logotypes-ue_ENG

Bauer, Jerzy

Biogram i literatura

Bauer Jerzy, *12 V 1936 Łódź, kompozytor, teoretyk muzyki i dyrygent.

Studiował w PWSM w Łodzi teorię, dyrygenturę i kompozycję (u T. Kiesewettera), uzyskując dyplomy w 1959, 1961 i 1966. W latach 1969–70 odbył studia uzupełniające u N. Boulanger w Paryżu. Od 1970 związany był z PWSM w Łodzi (obecnie Akademia Muzyczna), w 1979 otrzymał tytuł docenta, od 1987 profesora nadzwyczajnego, a w 1992 profesora zwyczajnego.

W latach 1980–2006 był kierownikiem Katedry Kompozycji, Teorii Muzyki i Rytmiki (od 2000 Katedry Teorii Muzyki), w 1990–96 dziekanem Wydziału Kompozycji, Teorii, Wychowania Muzycznego i Rytmiki. Jest laureatem Concours International de Guitare organizowanego przez Office de Radiodiffusion-Télévision Française oraz wielu krajowych konkursów kompozytorskich.

We wczesnych utworach Jerzego Bauera zaznaczają się wpływy Bartóka (Divertimento, Trzy re-konstrukcje), Messiaena (Reminiscenze) oraz stylu neoklasycznego (Toccatina). Później kompozytor nawiązywał do muzyki średniowiecza (Aetatis mediae sculpturae), estetyki impresjonistów (Jasne świergotania), folkloru (Monologi dialogujące, Taniec polski 80). Jego kompozycje cechuje operowanie wyselekcjonowanym materiałem dźwiękowym (Pentatonium, Trzy prymitywy), wyprowadzanie tematów z kilkudźwiękowego zalążka motywicznego (Trzy koncepcje), preferowanie paralelizmów dla uzyskania efektu archaizacji (Fantazja chorałowa „Ein feste Burg ist unser Gott”) oraz ekspresja (Psalm 80 i Alleluja) przy zachowaniu ścisłej dyscypliny formalnej.

Literatura: M. Szoka Twórczość organowa Jerzego Bauera, w: Organy i muzyka organowa, t. 5, «Prace Specjalne Akademii Muzycznej w Gdańsku» nr 33, Gdańsk 1984. A. Bęben, E. Kowalska-Zając, M. Szoka Łódzkie środowisko kompozytorskie 1945–2000, Łódź 2001 (zawiera pełny wykaz kompozycji); E. Kowalska-Zając, „Wyrosłem w zachwycie nad wielką muzyką europejską...” – Jerzego Bauera dyskurs z tradycją, w: Sztuki nie sposób tworzyć „ex nihilo”. Jerzemu Bauerowi na siedemdziesięciolecie, Łódź 2006; A. Nawe, Jerzy Bauer - twórca heterogeniczny : poetyka i ilustracyjność partii fortepianu jako elementy intencji interpretacyjnych w wybranych utworach kameralnych Jerzego Bauera, Łódź 2006.

Kompozycje i publikacje

Kompozycje:

Instrumentalne:

