13 grudnia obchodzimy Światowy Dzień Skrzypiec. Z tej okazji zebraliśmy dla Was garść ciekawostek o tym wyjątkowym instrumencie.
Na początek szybkie przypomnienie podstaw – skrzypce to chordofon złożony, najmniejszy z grupy instrumentów smyczkowych, posiada najwyższy strój. Pudło rezonansowe wykonane jest zazwyczaj z drewna klonowego lub świerkowego, smyczek natomiast z włókien syntetycznych, bądź z włosia z końskiego ogona.
Pierwsze skrzypce zbudował prawdopodobnie Andrea Amati, założyciel kremońskiej szkoły lutniczej, około 1550 roku.
Niektórzy badacze początków instrumentu dopatrują się w jedenastowiecznych gęślach pochodzących z ziem polskich oraz w piętnasto- i szesnastowiecznych polskich skrzypcach. A skoro już tu jesteśmy – warto wspomnieć o polskiej szkole lutniczej kojarzonej głównie z rodami Grobliczów i Dankwartów (sprawdźcie koniecznie w Ikonotece!). Natomiast najsłynniejszą pracownią lutniczą był bez wątpienia zakład włoskiego budowniczego Antoniusa Stradivariusa. W jego warsztacie powstało ponad 1000 instrumentów smyczkowych, głównie skrzypiec. Najstarszy zachowany do dziś model „Mesjasz” pochodzi z 1666 roku (jego szacunkowa wartość to około 20 000 000 $).
Bonus – wiecie, że istnieje nietypowy instrument smyczkowy nazywany diabelskimi skrzypcami? Daleko mu do skrzypiec klasycznych, ale warto zapoznać się z nim w ramach ciekawostki.
Przyjrzyjmy się jeszcze zbiorom nutowym na skrzypce dostępnym w Polskiej Bibliotece Muzycznej:
- Dostępnych jest około 270 tytułów.
- Wśród autorów króluje Grażyna Bacewicz i Witold Krotkiewski, ale nie brakuje też dzieł Henryka Wieniawskiego, Mikołaja Góreckiego czy Aleksandra Lasonia.
- Protip: w celu wyszukania utworów na skrzypce w filtrach wybierzcie temat „muzyka na skrzypce” lub wpiszcie „skrzypce” w polu Obsada.
Źródła:
- Ciekawostki o skrzypcach [w:] Ciekawostki, https://ciekawostki.online/ciekawostki/644/o-skrzypcach/ [dostęp: 11.12.2023]
- Skrzypce [w:] Wikipedia, https://pl.wikipedia.org/wiki/Skrzypce [dostęp: 11.12.2023]
- 12 najdroższych skrzypiec na świecie [w:] Polskie Lutnictwo 31.08.2015, http://portal.polskielutnictwo.pl/12-najdrozszych-skrzypiec-na-swiecie [dostęp: 11.12.2023]