses, monographs:
Historia muzyki polskiej (w zarysie), Warsaw 1920
Stanisław Moniuszko, Warsaw 1921, reprint in «Z pism Zdzisława Jachimeckiego» III, Kraków 1961, 2nd ed. 1983 (preface and annotations by W. Rudziński)
Wagner. Życie i twórczość, Warsaw 1922, reprint in «Z pism Zdzisława Jachimeckiego» IV, Kraków 1958, 2nd ed. 1973, 3rd ed. 1983
Fryderyk Chopin. Rys życia i twórczości, Kraków 1927, French ed. Frédéric Chopin et son oeuvre, translation by E. Ganche, Paris 1930
Muzyka polska od czasów najdawniejszych do roku 1930, 1st part Epoka Piastów i Jagiellonów, 2nd part Epoka królów elekcyjnych do upadku niepodległości 1572–1795, 3rd part 1796–1863, 4th part 1864–1914, 5th part 1915–1930, in: Polska, jej dzieje i kultura, 3 vol., ed. A. Brückner, Warsaw 1928–32, print of parts 1, 3–5, Kraków 1929–32
Muzyka polska w rozwoju historycznym od czasów najdawniejszych do doby obecnej, vol. 1 (2 parts), Kraków 1948, 1951
Chopin. Rys życia i twórczości, Warsaw 1949, reprint in «Z pism Zdzisława Jachimeckiego» II, Kraków 1957, Italian ed. Chopin. La vita e le opere, translation by W. Sandelewski, Milan 1962
Władysław Żeleński. Życie i twórczość (1837–1921), “Rocznik Krakowski” XXXII, 1952, reprint «Biblioteka Słuchacza Koncertowego» V, Kraków 1959, 2nd ed. 1987.
Theses, articles and causes:
Muzyka w Polsce, in: Polska, opisy i obrazy, Lviv 1907
Rozwój kultury muzycznej w Polsce, “Przegląd Polski” XLVIII, 1914
Polish Music, “The Musical Quarterly” VI, 1920
Mikołaj Gomółka i jego stosunek do współczesnych kompozytorów psalmów, “Sprawozdania AU” XII, 1907 (abstract of a doctoral thesis)
Adam Jarzębski jako kompozytor koncertów i kanzon, Studia do historii tańca w Polsce oraz Kontrapunkciści polscy w kapeli Władysława IV, “Młoda Muzyka” II, 1909
Zabytki muzyki polskiej w bibliotece Carskiej w Petersburgu, “Sprawozdania AU” XV, 1910
Kilka niekompletnych kompozycji wielogłosowych mistrzów polskich z XVI w., “Kwartalnik Muzyczny” 1911 No. 1
Wpływy włoskie w muzyce polskiej, part 1, Kraków 1911
Muzyka kościelna polska w XVI stuleciu w świetle ostatnich badań, “Miesięcznik Kościelny” II, 1911 No. 8/9
Kolekcja pieśni i psalmów polskich z XVI w. w Bibliotece Ordynagi Zamoyskiej, “Sprawozdania AU” XVII, 1912
Z najnowszych badań nad muzyką polską, “Wiedza i Postęp” II, 1912 No. 3–4
Dwa tańce polskie, “Życie Polskie” VII, 1912
Twórczość Marcina Mielczewskiego kompozytora 17 w., “Sprawozdania AU” XVIII, 1913 No. 6
Tabulatura organowa z biblioteki klasztoru św. Ducha w Krakowie z roku 1548, «Rozprawy Wydziału Filologicznego AU» LIII, Kraków 1913, reprint entitled Eine polnische Orgeltabulatur aus dem Jahre 1548, “Zeitschrift für Musikwissenschaft” II, 1919 No. 2
Na marginesie tabulatury Jana z Lublina, “Kwartalnik Muzyczny” 1913 No. 4
Chwała Tobie, gospodynie, “Przegląd Muzyczny” 1913 No. 14/15
Tabulatura organowa z drugiej połowy 16 wieku, polskiego pochodzenia, “Sprawozdania AU” XIX, 1914 No. 2
Muzyka na dworze króla Władysława Jagiełły 1424–1430, «Rozprawy Wydziału Filologicznego AU» LIV, Kraków 1915
Z dziejów pieśni “Bogurodzica”, “Muzyka” 1927 No. 10
Część muzyczna “Bogurodzicy”, “Sprawozdania AU” XXXI, 1927 No. 1
Spuścizna artystyczna Marcina Leopolity w muzykologii polskiej, “Przegląd Muzyczny” 1928 No. 10–11