Humoreska na cztery puzony, 1963

I Trio stroikowe na obój, klarnet i fagot, 1964

Rondo kwartowe na klarnet i fortepian, 1964, wyd. Kraków 1975

Suita na orkiestrę smyczkową, 1964

Sonatina na fortepian, 1964

Divertimento na perkusję i 2 fortepiany, 1965, wyd. Kraków 1986

Suita-groteska na małą orkiestrę, 1965

Uwertura w węgierskim stylu na orkiestrę, 1965

II Trio stroikowe „Metamorfozy” na obój, klarnet i fagot, 1966

Czerwone i czarne na fortepian i orkiestrę, 1967, wyd. Kraków 1986

Toccatina na klarnet i fortepian, 1967, wyd. Kraków 1973

Ekspresje morskie na fortepian, 1968

Trzy koncepcje na orkiestrę, 1968

Mikstury na zespół kameralny, 1969

Miniatury, 1969, wyd. Kraków 1980

Suita na fortepian, 1969, wyd. Kraków 1980

Introdukcja  i 3 modlitwy o pokój na orkiestrę smyczkową, 1970

Kołysanka  na fortepian, 1971

Da suonare na klarnet i fortepian, 1972

Trzy eseje na skrzypce i fortepian, 1972, wyd. Kraków 1975

Trzy re-konstrukcje na fortepian, 1972

Toccatina polska na fortepian, 1973, wyd. Kraków 1980

Reminiscenze na organy, 1973, wyd. Kraków 1975

Contemplazione in do na fortepian, 1974

Invocazioni na skrzypce i fortepian, 1974, wyd. Kraków 1976

Nike warszawska na orkiestrę, 1974

Pulsacje symfoniczne na 2 gitary elektryczne, organy i orkiestrę, 1974

Musica in do na kameralny zespół smyczkowy, 1975

Trzy melodie kurpiowskie na wiolonczelę i fortepian, 1975, wyd. Kraków 1977

Misteria eleuzyjskie na flet i fortepian, 1976, wyd. Bydgoszcz 1987

Preludia i taniec polski na skrzypce i fortepian, 1976

Sonosfery na fortepian i orkiestrę, 1976

Racconto di una chitarra na gitarę, 1977

3 Preludia na fortepian, 1977

Mozaika diatoniczna na trąbkę i fortepian, 1977, wyd. Kraków 1980

Pentatonium na organy, 1977, wyd. Warszawa 1990

Trzy świątki ludowe na obój i fortepian, 1977, wyd. Warszawa 1982

Dwa świątki ludowe na obój i gitarę, 1977

Wariacje oberkowe na wiolonczelę i orkiestrę, 1978

Preludio e Passacaglia ballante na 2 gitary, 1978, wyd. Łódź, 1997

Pensiero per la chiusura na gitarę, 1978

Per Chitarra, 1978

W siedmiu dźwiękach w hołdzie dla Wandy Landowskiej na klawesyn, 1979

Concertino na skrzypce i orkiestrę, 1980

Fantazja chorałowa „Ein feste Burg ist unser Gott” na organy, 1980, wyd. Warszawa 1985

Trzy małe passacaglie na obój i fortepian, 1980, wyd. Warszawa 1982

Cztery improwizacje na gitarę, 1981

Taniec polski 80 na orkiestrę, 1981

Dwa fragmenty zimowe na skrzypce i fortepian, 1981

Trzy staropolskie pieśni pasyjne na organy, 1981, wyd. Warszawa 1982

Narodziny małej passacaglii na orkiestrę kameralną, 1982, wyd. Warszawa 1982

Muzyka w dwóch częściach na obój, klarnet i fagot, 1982, wyd. Warszawa 1983

Sonata w jednej części na wiolonczelę i fortepian, 1982, wyk. Warszawska Jesień 1991, wyd. Warszawa 1987

Passacaglia na fortepian, 1983

Trzy ballady na gitarę, 1983, wyd. Warszawa 1991

Jubilate e la danza polacca na orkiestrę, 1984

Wycinanka góralska na 2 wiolonczele, 1984

Wariacyjnie i swingująco na obój solo, 1984, wyd. Szczecin 2009

Monologi dialogujące na gitarę i flet, 1984, wyd. Kraków 1995

Accende lumen sensibus na organy, 1985

Barwy przestrzeni na flet, wiolonczelę i fortepian, 1985

Koncert na wiolonczelę i orkiestrę, 1985

Tarantella na waltornię i fortepian, 1985

Les images du mouvement na klawesyn i gitarę, 1986, wyd. Warszawa 1987

Musica per quattro flauti 1986

Zdarzenie na perkusję, 1986

Jasne świergotania na flet i orkiestrę, 1987

Trzy prymitywy na wiolonczelę i fortepian, 1987, wyd. Warszawa 1990

Kwartet smyczkowy, 1987

Dwie improwizacje na gitarę, 1987

Play for moods na kwartet smyczkowy, 1988

Pocztówka z gór na 2 fortepiany, 1988

Les couleurs et les rythmes en mouvement na gitarę, 1989, wyd. Kraków 1995

Libera me Domine na sekstet smyczkowy, 1989; 2. wersja na organy, 1989; 3. wersja na sekstet smyczkowy i organy, 1989; 4. wersja na kwintet dęty blaszany i organy, 2008

