Van den Borren Charles Jean Eugène, *17 XI 1874 Ixelles (k. Brukseli), †14 I 1966 Uccle (k. Brukseli), belgijski muzykolog. W 1897 ukończył studia prawnicze i obronił pracę doktorską na uniwersytecie w Brukseli. Do 1905 pracował jako adwokat, następnie podjął studia muzyczne jako autodydakta oraz u E. Clossona (harmonia, kontrapunkt) i M. Kufferatha (historia muzyki). Działał w Brukseli: w latach 1909–14 jako krytyk muzyczny współpracował z „L’Indépendance Belge” i innymi czasopismami; w latach 1919–40 był bibliotekarzem w konserwatorium, w latach 1926–45 kierownikiem katedry historii muzyki na uniwersytecie, prowadził również wykłady na uniwersytecie w Liège. Ponadto w latach 1927–54 działał w Międzynarodowym Towarzystwie Muzykologicznym, m.in. jako członek zarządu. W 1933 wraz z S. Cape’em zorganizował zespół muzyczny Pro Musica Antiqua. W 1939 został członkiem, a w 1953 przewodniczącym Académie Royale de Belgique. Od 1946 był pierwszym prezesem nowo założonego Société Belge de Musicologie.
Van den Borren należy do najbardziej znanych belgijskich historyków muzyki z początkowego okresu kształtowania się muzykologii w tym kraju. Jego zainteresowania naukowe dotyczą głównie źródeł i dziejów muzyki niderlandzkiej XV i XVI w., zajmował się jednak również współczesną mu muzyką belgijską i duńską. Prowadził szeroko zakrojone badania początków rozwoju polifonii XV i XVI w., muzyki na instrumenty klawiszowe, a także twórczości i osobowości wybitnych kompozytorów tego okresu: G. Dufaya, A. Busnois i Orlanda di Lasso. W swoich pracach podkreślał stronę formalną dzieł, ale uwzględniał też ich aspekt historyczny i socjalny, dotyczący źródeł muzyki niderlandzkiej, jej związków z francuską, włoską, a zwłaszcza angielską muzyką późnego średniowiecza i renesansu. Wielką wartość zachowały publikacje inwentarzy rękopiśmiennej muzyki wielogłosowej, przechowywanych w archiwach belgijskich i monografia o zaginionym rękopisie ze Strasburga, a przede wszystkim monumentalna synteza historii muzyki niderlandzkiej (1948) oraz podręcznikowe ujęcia, opublikowane w The New Oxford History of Music (Dufay and His School i The French Chanson). Działalność naukowa i dydaktyczna Van den Borrena przyczyniła się do podniesienia muzykologii historycznej, kultywowanej w Belgii od czasów F.-J. Fétisa, E. vander Straetena i F.A. Gevaerta, do rangi dyscypliny uniwersyteckiej.
Literatura: Hommage à Ch. Van den Borren, red. S. Clercx-Lejeune i A. Vander Linden, bibliograficzne opracowanie R. Wangermée, Antwerpia 1945; A. Vander Linden Le septante-cinq ans de Ch. Van den Borren, „Revue Belge de Musicologie” III, 1949; W. Gurlitt Ch. Van den Borren, „Musica” VIII, 1954; Hommage à Ch. Van den Borren à l’occasion de son quatre-vingtième anniversaire, wstęp S. Clercx i R.B. Lenaerts, „Revue Belge de Musicologie” VIII, 1954; Liber amicorum Ch. Van den Borren, red. A. Vander Linden, Antwerpia 1964; A. Vander Linden Les oeuvres de Ch. Van den Borren, 1896–1964, „Revue Belge de Musicologie” XVIII, 1964; S. Clercx-Lejeune Ch. Van den Borren (1874–1966), w: Liber memorialis. L’Université de Liège de 1936–1966, t. 2, Liège 1967; Hommage à Ch. Van den Borren à l’occasion du centenaire de sa naissance, red. M. Boereboom, Bruksela 1974.
