logotypes-ue_ENG

Wolf-Ferrari, Ermanno

Biogram i literatura

Wolf-Ferrari [~ferr’a:ri] Ermanno, *12 I 1876 Wenecja, †21 I 1948 Wenecja, włoski kompozytor. Uzdolniony w dziedzinie muzyki i plastyki, studiował w Accademia di Belle Arti w Rzymie (1891–92) i Akademie der Tonkunst w Monachium (1892–95). Nie ukończywszy studiów, wrócił do Wenecji; w latach 1903–09 był tam dyrektorem Liceo Musicale. Następnie poświęcił się głównie komponowaniu, przebywając to w Monachium, to w Wenecji. W latach 1911–12 podróżował po Stanach Zjednoczonych. Okres I wojny światowej spędził w Zurychu. W 1939 mianowany profesorem kompozycji w Mozarteum w Salzburgu. Ostatnie lata życia spędził w Zurychu (1946) i w Wenecji.

Muzyka Wolfa-Ferrariego ceniona była bardziej w Niemczech niż we Włoszech. Przenikają się w niej wpływy muzyki niemieckiej (zwłaszcza instrumentalnej) oraz włoskiej (zwłaszcza operowej). Wpływ stylów F. Mendelssohna, R. Schumanna i J. Brahmsa słyszalny jest przede wszystkim w utworach kameralnych. W operach natomiast widoczne są nawiązania do XVIII-wiecznej opery buffa (Le donne curiose) i seria (La vedova scaltra), przejawiające się w formie i w wykorzystaniu librett C. Goldoniego. Niekiedy występuje połączenie elementów klasycznej opery buffa i romantycznej opery komicznej (wpływ Falstaffa G. Verdiego w I quattro rusteghi). Wyraźniejsze odejścia od klasycznych modeli operowych widoczne są w I gioielli della Madonna (wpływ weryzmu) oraz w Sly, ovvero la leggenda del dormiente risvegliato (cechy wielu stylów, w tym XX-wiecznego dramatu muzycznego). Z kolei połączenie romantycznej ekspresji i tendencji do monumentalizacji formy z fakturą bachowską występuje w utworze chóralnym La vita nuova. Niekiedy kompozytor podlegał także wpływom harmoniki M. Regera i R. Wagnera (Sonata skrzypcowa a-moll op. 10). W poligenicznej stylistycznie muzyce Wolfa-Ferrariego dominują jednak wzory romantyczne.

Literatura: Ermanno Wolf-Ferrari, Briefe aus einem halben Jahrhundert, wyd. M. Lothar, Monachium 1982; L. Torchi La vita nuova, „Rivista Musicale Italiana” X, 1903; Ermanno Wolf-Ferrari, red. E.L. Stahl, Salzburg 1936; R. de Rensis Ermanno Wolf-Ferrari. La sua vita d’artista, Mediolan 1937; A.C. Grisson Ermanno Wolf-Ferrari. Autorisierte Lebensbeschreibung, Ratyzbona 1941, poszerz. 2. wyd. 1958; J. Ringo Ermanno Wolf-Ferrari, an Appreciation of his Work, „Rivista Musicale Italiana” LI, 1949; H. Rebois Des rustres de Goldoni aux quatre rustres de Wolf-Ferrari, Nicea 1960; H. Keller Wolf-Ferrari, „The Listener” z 7 IX 1972; P. Hamman i in. Ermanno Wolf-Ferrari, Tutzing 1986.

Kompozycje

Instrumentalne:

orkiestrowe:

Suite veneziana op. 18, na małą orkiestrę, 1936

Triptychon op. 19, 1936

Divertimento op. 20, 1937

Arabesken op. 22, 1940

Symphonia brevis op. 28, 1947

Chiesedi Venezia ok. 1948, nieukończ.

Koncert skrzypcowy op. 26, 1944

Invocazione op. 31, koncert na wiolonczelę i orkiestrę, przed lub w 1954

z orkiestrą smyczkową:

Idillio-concertino op. 15, na obój i 2 rogi, 1932

Suite-concertino op. 16, na fagot i 2 rogi, 1932

Concertino op. 34, na rożek angielski i 2 rogi, 1947

kameralne:

Sonata op. 1 na skrzypce i fortepian, 1895

Trio fortepianowe op. 5, przed 1898

Trio fortepianowe op. 7, 1900

Sinfonia da camera op. 8, na 11 instrumentów, 1901

Sonata op. 10 na skrzypce i fortepian, 1901

Kwartet smyczkowy op. 23, 1940

Kwintet smyczkowy op. 24, 1942

Sonata op. 25, na 2 skrzypiec i fortepian, 1943

Sonata op. 27 na skrzypce i fortepian, ok. 1940

Introduzione e balletto op. 35, na skrzypce i wiolonczelę, 1946

kilka utworów fortepianowych

Wokalno-instrumentalne:

pieśni na głos i fortepian

La Sulamita op. 2, na głosy solowe, chór i orkiestrę, sł. z Biblii, 1898

Talitha Kurni (La figlia di Giairo) op. 3, oratorium na tenor, 2 barytony, chór i orkiestrę, sł. z Biblii, 1900

La vita nuova op. 9, na sopran, baryton, chór i orkiestrę, sł. wg Dantego, 1901

Sceniczne:

opery:

Cenerentola, libretto wg Ch. Perraulta, wyst. Wenecja 1900

Le donne curiose, libretto wg C. Goldoniego, wyst. Monachium 1903

I quattro rusteghi, libretto wg C. Goldoniego, wyst. Monachium 1906

Il segreto di Susanna, libretto E. Golisciani, wyst. Monachium 1909

I gioielli della Madonna, libretto E. Golisciani i C. Zangarini, wyst. Berlin 1911

L’amore medico, libretto wg Moliera, wyst. Drezno 1913

Gli amanti sposi, libretto wg C. Goldoniego, wyst. Wenecja 1925

Das Himmelskleid (La veste di cielo), libretto wg Ch. Perraulta, wyst. Monachium 1927

Sly, ovvero la leggenda del dormiente risvegliato, libretto wg W Szekspira, wyst. Mediolan 1927

La vedova scaltra, libretto wg C. Goldoniego, wyst. Rzym 1931

Il campiello, libretto wg C. Goldoniego, wyst. Mediolan 1936

La dama boba, libretto wg F. Lopego de Vegi, wyst. Mediolan 1939

Gli dei a Tebe, libretto L. Andersen i M. Ghisalberti, wyst. Hanower 1943

 

Praca:

Considerazioni attuali sulla musica, Siena 1943