Ritornello e choro na skrzypce i orkiestrę, 1989

W hołdzie Maurycemu Ravelowi. A jednak habanera… na 115 rocznicę Jego urodzin na klawesyn i gitarę, 1990

Play serious to make fun na flet, gitarę i akordeon, 1991

Trio I na fortepian, skrzypce i wiolonczelę, 1992

Wariacje w poszukiwaniu tematu na wiolonczelę, 1992, wyd. Kraków 1999

Improwizacja jubileuszowa Aretuzy na gitarę, 1993, wyd. Żory 1993

Epitafium pamięci Witolda Lutosławskiego na fortepian, skrzypce i wiolonczelę, 1994

Uwertura złocista na septet waltorniowy, 1994

Trio II „La serietà e leggerezza” na fortepian, skrzypce i wiolonczelę, 1995

Variations by means of bachcabachab na gitarę, 1995, wyd. Żory 1995, Lévis, Quebec 2011; Hamburg 2015

Concertino na gitarę i orkiestrę smyczkową, 1995, wyd. Hamburg 2011

Trio «Musikalische Stimmung und Scherz» na flet, altówkę i gitarę, 1996; 2. wersja na flet akordeon i gitarę, 1996

Duo concertante na duet gitarowy i orkiestrę symfoniczną, 1997

Bistangoo na klawesyn, 1997; 2. wersja na organy, 1997

Zamyślenie eschatologiczne (pamięci Bernarda Pietrzaka) na organy, 1998

Zaśpiew z gór na wiolonczelę i fortepian, 1998

Zbiór miniatur fortepianowych z elementami improwizacji dla dzieci, 1998, wyd. Kraków 1999

Rezonanse i rytmy na obój i fortepian, 1999

BACHCAB na organy, 1999

4 Momenty muzyczne na gitarę, 1999, wyd. Hamburg 2011

3 Momenty muzyczne na skrzypce i fortepian, 2000

Fanfary dzwony i dzwonki na fortepian i orkiestrę symfoniczną, 2000

Moment muzyczny na skrzypce i fortepian, 2000

Stylizacje na 2 akordeony, 2002

Passacaglia prawie w dawnym stylu na wiolonczelę i fortepian, 2002, wyd. Kraków 2011

Dualistyl na obój i fortepian, 2003; 2. wersja na trąbkę i fortepian, 2011; 3. wersja na trąbkę i organy, 2011

Passacaglia na organy, 2003

Lamentazioni e allegrezza na flet i organy, 2004

Two Inscriptions for Witold Lutosławski na fortepian, 2004

TO  na wiolonczelę i fortepian, 2006

Kaprys wigierski na fagot i fortepian, 2008, wyd. Łódź 2008

BisGit dla 2 gitar, 2008; 2. wersja na 8 gitar, 2014

Divertimento w 3 kawałkach na 2 fortepiany, 2009

Memento na trąbkę i fortepian, 2010

Zderzenia z balladą na trąbkę i organy, 2010

Dwie impresje kolędowe na dwie gitary, 2011

3 mini passacaglie na trąbkę i fortepian, 2011

Oscylacje na wiolonczelę i fortepian, 2012

II Koncert  na wiolonczelę i orkiestrę, 2013

Pocztówka z gór na 8 gitar lub na orkiestrę gitarową, 2014

Akwarela dla dwóch na flet, wiolonczelę i dla żartu, 2017

Wokalne:

Nenia Niobe na sopran i chór mieszany a cappella, sł. K.I. Gałczyński, 1967

Pieśń o Żołnierzach z Westerplatte na chór a cappella, sł. K.I. Gałczyński, 1968

Dwie gitary na chór a cappella, sł. K.I. Gałczyński, 1976

Psalm 80 z Księgi Psalmów „Prośba o odnowę” i Alleluja na chór a cappella, 1980; 2. wersja 1992

Przysłowia z Fenis na chór a cappella, 1982

Na śmierć znajomej sosny na 3-głosowy chór dziecięcy, sł. I. Sikirycki, 1983, wyd. Warszawa 1983

Un désir na chór a cappella, 1986

Hymne des premières Vêspres de Saint Martin na chór mieszany a cappella, 1995, wyd. Łódź 2012