L’oeuvre dramatique de C. Franek. „Hulda” et „Ghiselle”, Bruksela 1907
Les origines de la musique de clavier en Angleterre, 1912, wyd. angielskie The Sources of Keyboard Musie in England, Londyn 1913, przedr. Westport (Connecticut) 1970
Les musiciens belges en Angleterre à l’époque de la Renaissance, Bruksela 1913
Les débuts de la musique à Venise, Bruksela 1914
Les origines de la musique de clavier dans les Pays-Bas (Nord et Sud) jusque vers 1630, Bruksela 1914, przedr. Wiesbaden 1977
Origine et développement de l’art polyphonique vocal du XVIe siècle, Bruksela 1920
Orlande de Lassus, Paryż 1920, przedr. Paryż 1975
Le manuscrit musical M.222 C.22 de la Bibliothèque de Strasbourg (XVe siècle) brûlé en 1870, et reconstitué d’après une partielle édition d’Edmond De Coussemaker, Antwerpia 1924
G. Dufay. Son importance dans l’évolution de la musique au XVe siècle, Bruksela 1925, przedr. 1973
A Continental Miscellany of the Fifteenth Century, Burnham 1932
Etudes sur le quinzième siècle musical, Antwerpia 1941
P. Benoit, 1942, przekł. flamandzki Antwerpia 1943
Roland de Lassus, Bruksela 1943, przekł. włoski Mediolan 1944, przekł. flamandzki Antwerpia 1945
Geschiedenis van de muziek in de Nederlanden, 2 t., Antwerpia 1948, 1951
C. Franck, Bruksela 1949
La musique en Belgique du Moyen Age à nos jours, zbiór artykułów i rozpraw, z E. Clossonem, Bruksela 1950
Scripta selecta, wybór pism, „Revue Belge de Musicologie” XXI, Bruksela 1967
artykuły:
L’esthétique expressive de G. Dufay dans ses rapports avec la technique musicale du XVe siècle, w ks. XXII kongresu Fédération Archéologique et Historique de Belgique w Mechelen 1911, t. 2, red. H. Coninckx, Mechelen 1911
The Genius of Dunstable, „Proceedings of the Royal Musical Association” XLVII, 1920/21
The General Trends in Contemporary Belgian Music, „The Musical Quarterly” VII, 1921
Belgian and French Music, „The Musical Quarterly” IX, 1923
Deux recueils peu connus d’Orlande de Lassus, w ks. Congrès d’histoire de l’art w Paryżu 1921, wyd. Paryż 1924
„II ritorno d’Ulisse” de C. Monteverdi, „Revue de l’Université de Bruxelles” XXX, 1924/25
La musique pittoresque dans le manuscrit 222 C 22 de la Bibliothèque de Strasbourg (XVe siècle), w ks. kongresu muzykologicznego w Bazylei 1924, red. W. Merian, Lipsk 1925
Quelques notes sur les chansons françaises et les madrigaux italiens de J.P. Sweelinck, w ks. pamiątkowej D.E Scheurleera, Haga 1925
The Aesthetic Value of the English Madrigal, „Proceedings of the Royal Musical Association” LII, 1925/26
Les fragments de messe du manuscrit 222 C 22 de la bibliothèque de Strasbourg, „Tijdschrift van der Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis” XII, 1928
Le fonds de musique ancienne de la collégiale SS. Michel et Gudule, à Bruxelles, „Annuaire du Conservatoire royal de musique de Bruxelles” LII, 1928/29
Le madrigalisme avant le madrigal, w: Studien zur Musikgeschichte, ks. pamiątkowej G. Adlera, Wiedeń 1930
Du rôle international de la Belgique dans l’histoire musicale, w ks. I kongresu Międzynarodowego Towarzystwa Muzykologicznego w Liège 1930, wyd. Burnham 1931
Tobacco and Coffee in Music, „The Musical Quarterly” XVIII, 1932
Inventaire des manuscrits de musique polyphonique qui se trouvent en Belgique, „Acta Musicologica” V, 1933 i VI, 1934
A Light of the Fifteenth Century. G. Dufay, „The Musical Quarterly” XXI, 1935
Actions et réactions de la polyphonie néederlandaise et de la polyphonie italienne aux environs de 1500, „Revue belge d’archéologie et d’histoire d’art” VI, 1936, przedr. „Revue Belge de Musicologie” XXI, 1967
Considérations générales sur la conjonction de la polyphonie italienne et de la polyphonie du Nord pendant la première moitié du XVe siècle oraz G. Dufay, centre de rayonnement de la polyphonie européenne à la fin du moyen âge, „Bulletin de l’institut historique belge de Rome” XIX, 1938 oraz XX, 1939, przedr. „Revue Belge de Musicologie” XXI, 1967
Rabelais et la musique, Académie Royale de Belgique. Bulletin de la classe des beaux-arts” XXIV, 1942, przedr. „Revue Belge de Musicologie” XXI, 1967
The Codex Canonici 213 in the Bodleian Library at Oxford, „Proceedings of the Royal Musical Association” LXXIII, 1946/47
La contribution italienne au „Thesaurus musicus” de 1564, „Journal of the Renaissance and Baroque Music” I, 1946/47
A propos de quelques messes de Josquin, w ks. V kongresu Międzynarodowego Towarzystwa Muzykologicznego w Utrechcie 1952, wyd. Antwerpia 1953
Dufay and His School, w New Oxford History of Music III, red. A. Hughes i G. Abraham, Londyn 1960
Esquisse d’une histoire des „Tombeaux” musicaux, „Académie Royale de Belgique. Bulletin de la classe des beaux-arts” XLIII, 1961, skrót w „Studien zur Musikwissenschaft” XXV, 1962
The French Chanson, w New Oxford History of Music IV, red. G. Abraham, Londyn 1968
wydania:
Ph. de Monte. Opera omnia, 31 t., z G. Van Doorslaerem i J. Van Nuffelem, Brugia i Düsseldorf 1927–39, przedr. Nowy Jork 1965
Polyphonia sacra. A Continental Miscellany of the Fifteenth Century, Burnham 1932, 2. wyd. 1963
Pièces polyphoniques profanes de provenance liégeoise (XVe siècle), «Flores Musicales Belgicae» I, Bruksela 1950
Missa Tornacensis, „Corpus Mensurabilis Musicae” XIII, 1957
