Hofmann, Leopold

Hofmann, Hoffmann, Leopold, *14 VIII 1738 Wiedeń, †17 III 1793 Wiedeń, austriacki kompozytor i organista. Mając 7 lat, został śpiewakiem w kapeli cesarzowej Elżbiety Krystyny. Później uczył się kompozycji i gry na klawesynie u G.Ch. Wagenseila oraz gry na skrzypcach być może u G. Traniego. Od 1758 był muzykiem (skrzypkiem?) w kapeli przy kościele św. Michała, a od 1766 kapelmistrzem kościoła św. Piotra, gdzie prawdopodobnie już od 1764 kierował chórem. W 1769 otrzymał posadę klawesynisty (Hofklaviermeister) na dworze wiedeńskim, z czym łączył się obowiązek nauczania dzieci z rodziny cesarskiej. W 1772 krótko pełnił funkcję drugiego organisty na dworze cesarskim; w tym samym roku został kapelmistrzem katedry św. Stefana (w 1791 jego asystentem był tam W.A. Mozart). Formalnie pozostawał na tym stanowisku aż do śmierci, jednak w 1783, m.in. na skutek złego stanu zdrowia oraz reform Józefa II dotyczących muzyki kościelnej, w dużej mierze wycofał się z życia muzycznego, spędzając ostatnie lata w swojej posiadłości w Oberdöbling (obecnie dzielnica Wiednia).

W życiu muzycznym XVIII-wiecznego Wiednia Hofmann zajmował ważną pozycję; był wysoko ceniony zarówno przez dwór cesarski, jak i przez środowisko muzyczne, w którym porównywano jego dorobek z osiągnięciami K. Dittersdorfa, Ch.W. Glucka, J. Haydna. Jego dzieła (zwłaszcza msze, koncerty, symfonie i utwory kameralne) cieszyły się też dużą popularnością poza Wiedniem, o czym świadczą liczne odpisy zachowane w wielu środkowoeuropejskich archiwach.  Hofmann był ponadto jednym z pierwszych twórców pieśni w Austrii.

Literatura: I. Pollak-Schlaffenberg Die Wiener Liedmusik von 1778–1789, „Studien zur Musikwissenschaft” V, 1918; V. Kreiner Leopold Hofmann als Sinfoniker, dysertacja uniwersytet w Wiedniu 1958 (zawiera katalog tematyczny); H. Prohászka Leopold Hofmann und seine Messen, „Studien zur Musikwissenschaft” XXVI, 1964 (zawiera katalog tematyczny); A. P. Brown Joseph Haydn and Leopold Hofmann’s Street Songs, „Journal of the American Musicological Society” 33 (1980); G. C. Kimball The Symphonies of Leopold Hofmann (1738–1793), dysertacja uniwersytet Columbia 1985; A. D. J. Badley The Concertos of Leopold Hofmann (1738–1793), dysertacja uniwersytet w Auckland 1986; B. MacIntyre The Viennese Concerted Mass of the Early Classic Period, Ann Arbor 1986; D. Heartz Haydn, Mozart and the Viennese School 1740–1780, Nowy Jork, Londyn 1995; A. Badley How foreign is foreign? On the origins of Leopold Hofmann’s smaller liturgical works, „Fontes artis musicae” 61/1 (2014).