Tabachnik Michel, *10 XI 1942 Genewa, szwajcarski kompozytor i dyrygent. Studiował teorię muzyki i dyrygenturę orkiestrową w konserwatorium w Genewie, w 1964 brał udział w Międzynarodowych Kursach Wakacyjnych Nowej Muzyki w Darmstadcie, w 1965 uczył się u P. Bouleza w Musikakademie w Bazylei. W 1966 był asystentem I. Markevitcha, zaś w latach 1967–71 P. Bouleza. Piastował stanowisko głównego dyrygenta: w latach 1973–75 orkiestry fundacji Gulbenkiana w Lizbonie, w latach 1975–81 Orchestre Philharmonique de Lorraine w Metz, w latach 1976–77 Ensemble InterContemporaine w Paryżu oraz dyrektora artystycznego: założonej przez niego Orchestre des Jeunes de la Méditerranée (1984–2004) i w latach 1985–89 Orchestre des Jeunes w Quebec. Dyrygował ponadto wieloma słynnymi zespołami orkiestrowymi, m.in. Berliner Philharmoniker, orkiestrą Concertgebouw, tokijską orkiestrą NHK (Nippon Hoso Kyokai), prowadził spektakle w teatrach operowych, m.in. w Paryżu, Genewie, Lizbonie, Rzymie, Montrealu oraz od 1983 regularnie w Canadian Opera Company w Toronto. W latach 1984–91 był profesorem dyrygentury na wydziale muzycznym uniwersytetu w Toronto, w latach 1993–2001 w Det Kongelige Danske Musikkonservatorium w Kopenhadze, prowadził także klasy mistrzowskie w Amsterdamie, w fundacji Gulbenkiana w Lizbonie oraz m.in. w konserwatorium w Paryżu i Sztokholmie. Był członkiem sekty Świątynia Słońca; po zbiorowych samobójstwach członków sekty w połowie lat 90. sąd postawił mu zarzuty, w 2001 kompozytor został jednak uniewinniony. W 2006 sąd apelacyjny w Grenoble podtrzymał wyrok uniewinniający. W latach 2005–2011 Tabachnik był głównym dyrygentem Noord-Nederlands Orkest (NNO) w Groningen. W 2008 mianowany głównym dyrygentem i dyrektorem artystycznym flamandzkiej orkiestry radiowej (Vlaans Radio Orkest). W latach 2008–2015 był dyrektorem muzycznym i głównym dyrygentem orkiestry filharmonii w Brukseli. W 1995 otrzymał tytuł artysty roku, przyznany przez Centro Internazionale di Arte e Cultura w Rzymie.
Tabachnik zdobył sławę jako dyrygent przede wszystkim dzięki wykonaniom dzieł muzyki współczesnej. Dokonał prawykonań utworów I. Xenakisa, P. Bouleza, A. Boucourechlieva i G. Griseya. Nagrania pod jego dyrekcją obejmują szeroki repertuar, od V Symfonii Beethovena poprzez dzieła kompozytorów XIX w. i twórców przełomu XIX i XX w. po utwory awangardowe i dzieła własne. W twórczości kompozytorskiej Tabachnika, stylistycznie uzależnionej dość mocno od P. Bouleza, reprezentowane są różnorodne gatunki muzyczne – zarówno utwory na dużą obsadę instrumentalną (Movimenti), dzieła kameralne i fortepianowe, jak i kompozycje wokalne, wśród których wyróżnia się 5-częściowy Le pacte des onze, ze zrealizowaną w studiu IRCAM partią taśmy, a w swej estetyce nawiązujący do muzyki spektralnej.
Literatura: L. Moss Keyboard Music by S. Nigg, M. Tabachnik, H.U. Lehmann, M. de Manziarly, „Notes” XXIX, 1973; M. Tabachnik Ma Rhapsodie, Paryż 2016 (wspomnienia).
Kompozycje:
Instrumentalne:
Pastel II na orkiestrę, 1969
Fresque na 33 instrumenty, 1970
Mondes na 2 orkiestry, 1972
Invention à 16 voix na 23 instrumenty, 1972
Sillages na 32 instrumenty smyczkowe, 1972
Movimenti na 51 instrumentów, 1973
Les imaginaires na orkiestrę, 1974
Les perséides na orkiestrę, 1981
Cosmogonie pour une rose na orkiestrę, 1981
Prélude à la Légende na orkiestrę, wyk. polskie Warszawska Jesień 1990, wyd. 1989
Nord na orkiestrę, 2006
Koncert na fortepian i orkiestrę kameralną, 2003
Supernovae na duży zespół instrumentów, 1967
Pastel I na flet, róg, wiolonczelę, 2 perkusję, harfę i czelestę, 1968
Argile na 4 perkusje, 1974
3 impressions na 9 instrumentów, 1975
Frise na fortepian, 1968
Eclipses na fortepian, 1974
D’autres sillages na taśmę i 8 kotłów ad libitum, 1972
Diptyque/Echo na skrzypce i orkiestrę, 2007
Genèse II na skrzypce i orkiestrę, 2010
Sumer, koncert na wiolonczelę i małą orkiestrę, 2016
Benjamin-Suite, suita na orkiestrę z opery Banjamin, dernière nuit, 2017
Wokalno-instrumentalne:
7 Rituels Atlantes na chór a cappella, 1984
L’arche na sopran i orkiestrę kameralną, 1982, wersja zrewid. 2009
Le pacte des onze na 8 głosów solowych, chór podwójny, orkiestrę i taśmę, sł. z ewangelii apokryficznej św. Tomasza, 1985, wersja zrewid. 2007
La légende de Haïsha, oratorium na 6 głosów solowych, chór podwójny i orkiestrę, 1989
Elévation na chór i orkiestrę, 1990
Le Cri de Mohim na 6 głosów i orkiestrę, 1991, wersja zrewid. na 2 głosy solowe, 4 głosy recytujące i orkiestrę, 2010
Evocation na chór i orkiestrę, 1994
Le Livre de Job na głosy solowe, chór i orkiestrę, 2013
Sceniczne:
Banjamin, dernière nuit, opera, libr. R. Debray, 2012, wyst. Lyon 2016
Prace:
De la musique avant toute chose, Paryż 2008
De Johnny à Boulez: La musique écartelée, Paryż 2022
powieści, m.in.:
L’Homme sauvage, Paryż 2013.
Le Libraire de Saint-Sulpice, Paryż 2017
L’Enlèvement au Sinaï Otago, Paryż 2019