Logotypy UE

Świder, Józef

Biogram

Świder Józef, *19 VIII 1930 Czechowice-Dziedzice, †22 V 2014 Katowice, polski kompozytor. Wykształcenie muzyczne zdobył w latach 1949–54 pod kierunkiem B. Woytowicza (kompozycja), A. Mitschy (teoria muzyki) oraz S. Allinówny (fortepian) w PWSM (obecnie Akademia Muzyczna) w Katowicach. W 1966 uzupełniał studia kompozytorskie u G. Petrassiego w Accademia Nazionale di S. Cecilia w Rzymie. W 1952 rozpoczął nauczanie w Akademii Muzycznej w Katowicach; w latach 1968–72 i 1975–83 sprawował funkcję dziekana Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki, w latach 1972–75 prorektora, a w latach 1983–87 kierownika Katedry Kompozycji. W 1994 uzyskał stanowisko profesora zwyczajnego. Od 1975 był także wykładowcą Uniwersytetu Śląskiego (Filia w Cieszynie). W latach 1985–99 był tam dyrektorem Instytutu Pedagogiki Muzycznej. Związany był również z Podyplomowym Studium Chórmistrzowskim przy Akademii Muzycznej w Bydgoszczy (od 1984 wykładowca, od 1994 dyrektor). W latach 70. był dyrektorem artystycznym Śląskiego Związku Chórów i Orkiestr. Był trzykrotnym laureatem Nagrody Województwa Katowickiego, dwukrotnym laureatem Nagrody Premiera za Twórczość dla Dzieci, Nagrody Prezydenta m. Katowic (1994), kilku Nagród Ministra Kultury i Ministra Edukacji za działalność pedagogiczną oraz wyróżnienia za Concertino da camera na Konkursie Kompozytorskim im. G. Fitelberga (1961).

Główny nurt twórczości Świdra stanowi muzyka chóralna, bardzo zróżnicowana pod względem obsady, gatunków i przeznaczenia, która wzbogaciła repertuar wielu zespołów. Pod względem stylistycznym kompozycje Świdra są umiarkowanie nowoczesne. Wprawdzie kompozytor nie stronił całkowicie od współczesnych środków wyrazu (klastery i serie w Concertino da camera), to jednak obce są mu eksperymenty sonorystyczne i aleatoryczne, a w wielu jego utworach widać wyraźne związki z muzyką epok dawniejszych, zwłaszcza klasycyzmu (tercjowe współbrzmienia w harmonii, balansowanie na granicy tonalności dur-moll, zastosowanie klasycznych środków polifonicznych jak imitacja, śpiewne i melodyjne tematy, przejrzysta faktura).

Kompozycje

Instrumentalne:

Allegro e Moderato na 2 fortepiany, 1952, wyd. Kraków 1970

Sonata na wiolonczelę i fortepian, 1953

Koncert fortepianowy, 1954

Sonata na skrzypce i fortepian, 1957

Concertino da camera per 5 gruppi concertanti, 1961

Kaprys na klarnet i fortepian, 1962, wyd. Kraków 1967

Symfonia na orkiestrę dętą, 1962, wyd. Warszawa 1986

Koncert na 4 instrumenty dęte i orkiestrę, 1963

Perpetuum mobile na fortepian, 1963, wyd. Kolonia 1996

Mała serenada na 2 puzony, róg, tubę i fortepian, 1966

Idylla, Scherzo na orkiestrę dętą, 1975, Warszawa 1990

Miniatury liryczne na kwintet dęty, 1975, wyd. Kraków 1978

Scherzo na orkiestrę dętą, 1981, Warszawa 1989

Ewokacje na fortepian i orkiestrę smyczkową, 1983

Improwizacja na klarnet i fortepian, 1992

Pièce ridicule na organy, 1992, wyd. Kolonia 1996

Pièce sentimentale na organy, 1993

Circus Music na orkiestrę dętą, 1994

Wormeveer na orkiestrę dętą, 1996.

Wokalne:

liczne pieśni na chór mieszany, m.in.:

4 pieśni, sł. J. Kasprowicz, K.K. Baczyński, J.W Goethe, K.I. Gałczyński, wyd. Kraków 1979

3 pieśni, sł. K.I. Gałczyński, 1957, wyd. Kraków 1962

2 pieśni, sł. J. Iwaszkiewicz, J. Tuwim, 1960, wyd. Kraków 1971

Piosenki liryczne, sł. W. Broniewski, 1961, wyd. Kraków 1966

Śląsk śpiewa, sł. J. Tuwim, 1964, wyd. Kraków 1970

5 pieśni, sł. A. Mickiewicz, 1977, wyd. Kraków 1980

Pięć pieśni na chór mieszany a cappella, sł. A. Mickiewicz, 1978, wyd. Kraków 1980 PWM