Na marginesie pieśni studenckiej z XV wieku. Wyjaśnienie utworu “Breve regnum erigitur” z rkp. nr 52 Biblioteki Krasińskich w Warszawie, Kraków 1930
Nieuwzględnione dotychczas źródło melodii Bogurodzicy, “Muzyka” 1930 No. 2
Średniowieczne zabytki polskiej kultury muzycznej, part 1 Łacińskie historiae, hymny i sekwencje Kościoła Polskiego, “Muzyka Kościelna” V, 1930 No. 3–6
Pismo o elekcji Zygmunta Augusta w roku 1530, «Miscellanea Biblioteczne» I, II, Kraków 1930
Na drugim marginesie pieśni studenckiej z XV wieku “Breve regnum erigitur”…, Kraków 1931
Uwagi z powodu wydania kompozycji “Tamburitta” A. Jarzębskiego, Kraków 1932
Łacińska pieśń do św. Stanisława z XV wieku, Kraków 1935
W kole zagadnień Bogurodzicy, Lviv 1936
Mikołaj Gomółka i jego poprzednicy w historii muzyki polskiej, «Muzyka i muzycy polscy» I, Warsaw 1946, 2nd ed. 1949
Bartłomiej Pękiel, «Muzyka i muzycy polscy» II, Warsaw 1948
“Stara Baśń” opera W. Żeleńskiego, “Przegląd Polski” XLI, 1907
Prądy i kierunki w dzisiejszej muzyce polskiej, “Ateneum Polskie” I, 1908
Zygmunt Noskowski, “Przegląd Polski” XLII, 1908
Karola Szymanowskiego kompozycje fortepianowe, “Młoda Muzyka” II, 1909
Z uroczystości chopinowskich we Lwowie, “Przegląd Polski” XLIV, 1910
Chopin jako harmonista oraz Wyraz i technika kompozytorska w muzyce polskiej, “Przegląd Muzyczny” 1910 No. 5 and 20
Fryderyk Chopin, “Biblioteka Warszawska” LXX, 1910
O muzyce. Nowe plony muzyki polskiej, “Miesięcznik Literacki i Artystyczny” I, 1911 No. 1
“Rondo” na fortepian Mieczysława Karłowicza oraz Pierwsze kompozycje Mieczysława Karłowicza, “Sztuka” II, 1912
Muzyka w Warszawie, “Rok Polski” I, 1916
Karol Szymanowski, “The Musical Quarterly” VIII, 1922
Muzyka w Krakowie, “Rocznik Ilustrowany Towarzystwa Sztuk Pięknych” I, 1923
Deux operas polonais sur Napoleon, “La Revue Musicale” V, 1924
Stanisław Moniuszko and Polish Music, “The Slavonic Review” II, London 1924
Moderne polnische Musik, in: Guido Adler Handbuch der Musikgeschichte, Frankfurt am Main 1924
O kilku nowych polskich kompozycjach kameralnych, “Kurier Literacko-Naukowy” II, 1925
Dusza i czyn artystyczny Mieczysława Karłowicza, “Śpiewak” VII, 1926, “Głos Narodu” XXXIII, 1926
Nokturny Szopena, “Muzyka” 1926 No. 10–12
Pierwsza drukowana kompozycja Chopina z roku 1817-go, “Tygodnik Ilustrowany” LVIII, 1926 No. 47
Karol Szymanowski, “Śpiewak” VII, VIII, 1926 No. 10–12, 1927 No. 1
Karol Szymanowski. Rys dotychczasowej twórczości, “Przegląd Współczesny” VI, 1927 No. 60–62, English translation by W.J. Rose, London 1939
La premiere composition imprimée de Chopin, “La Revue Musicale” VIII, 1927 No. 5
Stanisław Moniuszko, “The Musical Quarterly” XIV, 1928
Polskie opery o Napoleonie, “Muzyka” 1929 No. 1
Twórczość chóralna i liryczna współczesnych kompozytorów polskich, in: Księga pamiątkowa VI Ogólnopolskiego Zjazdu Śpiewaków i Śląskich Uroczystości Moniuszkowskich w Katowicach, Katowice 1930
Nie wydany dotychczas “Polonez B-dur” Fryderyka Chopina oraz Obrona autentyczności „Poloneza Ges-dur” Fryderyka Chopina…, „Sprawozdania PAU” XXII, 1934 nr 1
Stanisław Niewiadomski i jego znaczenie dla polskiej kultury muzycznej, “Wiek Nowy” XXXVII, 1937
Kompozycje Fryderyka Chopina z okresu dziecięctwa i lat chłopięcych, «Instytut Fryderyka Chopina» I, Warsaw 1937
