David, Ferdinand

David Ferdinand, *19 VI 1810 Hamburg, †18 VII 1873 Klosters (Szwajcaria), niemiecki skrzypek, kompozytor i pedagog. W latach 1823–25 był w Kassel uczniem L. Spohra (skrzypce) i M. Hauptmanna (teoria). W 1825 wraz z siostrą, Luisą David (1811–1850), pianistką znaną później pod nazwiskiem Dulcken, udał się na tournée przez Kopenhagę, Lipsk i Drezno do Berlina, gdzie zawarł trwałą przyjaźń z Mendelssohnem. W latach 1826–29 był skrzypkiem w Königstadt Theater w Berlinie. Od 1829 do 1835 przebywał w dobrach K. von Liphardta pod Dorpatem (obecnie Tartu, ESRR) jako szef kwartetu smyczkowego, z którym koncertował m.in. w Petersburgu oraz w większych miastach nadbałtyckich. W 1836 został koncertmistrzem orkiestry Gewandhaus w Lipsku, gdzie wkrótce stał się jedną z czołowych postaci życia muzycznego, dając szereg recitali (m.in. z Mendelssohnem) i organizując systematycznie wieczory kwartetów smyczkowych. W 1839 i 1841 odbył podróże koncertowe do Anglii, odnosząc znaczne sukcesy. Z chwilą otwarcia konserwatorium w Lipsku (1843), David podjął tam pracę pedagogiczną; do jego uczniów należeli m.in. J. Joachim, A. Wilhelmj i J.W. von Wasielewski. W 1845 David wykonał jako pierwszy dedykowany mu Koncert skrzypcowy Mendelssohna. W 1852 odnowił swój kontrakt z orkiestrą Gewandhaus i pozostał do końca życia jej koncertmistrzem. W ostatnich latach życia działał także jako wydawca i dyrygent, nie zaprzestając jednak – mimo zakazu lekarzy – występów jako kameralista. Ostatni jego koncert w Lipsku, 16 III 1873, wypełniły dzieła Mozarta, Mendelssohna i Schuberta. Kompozytor zmarł podczas górskiej wycieczki w Alpach.

Postać Davida jako muzyka wykracza znacznie poza stereotyp wirtuoza; skłonność do osiadłego trybu życia spowodowała, że jego kariera wykonawcza, aczkolwiek pełna sukcesów, pozbawiona była znamion błyskotliwości kariery Vieuxtempsa, Ernsta czy innych wielkich skrzypków tej epoki. Współcześni zgodnie podkreślali jego wielką znajomość problematyki technicznej, pełnię tonu, doskonały smak muzyczny i wyczucie stylu, przede wszystkim jednak ceniono walory Davida jako koncertmistrza orkiestry i kierownika zespołów kameralnych, dzięki nieomylnej intonacji, bezbłędnej realizacji frazy i analitycznemu podejściu do zagadnień formy muzycznej. Poważną rolę odegrał również David jako propagator muzyki skrzypcowej XVII i XVIII w.; wiele z tych utworów opracował i wydał w różnych zbiorach o przeznaczeniu pedagogicznym. Jego kompozycje – z wyjątkiem Concertina na puzon i Suity op. 43 oraz utworów pedagogicznych – nie okazały trwalszej wartości artystycznej.

Literatura: J. Eckhardt Ferdinand David und die Familie Mendelssohn-Bartholdy, Lipsk 1888.