Domaniewski, Bolesław

Domaniewski Bolesław Marian, *16 VII 1857 Gronówek (k. Sieradza), †11 IX 1925 Warszawa, polski pedagog, pianista i kompozytor. Początkowo uczył się muzyki w domu. W latach 1871–74 studiował w Warszawie u R. Lorera, a następnie u J. Wieniawskiego. Od 1874 koncertował w środkowej i północnej Rosji, a od 1878 zaczął w Petersburgu studia w konserwatorium u L. Brassina, A. Krossa (fortepian), W.Ch. Bernharda (harmonia i kontrapunkt), A. Rubinsteina, A. Ladowa, N. Sołowiowa; w 1882 ukończył je ze złotym medalem. Dawał koncerty w Rosji, m.in. pod batutą A. Rubinsteina oraz w trio kameralnym z L. Auerem i K. Dawydowem. Występował także w Polsce, we Francji (1889) i Włoszech. Przez pewien czas uczył gry fortepianowej w Astrachaniu. W latach 1890–1900 był profesorem najwyższej klasy fortepianu w konserwatorium w Krakowie, ponadto udzielał prywatnie lekcji śpiewu. W tym czasie dawał też koncerty w Krakowie, Lwowie i Warszawie. W IV 1900 przeniósł się do Warszawy; w 1902 został dyrektorem szkoły WTM (przemianowanej w 1919 na Wyższą Szkołę Muzyczną im. F. Chopina) oraz równocześnie kierownikiem klasy fortepianu. Wraz z innymi zabiegał o zalegalizowanie Związku Muzyków Królestwa Polskiego (1900). 31 XII 1905 został dyrektorem muzycznym WTM. Występował nadal na koncertach, m.in. w Sali Ratuszowej i w Filharmonii Warszawskiej (w sezonach 1903/04, 1907/08, 1909/10). Działał też jako prelegent na koncertach organizowanych przez Towarzystwo Muzyczne w Krakowie, w których brał udział; m.in. w 1895 miał odczyty o J.S. Bachu oraz o J. Haydnie, w 1896 o R. Schumannie. W Warszawie wygłaszał odczyty o własnej metodzie gry fortepianowej. Zajmował się również publicystyką. W latach 1905–07 redagował ilustrowany dwutygodnik literacko-muzyczny „Lutnista”, pisał też do „Echa Muzycznego, Teatralnego i Artystycznego”, „Nowości Muzycznych”, „Kuriera Codziennego”. Szczególne znaczenie w pedagogice pianistycznej zyskała jego szkoła na fortepian Vademecum pour pianistes modernes (Lipsk 1897 B & H), wydawana później wielokrotnie przez Gebethnera i Wolffa, a po II wojnie światowej przez PWM (Kraków 51962).

Do historii polskiej kultury muzycznej Domaniewski przeszedł jako wybitny pedagog, pianista, organizator życia muzycznego. Do jego uczniów należeli m.in. F. Szopski, J. Gawroński, J. Łada, K. Czop-Umlaufowa, J. Loria, K. Krzyształowicz, A. Marek, J. Tołkacz, W. Raczkowski, K. Miketta, R. Werner, B. Kon, A. Kagan. Gra B. Domaniewskiego odznaczała się doskonałym opanowaniem techniki pianistycznej, dużą rozpiętością siły dźwięku. Jego repertuar obejmował utwory J.S. Bacha, Beethovena, Chopina, Schuberta, Mendelssohna, Schumanna, Czajkowskiego, Rubinsteina, Saint-Saënsa, K. Tausiga, W. Żeleńskiego oraz własne kompozycje, przede wszystkim jednak Domaniewski brawurowo wykonywał wirtuozowskie kompozycje Liszta.

Literatura: J. Reiss Almanach muzyczny Krakowa 1780–1914, t. 1, Kraków 1939; J. Sierpiński Bolesław Domaniewski, (1857–1925), „Ruch Muzyczny” 1965 nr 1; A. Spóz Warszawskie Towarzystwo Muzyczne 1871–1971, Warszawa 1971.