Quattro pezzi (Rondo, Cantus tristis, Cantus gloriosus – wyk. Warszawska Jesień 1985, Canon), 1979, wyd. Kraków 1988

10 pieśni do słów poetów polskich, 1982, wyd. Kraków 1985

Wielki walc chóralny na chór mieszany a cappella, 1985, wyd. Kraków 2014 PWM

Marsz na chór mieszany a cappella, 1986, wyd. Kraków 2014 PWM

Grande valse chorale, Marche, 1985 i 1986, wyd. Kraków 1988

16 utworów religijnych, 1985–2002, w tym Ave Maria 1985, wyd. Pohlheim 1998, Magnificat 1988, wyd. Frankfurt n. Menem 1998, Beatus vir 1988, wyd. Pohlheim 1998, Miserere 1995, wyd. Frankfurt n. Menem 1997, Salve Regina 2002, Da pacem Domine 2002, Missa corale 2002

Psalm 70. Boże Wiecznej Mocy na chór mieszany a cappella, 2013, wyd. Kraków 2014 PWM

Psalm 8. Wszechmocny Panie na chór mieszany a cappella, 2013, prawyk. Warszawa 21 IV 2014, wyk. Chór Polskiego Radia, dyryg. W. Siedlik; wyd. Kraków 2014 PWM

na chór żeński:

Muzyka poranna, sł. J. Liebert, 1964, wyd. Kraków 1982

Samogłoski, 1983, wyd. Kraków 1988

A little vocal concerto, 1986, wyd. 1993 Gentry Publications

Ostinato, 1989, wyd. Kolonia 1994

Piccola improvvisazione, 1989, wyd. Frankfurt n. Menem 2000

2 kołysanki, sł. J. Czechowicz, 1993

na chór męski:

Kołysanka na chór męski a cappella, sł. M. Konopnicka, 1962

na chór dziecięcy:

Rymowanki, sł. J. Ficowski i S. Grochowiak, 1986, wyd. Kraków 1989

Od rana do wieczora na chór dziecięcy i fortepian, sł. M. Świder, 1983, wyd. Kraków 2001

O wszechmogący Boże na chór dziecięcy a cappella, wyd. Kraków 2016 PWM

Wokalno-instrumentalne:

4 pieśni na głos i fortepian, sł. L. Staff i J. Tuwim, 1953–56, wyd. Kraków 1961

Piosenka o Wicie Stwoszu na sopran, chór męski i organy, sł. K.I. Gałczyński, 1967

Canzonette senza parole na głos i fortepian, 1959, wyd. Kraków 1970

Jesienne pieśni na głos i fortepian, sł. A. Błok, 1984, wyd. Warszawa 1986

Missa simplex na chór i organy, 1955, 2. wersja 1993

Koncert na sopran i orkiestrę, 1956

Wieczne lato, kantata na alt, chór męski i orkiestrę, sł. K.I. Gałczyński, 1958

Pieśń o Ojczyźnie, kantata na tenor, chór i orkiestrę, sł. K.I. Gałczyński, 1960

3 pieśni na baryton i orkiestrę, sł. Z. Herbert, 1964

Z tamtych dni, oratorium na sopran, tenor, chór żeński, chór mieszany i orkiestrę, sł. T. Kijonka, 1972

Tryptyk powstańczy, oratorium na sopran, bas, 3 chóry, orkiestrę dętą i orkiestrę symfoniczną, sł. T. Kijonka, 1975

Poemat stalowy, oratorium na głosy solowe, recytatora, chór i orkiestrę, sł. T. Kijonka, 1978

Silesiana, oratorium na sopran, tenor, bas, chór i orkiestrę, sł. T. Kijonka, 1980

Polskie śpiewy na chór i orkiestrę, sł. T. Różewicz, S. Nowak, K.K. Baczyński, 1981

Missa angelica na sopran, chór i orkiestrę smyczkową, 1989

Missa in re na chór mieszany i orkiestrę smyczkową, 1990

Amor et caritas, Da nobis caritatem i Canticum canticorum na chór i kwartet instrumentów dętych, 1995

Missa festiva na 2 chóry, orkiestrę smyczkową i organy, 1999

Alleluja na głos i organy, 1996, Frankfurt n. Menem 2000

Canti laudantes na sopran, chór i orkiestrę smyczkową, 2000

Te Deum na sopran, chór i orkiestrę, 2001, wyd. Leinfelden-Echterdingen 2003

Sceniczne:

Magnus, opera, libretto T. Kijonka, wyst. Bytom 1970

Wit Stwosz, opera, libretto T. Kijonka, wyst. Bytom 1974

Bal Baśni, opera dla dzieci, libretto T. Kijonka, wyst. Bytom 1977

***

muzyka teatralna i filmowa

Opracowania:

Boże, coś Polskę na chór mieszany a cappella, wyd. Kraków 1984 PWM

Mazurek 3 Maja na chór mieszany a cappella, wyd. Kraków 1984 PWM