Karol Szymanowski w zaraniu sławy, “Kurier Literacko-Naukowy” XIV, XV, 1937, 1938
Pierwszy zarys libretta opery “Król Roger-Pasterz” Karola Szymanowskiego, “Przegląd Muzyczny” 1939
Kto był pierwszym nauczycielem Karola Szymanowskiego?, “Ruch Muzyczny” 1946 No. 8/9
Henryk Opieński – wspomnienie pośmiertne, “Ruch Muzyczny” 1946 No. 19, “Teatr Ludowy” II, 1947 No. 6
Muzyka kościelna Moniuszki, «Muzyka i muzycy polscy» VIII, 1947, 2nd ed. 1948
Operetka Karola Szymanowskiego, „Odrodzenie” IV, 1947, “Muzyka” 1952 No. ¾
Z listów Karola Szymanowskiego, “Odrodzenie” IV, 1947
Poezje Adama Mickiewicza w utworach polskich i obcych kompozytorów oraz Fryderyk Chopin, “Wiedza i Życie” XVIII, 1949 No. 4, 11
Chopin w Warszawie, in: Warszawa, miasto Chopina, ed. Z. Jachimecki, Warsaw 1950
Monbar czyli Flibustierowie, “Pamiętnik Teatralny” I, 1952 nr 2/3
Zagadnienie genezy libretta i aspektu społecznego opery Stanisława Moniuszki “Halka”, “Pamiętnik Teatralny” II, 1953 No. 2–6
Antoniego Radziwiłła muzyka do “Fausta”, in: Antoni Radziwiłł i jego muzyka do “Fausta”, ed. W. Poźniak, «Biblioteka Słuchacza Koncertowego. Seria wokalna» II, Kraków 1957
Ryszard Wagner w świetle listów do pani Matyldy Wesendonk, “Przegląd Polski” XXXIX, 1905
Mozart. W 150 rocznicę urodzin, “Przegląd Polski” XL, 1906
Opery W. A. Mozarta, “Przegląd Polski” XL, 1906
Karol Loewe jako twórca muzyki do ballad A. Mickiewicza, “Pamiętnik Literacki” VI, 1907
Beethoven w swojej korespondencji, “Przegląd Polski” XLII, 1908
Das “richtige” Datum des Briefes Ludvig van Beethovens an die unterbliche Geliebte, “Zeitschrift der Internationalen Musikgesellschaft” IX, 1908 Leipzig 1908
Hugo Wolf, “Przegląd Polski” XLII, 1908.
Joseph Haydn (1732–1809), “Przegląd Polski” XLIV, 1910
Zasadnicze różnice między współczesną muzyką niemiecką a francuską, Claude Debussy oraz Nieznana piosenka francuska o królowej Marii Ludwice, “Przegląd Muzyczny” 1910 No. 1, 2, 24
Ryszard Wagner, “Nauka i Sztuka” XII, 1911
Autobiografia Ryszarda Wagnera oraz Z muzyki dramatycznej w Niemczech i Francji, “Przegląd Muzyczny” 1911 No. 7, 22–24
Stefano Arteaga i Ryszard Wagner jako teoretycy dramatu muzycznego, “Przegląd Muzyczny” 1912 No. 11–15, “Museion” II, 1912
“Ariadna na Naxos” [R. Straussa] oraz Ewolucja w twórczości Wagnera, “Przegląd Muzyczny” 1913 No. 6, 11
Ronsard w starej i nowej muzyce oraz “Missa solemnis” Beethovena, “Przegląd Muzyczny” 1925 No. 11, 15–16
Ze współczesnej muzyki italskiej, “Przegląd Muzyczny” 1926 No. 8
Powstanie i losy “Fidelia” oraz Beethoven z perspektywy stu lat, “Śpiewak” VII, 1926 No. 2–3, 5
Symbolismus in der Motivik der ersten gregorianischen Credo, in G. Adler’s festschrift, Vienna 1930
Myśli o muzyce Beethovena oraz Erik Satie, “Muzyka” 1927 No. 3–5, 4
Od pierwszej do ostatniej muzyki do “Fausta”…, “Głos Narodu” XXXIX, 1932
Rzut oka na współczesny teatr włoski, Kraków 1933
Droga twórczości Ryszarda Straussa oraz Ryszard Strauss, “Muzyka” 1934 No. 6/7
Ryszard Wagner i Polska, “Ilustrowany Kurier Codzienny” XVIII, 1937
Czy znasz ten kraj? – Ballada “Mignon” Goethego w kompozycji Beethovena, Spontiniego, Liszta, Schumanna i Moniuszki, “Ruch Muzyczny” 1948 No. 7
Fryderyk Smetana w 125. rocznicę urodzin, “Życie Słowiańskie” IV, 1949, “Wiedza i Życie” XVIII, 1949 No. 8/9
