Co się składa na PBM? – Przewodnik po Polskiej Bibliotece Muzycznej
IKONOTEKA
Dziś Międzynarodowy Dzień Archiwów – czy można sobie wyobrazić lepszą okazję, żeby zaprezentować Wam najstarsze zbiory udostępniane w naszej Ikonotece? W poprzednim wpisie na temat zasobów ikonotecznych podpowiadaliśmy, jak wyszukiwać materiały dotyczące kompozytorów, instrumentów, miast i kultury ludowej. Dziś prezentujemy dawne księgi, do których można dotrzeć, wyszukując w polu „Wybierz temat” filtr „rękopisy”.
Średniowiecze i renesans
Po wybraniu tematu “rękopisy” zobaczycie barwne oraz monochromatyczne reprodukcje iluminacji ze średniowiecznych i renesansowych kodeksów. Do najciekawszych – także w kontekście obchodzonego niedawno 1000-lecia Królestwa Polskiego – należy ilustracja z Pontyfikału Erazma Ciołka (ok. 1506–1518), ukazująca koronację króla. W centralnej części przedstawienia widzimy pulpit z otwartym graduałem oraz dyrygenta z batutą, przewodzącego zespołowi śpiewaków.
*Wskazówka: Dzieło anonimowych iluminatorów zawiera wiele misternych szczegółów, z którymi możecie się dokładnie zapoznać w przybliżeniu, po kliknięciu miniatury lub pobraniu dzieła (opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników).
Kto śpiewa na dawnych rycinach?
Grupy śpiewacze ze zrozumiałych przyczyn często są tematem ilustracji w dawnych księgach chorałowych. I tak w Graudale klarysek gnieźnieńskich (1418) znajdziemy rycinę przedstawiającą chór zakonnic pod przewodnictwem św. Klary, w Graduale Jana Olbrachta (między 1499 a 1506) – chór żaków z kantorami, a w Graduale de Tempore (ok. 1525) – chór zakonników.
*Wskazówka: Jeżeli interesują Was przedstawienia innych wykonawców, możecie wyszukać w polu temat np. “organy” lub “flet”.
Grające małpy i niedźwiedzie
W starych kodeksach można też natrafić na nietypowe przedstawienia – na przykład małpy grające na trąbie i fideli czy niedźwiedzia dmącego w róg w Antyfonarzu biskupa Zbigniewa Oleśnickiego (ok. 1423), powiernika króla Władysława Jagiełły i pierwszego polskiego kardynała. Przedstawienia muzykujących zwierząt wcale nie należą do rzadkości, koncertujące niedźwiedzie i małpy spotkamy także na kartach Mszału krakowskiego (ok. 1500).
*Wskazówka: Żeby odnaleźć więcej nietypowych przedstawień tego rodzaju, radzimy wybrać w polu “Rodzaj” filtr “dekoracja marginalna”.
Jakie jeszcze ciekawostki można wyszperać w naszych zasobach? Jeżeli w polu “Wybierz temat” odszukacie “ilustracje i ryciny”, natraficie na jeszcze więcej fascynujących materiałów graficznych z różnych epok, możecie też wyszukać osobno “średniowiecze”, “renesans” lub inny okres, który Was interesuje. Zachęcamy do samodzielnych poszukiwań!
© Uwaga: opisane wyżej materiały są przeznaczone do wykorzystania w ramach dozwolonego użytku publicznego lub dozwolonego użytku prywatnego. Przeczytaj więcej o dozwolonym użytku.
-
- Miniatura całostronicowa w „Pontyfikale Erazma Ciołka”, chór śpiewający przy ceremonii koronacji króla, rkp 1212 V, k. 35r
-
- Scena inicjałowa w „Graduale klarysek gnieźnieńskich”, św. Klara dyrygująca chórem zakonnic, rkp 170
-
- Fragment dekoracji marginalnej w „Antyfonarzu biskupa Zbigniewa Oleśnickiego”, niedźwiedź grający na rogu przy scenie Zmartwychwstania, rkp 47, k. 242r
-
- Fragment bordiury przy scenie inicjałowej Modlitwy papieża w „Missale”, niedźwiedź grający na lutni przed małpą, rkp 139
-
- Fragment dekoracji marginalnej w „Antyfonarzu biskupa Zbigniewa Oleśnickiego”, małpy grające na trąbie i fideli przy scenie niewiast u Grobu, rkp 47, k. 241r
< Czytaj poprzedni wpis z serii
Czytaj następny wpis z serii >
wróć do listy