Logotypy UE

Gavazzeni, Gianandrea

Biogram i literatura

Gavazzeni [gawaccʹeni] Gianandrea, *27 VII 1909 Bergamo, †5 II 1996 Bergamo, włoski dyrygent, kompozytor i pisarz muzyczny. Studiował w konserwatorium w Mediolanie pod kierunkiem R. Lorenzoniego (dyplom z gry na fortepianie –1929) i I. Pizzettiego (dyplom z kompozycji – 1931). W 1928 powstał pierwszy utwór Gavazzeniego Preludio sinfonico; od 1949 Gavazzeni zrezygnował z komponowania i wykonywania swoich utworów. Od ok. 1940 rozwinął działalność jako dyrygent teatrów operowych we Włoszech, innych krajach europejskich i w Stanach Zjednoczonych; w latach 1966–68 był dyrektorem artystycznym mediolańskiej La Scali. Współpracował jako krytyk z „Corriere della sera” i włoskimi pismami muzycznymi. W 1974 Gavazzeni otrzymał nagrodę krytyki za książkę Non eseguire Beethoven e altri scritti.

Twórczość Gavazzeniego powstawała początkowo pod wpływem I. Pizzettiego. Z czasem Gavazzeni zwrócił się w stronę nurtu neoklasycznego, nawiązując do muzyki ludowej rodzinnej Lombardii. Jego opera Paolo e Virginia i oratorium Canti per Sant’ Alessandro cieszyły się uznaniem. Prowadząc wielokierunkową działalność, Gavazzeni odegrał ważną rolę we włoskiej kulturze muzycznej; jako dyrygent przyczynił się wydatnie do popularyzacji twórczości Brucknera we Włoszech; był bardzo aktywnym pisarzem muzycznym, zajmował się zwłaszcza muzyką dramatyczną XIX w. Zasłynął jako dyrygent operowy, występując w największych teatrach operowych świata (La Scala, Metropolitan Opera House, Bolszoj Tieatr i in.), w których nie tylko wykonywał tradycyjny repertuar opery włoskiej XIX w., ale także propagował twórczość współczesnych kompozytorów włoskich (Dallapiccoli, Malipiera, Pizzettiego).

Literatura: G. Gavazzeni La casa di Arlecchino, Mediolan 1957 (pamiętniki); M. Mila Gianandrea Gavazzeni. Critico e scrittore, „La Rassegna Musicale Italiana” XLIV, 1974.

Kompozycje i prace

Kompozycje:

Instrumentalne:

Preludio sinfonico, 1928

Sonata F-dur na wiolonczelę i fortepian, 1930

Sonata skrzypcowa G-dur, 1930

Sonatina F-dur na fortepian, 1930

Concerto bergamasco, 1931

Trio fortepianowe D-dur, 1931

Canzone na fortepian, 1932

Sonata F-dur na fortepian, 1933

Fantasia na wiolonczelę i fortepian, 1934

Canzone e Furlana na skrzypce i fortepian, 1935

Preludio na skrzypce i fortepian, 1935

Canti di operai lombardi na orkiestrę, 1936

Concerto in la na wiolonczelę i orkiestrę, 1936

Koncert skrzypcowy, 1937

Piccolo concerto na flet, róg i orkiestrę smyczkową, 1940

Ritmi e paesaggi di atleti na orkiestrę, 1940

3 concerti di Cinquandò nr 1, 1941

3 concerti di Cinquandò nr 2, 1942

Bergamasca na fortepian, 1942

Sonata na flet i fortepian, 1944

Sonata da cassa na skrzypce solo, fortepian i orkiestrę smyczkową, 1944

Due sonate in un tempo solo na fortepian, 1945

3 concerti di Cinquandò nr 3 na orkiestrę smyczkową, 1949

Wokalne i wokalno-instrumentalne, m.in.:

Trittico na chór a cappella, 1931

Quattro madrigali del Tasso na baryton i fortepian, 1933

Canti per Sant’ Alessandro, kantata na głos solo, chór i orkiestrę, 1934

Due arie religiose na sopran i orkiestrę, 1935

Dialogo na tenor, baryton i orkiestrę, 1936

Notturni di bevitori bergamaschi na tenor i orkiestrę, 1938

Coro di contr abbandieri di grappa na chór a cappella, 1940

Cinque poesie di B. Dal Fabbro, pieśni na głos z fortepianem, 1943

Quattro sonetti di Orfeo di Rilke, pieśni na głos z fortepianem, 1943

Cantata di caccia na chór mieszany i orkiestrę, 1946

Concerto lirico na głos i orkiestrę

Sceniczne:

Il furioso all’isola di San Domingo, balet, wyst. pt. Panfila, San Remo 1935

Paolo e Virginia, opera, libretto Ghisalberti, wyst. Bergamo 1935

 

Prace:

Gaetano Donizetti. Vita e musiche, Mediolan 1937

Tre studi su Pizzetti, Como 1937

Gaetano Donizetti, Turyn 1938

Viaggio in paesi musicali, Florencja 1939

Musorgskij e la musica russa dell’Ottocento, Florencja 1943

Le feste musicali, Mediolan 1944

Parole e suoni, Mediolan 1946

Il suono è stanco, Bergamo 1950

Quaderno del musicista, Bergamo 1952

Musicisti d’Europa, Mediolan 1954

La musica e il teatro, Piza 1954

La morte dell’opera, Mediolan 1954

Altri studi pizzettiani, Bergamo 1956

Trent’anni di musica, Mediolan 1958

I nemici della musica, Mediolan 1965

Carta da musica, Mediolan 1968

Non eseguire Beethoven e altri scritti, Mediolan 1974