Silbermann, Andréas

Silbermann Andréas, André, *16 V 1678 Kleinbobritzsch (k. Frauenstein, Saksonia), †16 III 1734 Strasburg, budowniczy organów. Uczył się przypuszczalnie m.in. u E. Caspariniego w Görlitz. W 1699 wyjechał do Strasburga (od 1702 obywatel tego miasta), w 1704 – do Paryża, gdzie kształcił się u P.F. Deslandesa, ucznia paryskiego budowniczego organów F. Thierry’ego; poznał tam m.in. L. Marchanda. W 1706 wrócił do Strasburga. Silbermann wybudował 34 instrumenty (w latach 1707–34), m.in. organy w Marmoutier (kościół opacki, 1710), Bazylei (katedra, 1711, kościół św. Piotra, 1712), Strasburgu (katedra, 1716), Ebersmünster (kościół opacki, 1732), Rosheim (kościół św. Piotra i Pawła, 1733). Organy Silbermanna opierają się na wzorach francuskich organistów „złotego wieku”; wpływy dotyczą zarówno estetyki brzmienia (menzuracja, dyspozycja, funkcje poszczególnych zespołów brzmieniowych), jak i rozwiązań konstrukcyjnych (stosowanie m.in. Rückpositivu, zespołu Récit/Echo, architektura prospektu).

Literatura: A. Hohn Die Orgeln Johann Andreas Silbermanns, „Acta Organologica” IV, 1970; W. Müller Gottfried Silbermann. Persönlichkeit und Werk, Lipsk 1982; S. Pollens Gottfried Silbermanns Pianos, „Organ Yearbook” XVII, 1986; E-H. Gress Die Klanggestalt der Orgeln Gottfried Silbermanns, Lipsk 1989; Das Silbermann-Archiv. Der handschriftliche Nachlass des Orgelmachers Johann Andreas Silbermann (1712–1783), red. M. Schaefer, Winterthur 1994; W. Wenke Silbermann als Pianoforte-Hersteller, D. Krickeberg Gottfried Silbermanns Hammerflügel von 1749 im Germanischen Nationalmuseum Nürnberg oraz K. Gernhardt Der „Instrumentenmacher” Gottfried Silbermann. Besonderheiten und Bedeutung für den Klavierbau im 18. Jahrhundert, «Freiberger Studien zur Orgel» VI, Altenburg 1999; E-H. Gress Die Orgeln Gottfried Silbermanns, w: Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde, Drezno 2000; C. Restle Gottfried Silbermann und die Hammerflügel für den preussischen Hof in Potsdam, S. Hoffmann Betrachtungen zum heutigen Zustand des Silbermann-Hammerflügels im Neuen Palais, Potsdam oraz G. Wagner Gottfried Silbermanns Hammerflügel am preussischen Hofe, „Jahrbuch des Staatlichen Instituts für Musikforschung Preussischer Kulturbesitz” 2001.