Tabachnik, Michel

Tabachnik Michel, *10 XI 1942 Genewa, szwajcarski kompozytor i dyrygent. Studiował teorię muzyki i dyrygenturę orkiestrową w konserwatorium w Genewie, w 1964 brał udział w Międzynarodowych Kursach Wakacyjnych Nowej Muzyki w Darmstadcie, w 1965 uczył się u P. Bouleza w Musikakademie w Bazylei. W 1966 był asystentem I. Markevitcha, zaś w latach 1967–71 P. Bouleza. Piastował stanowisko głównego dyrygenta: w latach 1973–75 orkiestry fundacji Gulbenkiana w Lizbonie, w latach 1975–81 Orchestre Philharmonique de Lorraine w Metz, w latach 1976–77 Ensemble InterContemporaine w Paryżu oraz dyrektora artystycznego: założonej przez niego Orchestre des Jeunes de la Méditerranée (1984–2004) i w latach 1985–89 Orchestre des Jeunes w Quebec. Dyrygował ponadto wieloma słynnymi zespołami orkiestrowymi, m.in. Berliner Philharmoniker, orkiestrą Concertgebouw, tokijską orkiestrą NHK (Nippon Hoso Kyokai), prowadził spektakle w teatrach operowych, m.in. w Paryżu, Genewie, Lizbonie, Rzymie, Montrealu oraz od 1983 regularnie w Canadian Opera Company w Toronto. W latach 1984–91 był profesorem dyrygentury na wydziale muzycznym uniwersytetu w Toronto, w latach 1993–2001 w Det Kongelige Danske Musikkonservatorium w Kopenhadze, prowadził także klasy mistrzowskie w Amsterdamie, w fundacji Gulbenkiana w Lizbonie oraz m.in. w konserwatorium w Paryżu i Sztokholmie. Był członkiem sekty Świątynia Słońca; po zbiorowych samobójstwach członków sekty w połowie lat 90. sąd postawił mu zarzuty, w 2001 kompozytor został jednak uniewinniony. W 2006 sąd apelacyjny w Grenoble podtrzymał wyrok uniewinniający. W latach 2005–2011 Tabachnik był głównym dyrygentem Noord-Nederlands Orkest (NNO) w Groningen. W 2008 mianowany głównym dyrygentem i dyrektorem artystycznym flamandzkiej orkiestry radiowej (Vlaans Radio Orkest). W latach 2008–2015 był dyrektorem muzycznym i głównym dyrygentem orkiestry filharmonii w Brukseli. W 1995 otrzymał tytuł artysty roku, przyznany przez Centro Internazionale di Arte e Cultura w Rzymie.

Tabachnik zdobył sławę jako dyrygent przede wszystkim dzięki wykonaniom dzieł muzyki współczesnej. Dokonał prawykonań utworów I. Xenakisa, P. Bouleza, A. Boucourechlieva i G. Griseya. Nagrania pod jego dyrekcją obejmują szeroki repertuar, od V Symfonii Beethovena poprzez dzieła kompozytorów XIX w. i twórców przełomu XIX i XX w. po utwory awangardowe i dzieła własne. W twórczości kompozytorskiej Tabachnika, stylistycznie uzależnionej dość mocno od P. Bouleza, reprezentowane są różnorodne gatunki muzyczne – zarówno utwory na dużą obsadę instrumentalną (Movimenti), dzieła kameralne i fortepianowe, jak i kompozycje wokalne, wśród których wyróżnia się 5-częściowy Le pacte des onze, ze zrealizowaną w studiu IRCAM partią taśmy, a w swej estetyce nawiązujący do muzyki spektralnej.

Literatura: L. Moss Keyboard Music by S. Nigg, M. Tabachnik, H.U. Lehmann, M. de Manziarly, „Notes” XXIX, 1973; M. Tabachnik Ma Rhapsodie, Paryż 2016 (wspomnienia).