Mowo ojczysta na 4-głosowy chór dziecięcy, sł. I. Sikirycki, 1999

Dwie stylizacje na chór mieszany a cappella, sł. A. Świrszczyńska, 2008, wyd. Łódź 2012

Wokalno-instrumentalne:

Trzy pieśni na sopran i fortepian, sł. P.B. Shelley, 1963

Aetatis mediae sculpturae (Rzeźby średniowiecza) na chór mieszany, chór chłopięcy i orkiestrę, 1971

Pieśń o nocy czerwcowej na baryton i fortepian, sł. K.I. Gałczyński, 1971

Pomnik krzyczący na chór mieszany i orkiestrę, 1972

Trzy treny na baryton i fortepian, sł. J. Kochanowski, 1972, wyd. Warszawa 1988

Ballada o cudzie na głos i fortepian, sł. M. Hillar, 1975; 2. wersja na głos i gitarę, 1975

Trzy pieśni żartobliwe na mezzosopran i fortepian, sł. L. J. Kern, 1977,  wyd. Kraków 1979

Na Anioł Pański biją dzwony… na baryton i fortepian, sł. M. Kononowicz, 1979

Trzy pieśni na baryton i fortepian,  sł. K.I. Gałczyński, 1980

Wiersze o Karolu Szymanowskim na chór dziecięcy, instrumenty smyczkowe i wibrafon, sł. J. Iwaszkiewicz, J. Hordyński,
J. Lechoń, 1982

Leśny koncert, widowisko muzyczno-estradowe na orkiestrę symfoniczną, 2 skrzypiec, chór dziecięcy, balet i narratora, sł. I. Sikirycki, 1983

Czarna Madonna na chór mieszany i organy, sł. M. Kononowicz, 1987

Missa Pagana na baryton, chór mieszany, 3 flety, gitarę i fortepian, sł. E. Stachura, 1988

Malowanki wiejskie na sopran (mezzosopran) i fortepian, sł. K. Iłłakowiczówna, 1991

Pierwsza miłość na głos i fortepian, sł. J. Clare, tłum. S. Barańczak, 1993

Limeryki anonimowe na haute contre lub tenor, flet i fortepian, 1993

Żegnaj Krzyżu Wawelski na sopran, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną, sł. M. Skwarnicki, K. Wojtyła, 1997

Dwie pieśni na głos i fortepian, sł. J. Twardowski, 1998; na głos i organy, 1998

Dlaczego ogórek nie śpiewa? na mezzosopran i fortepian, sł. K.I. Gałczyński, 2000

3 pieśni do tekstów Wisławy Szymborskiej na mezzosopran i fortepian, 2001

3 pieśni na mezzosopran i fortepian, sł. M. Budziarek-Maciejczyk, 2001

Kot w pustym mieszkaniu na sopran (mezzosopran) i fortepian, sł. W. Szymborska, 2003

3 pieśni na sopran (mezzo) i fortepian, sł. Anna Świrszczyńska, 2004

Wenus na baryton i fortepian,  sł. H. Poświatowska, 2005

Psalm 150 na mezzosopran i organy, 2007; 2. wersja na sopran, zespół smyczkowy i flet, 2007; 3. wersja na głos i organy, 2007

Daemones na baryton i fortepian, sł. C. Miłosz, 2008

Koniugacja  na sopran (mezzosopran) i fortepian, sł. H. Poświatowska, 2015

 

Publikacje:

Próba znalezienia odniesień muzycznych dla różnych znaczeń pojęcia formy w historii muzyki, w: Przemiany techniki dźwiękowej, stylu i estetyki w polskiej muzyce lat 70., Kraków 1986

Interpretacja analityczna „V Symfonii” Romana Palestra, w: Muzyka źle obecna, Warszawa 1989

Sonorystyczne inklinacje w twórczości Grażyny Bacewicz, w:  Rodzeństwo Bacewiczów, Łódź 1996

O możliwości sacrum w muzyce, „Ruch Muzyczny”, 1998 nr 2

Twórczość Witolda Lutosławskiego jako źródło moich inspiracji oraz garść wspomnień, w: Sztuki nie sposób tworzyć „ex nihilo”. Jerzemu Bauerowi na siedemdziesięciolecie, Łódź 2006