Logotypy UE

Squarcialupi, Antonio

Biogram i literatura

Squarcialupi [skuarczal’upi] Antonio, A. di Bartolomeo, A. del Bessa, A. degli Organi, *27 III 1416 Florencja, pogrzeb. 6 VII 1480 Florencja, włoski organista. Początkowo znany jako Antonio del Bessa, nazwisko „Squarcialupi” przybrał później, być może nawet w początkach 2. połowy XV w. Studia gry organach odbywał u Giovanniego Mazzuoli i Matteo di Pagolo da Prato we Florencji. Pracował jako organista: w 1431 w Orsanmichele, w latach 1432–80 w katedrze S. Maria del Fiore. W 1443 ożeniony z Lisą Juliani Fei; spośród licznego potomstwa syn Francesco (*27 IX 1455, †12 XII 1509) był organistą i zastąpił ojca po jego śmierci w katedrze S. Maria del Fiore. Squarcialupi, uważany za najwybitniejszego organistę włoskiego w owym czasie, był prawdopodobnie nauczycielem dzieci Wawrzyńca de Medici; zajmował się też organmistrzostwem, w związku z czym często podróżował po kraju. Pozostawał w bliskich kontaktach z wieloma muzykami, m.in. z Guillaume’em Dufayem. Prawdopodobnie był również kompozytorem, chociaż żaden jego utwór nie zachował się. W historii muzyki znany jest głównie jako właściciel słynnego rękopisu ze świecką muzyką włoską XIV i początku XV w., sporządzonego zapewne w latach 1410–15 w klasztorze S. Maria degli Angeli we Florencji i zwanego w literaturze „Squarcialupi Codex” (Florencja, Biblioteca Medicea Laurenziana sygn. Med. Pal. 87). Kodeks zawiera ponad 350 madrygałów, caccii i ballat z lat 1340-1415 m.in. takich kompozytorów, jak Francesco Landino, Bartolino da Padova, Nicolo da Perugia, Andreas de Florentia, Jacopo da Bologna, Lorenzo i Gherardello da Firenze, Donato i Giovanni da Cascia.

Literatura: R. Gandolfi Illustrazioni di alcuni cimeli concernenti l’arte musicale in Firenze, Florencja 1892; O. Kade Biographisches zu Antonio Squarcialupi, dem Florentiner Organisten im XV Jahrhundert, „Monatshefte für Musikgeschichte” XVII, 1885; E. Sanesi Maestri d’organo in S. Maria del Fiore (1436–1600), „Note d’Archivio per la Storia della Musica” XIV, 1937; H. Kühner Ein unbekannter Brief von G. Dufay, „Acta Musicologica” XI, 1939; B. Becherini Relazioni di musici fiammenghi con la Corte dei Medicei, „La Rinascita” IV, 1941; L. Parigi L’amico organista. Antonio Squarcialupi, Florencja 1954; B. Becherini Communication sur Antonio Squarcialupi, w ks. VII kongr. Międzynarodowe Towarzystwo Muzykologiczne w Kolonii 1958, red. G. Abraham, S. Clercx-Lejeune, H. Federhofer, W. Pfankuch, Kassel 1959; B. Becherini Antionio Squarcialupi e il Codice Mediceo-Palatino 87, w: L’Ars Nova italiana del Trecento, ks. I międzynarodowe konwenium w Certaldo 1959, red. B. Becherini, Certaldo 1962; F.A. d’Accone Antionio Squarcialupi alla luce di documenti inediti, „Chigiana” n. seria III, 1966; K. v. Fischer Paolo da Firenze und der Squarcialupi-Kodex (I-Fl 87), „Quadrivium” IX, 1969; G. Giacomelli Antionio Squarcialupi e la tradizione organaria in Toscana, Rzym 1992; G. Giacomelli Nuove giunte alla biografia di Antonio Squarcialupi I viaggi, l’impiego, le esecuzioni, w: La musica a Firenze al tempo di Lorenzo il Magnifico, red. P. Gargiulo, Florencja 1993; G. Giacomelli, E. Settesoldi Gli organi di S. Maria del Fiore di Firenze. Sette secoli di storia dal ’300 al ’900, Florencja 1993; B. McD. Wilson Madrigal, Lauda and Local Style in Trecento Florence, „Journal of Musicology” XV, 1997.

Edycje

Der Squarcialupi Codex Pal. 87 der Biblioteca Medicea Laurenziana zu Florenz, wyd. J. Wolf, Lippstadt 1955