Volbach [fˊol~] Fritz, *17 XII 1861 Wipperfürth, †30 XI 1940 Wiesbaden, niemiecki dyrygent, kompozytor i muzykolog. Studiował filozofię, prawo (Heidelberg, Bonn) i muzykę (Kolonia). W latach 1885–87 pobierał lekcje kompozycji u A.E. Grella i W. Tauberta w Königliches Akademisches Institut für Kirchenmusik w Berlinie. Działał jako dyrygent chóralny. W 1907 został profesorem muzykologii i dyrektorem muzycznym uniwersytetu w Tybindze, w 1919 profesorem uniwersytetu w Münster oraz dyrygentem tamtejszej orkiestry. Propagował muzykę Händla; współorganizował festiwale jego twórczości w Moguncji (1895, 1897 i 1906). W swoich kompozycjach kontynuował styl Wagnera i Brucknera. Dorobek muzykologiczny Volbacha obejmuje książki na temat Händla, Beethovena, epoki klasycznej i romantycznej, orkiestracji, podręcznik muzykologiczny oraz artykuły dotyczące m.in. pedagogiki muzycznej i polityki kulturalnej. W niektórych pracach prezentował poglądy nacjonalistyczne.
Literatura: Erlebtes und Erstrebtes, Moguncja 1956 (autobiografia); Fritz Volbach (1861–1940). Komponist, Dirigent und Musikwissenschaftler, red. K. Hortschansky, Haga 1987; Th. Hindrichs Deutschnationale Tendenzen am Beginn des 20. Jahrhunderts. Der Musikwissenschaftler Fritz Volbach als Beispiel, w: Musik-forschung. Faschismus. Nationalsozialismus, red. I von Foerster, Ch. Hust i Ch.-H. Mahling, Moguncja 2001.