Przegląd prac z zakresu muzyki polskiej, “Bulletin de la Société Union Musicologique” II, 1922
Muzykologia w Polsce, “Polska Współczesna” II, 1923
Polska muzyka i polscy muzykologowie, “Muzyka” 1931 No. 1
Losy muzykologii na terenie stolicy, “Muzyka” 1934 No. 3
Muzykologia i piśmiennictwo muzyczne w Polsce, «Historia Nauki Polskiej w Monografiach» XXIII, Kraków 1948
Około najnowszej muzyki, “Czas” LXXVI, 1924
Barwo-świetlna muzyka, “Kurier Poznański” XXI, 1926, “Śpiewak” VIII, 1927 No. 9
Z zagadnień o istocie twórczości muzycznej, “Kurier Codzienny” V, 1930
Pod jakim kątem patrzy profesor dr Adolf Chybiński na kwestię wpływologii muzycznej…, Kraków 1935
Jeszcze trochę o “wpływologii muzycznej” w oświetleniu prof. dra Adolfa Chybińskiego, Kraków 1935
“Jeszcze Polska” and “Hej, Slovanè”, “Życie Słowiańskie” I, 1946 No. 1
Czy istotnie kompromitacja krytyków? Głos na temat pieśni J.M. Komorowskiego, Ofiarna twórczość w służbie społeczeństwa oraz Znaczenie muzyki i muzykologii w społeczeństwie, “Ruch Muzyczny” 1947 No. 1, 13/14, 21–22
Problem organizacji muzykologii, “Ruch Muzyczny” 1949 No. 1/2
Problem organizacji studiów muzykologicznych, “Kwartalnik Muzyczny” 1949 No. 25
also encyclopaedic entries:
Das neue Musiklexikon, ed. A. Eaglefield-Hull, A. Einstein, Berlin 1926
Enciclopedia Italiana, Rome 1935
Polski słownik biograficzny, vol. 5–7, 1946–48
Enciclopedia teatrale, Rome 1949
concert, theater and publishing reviews in magazines: “Przegląd Polski,” “Czas,” “Ilustrowany Kurier Codzienny,” “Kurier Poznański,” “Gazeta Warszawska Poranna,” “Kurier Literacko-Naukowy,” “Głos Narodu,” “Wiek Nowy,” “Przegląd Współczesny,” “Dziennik Polski.”
Editions:
Wspomnienia Karola Kurpińskiego w podróży roku 1823, “Przegląd Naukowy i Literacki” 1911 No. 3–12 print Lviv 1911, new edition entitled Karola Kurpińskiego dziennik podróży 1823, Kraków 1954, 2nd ed. 1957
Wacław z Szamotuł In te Domine speravi, “Wydawnictwo Dawnej Muzyki Polskiej” IX, 1930
Trzy polonezy z lat najmłodszych Fryderyka Chopina, Kraków 1947.
Editorial board:
Rozprawy i notatki muzykologiczne, 2 issues, Kraków 1934, 1936
Fryderyk Chopin. Wybór listów, Wrocław 1949
Warsaw, miasto Chopina, Warsaw 1950.
Translations:
librettos, including Tristan and Isolde, Lohengrin and Wagner’s The Master-Singers of Nuremberg, Mozart’s The Marriage of Figaro
text of songs by Schubert, Liszt, Wolf, Debussy, R. Strauss, among others
poetry by Goethe, Heine and others
Compositions (preserved in manuscripts in the PWM library in Kraków, unless stated otherwise):
Fantazja symfoniczna, 1912, performed in 1913
21 songs accompanied by piano (2 lost), including Królewna, text S. Brzozowski, 1902, Kraków 1904, Warsaw 2nd ed. 1921, Powój, text A. Asnyk, Kraków 1904, Choć nie mam pól…, text L. Rydel, Kraków 1904, Na dzień dobry, text M. Gawalewicz, Kraków 1905, Tęsknica, text Z. Dębicki, Kraków 1905, Kiedy spotykam Cię and Jakże możecie kwiaty, text L. Staff, 1918, Kraków 1921, 1922
Wysokie C, operetta, staged in Kraków 1916 (lost)
music to theatre plays from 1917–39 and 1951, including Wyspiański’s Powrót Odysa, J. Jurkowski’s Tragedia o Polskim Scyrulusie, Dickens’s A Christmas Carol, manuscript in the archives of the Theater J. Słowacki in Krakow
