Perkowska, Małgorzata
Perkowski Piotr, *17 III 1901 Oweczacze (Ukraina), †12 VIII 1990 Otwock, polski kompozytor, pedagog i działacz muzyczny. W latach 1923–25 studiował kompozycję u R. Statkowskiego w konserwatorium w Warszawie i prywatnie u K. Szymanowskiego, w 1926–28 kontynuował studia w Paryżu u A. Roussela, kształcąc się także w latach 1927–29 w Ecole des Sciencés Politiques. W XII 1930 powrócił do kraju, został dyrektorem Towarzystwa Przyjaciół Muzyki Symfonicznej i do 1939 był członkiem zarządu i wiceprezesem polskiej sekcji MTMW, w latach 1931–35 był również członkiem zarządu i wiceprezesem TWMP, od 1931 był także w zarządzie Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich; w latach 1936–39 był dyrektorem konserwatorium oraz dyrektorem i wiceprezesem Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu. Lata okupacji spędził w Warszawie, gdzie działał w ruchu oporu, m.in. jako organizator akcji samopomocy, organizował jawne i tajne koncerty, uczył przedmiotów teoretycznych i kompozycji. Stał na czele kilku komisji, w których opracowywano plany odnowy życia muzycznego po wyzwoleniu. Uczestniczył w powstaniu warszawskim pod pseudonimem doktor Puławski, a po kapitulacji utworzył Polnische Rotes Kreutz Transportgruppe w celu ewakuowania z Warszawy młodzieży walczącej w AK, rannych, chorych. Po wyzwoleniu (do III 1945) działał w Krakowie: był prezesem Komisji Organizacyjnej Związku Zawodowego Muzyków, współorganizował też ZKP, PWSM i inne placówki, a od IV do VI 1945 w Warszawie był dyrektorem Departamentu Muzyki w MKiS i przewodniczącym Głównej Komisji Weryfikacyjnej dla Muzyków. W latach 1945–51 i 1954–71 był profesorem, od 1964 również kierownikiem Katedry Kompozycji w PWSM (od 1979 Akademia Muzyczna, obecnie Uniwersytet Muzyczny) w Warszawie, w 1951–54 profesorem i dziekanem Wydziału Instrumentalnego oraz Teorii i Kompozycji PWSM we Wrocławiu. Jego uczniami byli m.in.: T. Baird, P. Moss, T. Natanson i Z. Rudziński. Równolegle do pracy pedagogicznej w latach 1949–51 był dyrektorem i kierownikiem artystycznym Filharmonii Krakowskiej, w 1956–57 dyrektorem i kierownikiem artystycznym WOSPR w Katowicach. W 1972 przeszedł na emeryturę. Przez całe życie był ideowym społecznikiem, niestrudzonym organizatorem życia muzycznego i bezinteresownym opiekunem młodzieży artystycznej. Był współzałożycielem Stowarzyszenia Młodych Muzyków Polaków w Paryżu (1926) i do 1930 jego prezesem. Po wojnie działał w komitecie odbudowy Opery i Filharmonii Warszawskiej i budowy FN, a także organizacji Filharmonii Wrocławskiej (1957–61). Był współorganizatorem i pierwszym prezesem ZKP (1945–48), prezesem Związku Zawodowego Muzyków RP (1945–49) oraz współorganizatorem i pierwszym prezesem Krakowskiego Towarzystwa Operowego (1954–56). Pełnił liczne inne funkcje społeczne: w 1948 był przewodniczącym Rady Związków Artystycznych przy Centralnej Radzie Związków Zawodowych, w latach 1957–61 był prezesem Krajowego Sektora Muzycznego Związku Zawodowego Pracowników Instytucji Artystycznych, w latach 1959–65 był prezesem WTM, wiceprezesem ZAiKS-u i przewodniczącym Sekcji Muzycznej Rady Kultury i Sztuki przy MKiS, w latach 1965–73 był radnym m. stołecznego Warszawy. W 1966 był przewodniczącym jury Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego im. H. Wieniawskiego w Poznaniu, w latach 1971–73 i 1975–77 był prezesem Oddziału Warszawskiego ZKP. Od 1962 był członkiem jury Nagrody MON i Rady Artystycznej Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego, od 1973 wchodził w skład Rady Programowej Muzyki przy MKiS, w latach 1983–87 Rady Krajowej PRON (Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego). Był również członkiem honorowym Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego (1946), ZKP (1949), Związku Zawodowego Muzyków PRL (1949) i WTM (1973).
Odznaczenia: w 1930 Złoty Krzyż Zasługi, w 1939 Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, w 1944 Krzyż Walecznych i Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (zweryfikowane w 1967), w 1949 Sztandar Pracy II klasy, w 1960 Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, w 1976 Sztandar Pracy I klasy; odznaki: w 1938 Złoty Wawrzyn Akademicki, w 1963 Zasłużony Działacz Kultury, w 1965 Odznaka Tysiąclecia Polski, w 1981 Zasłużony Nauczyciel PRL, w 1988 Zasłużony dla Kultury Narodowej; ponadto złote odznaki honorowe: w 1963 m. stołecznego Warszawy, w 1967 Towarzystwa Muzycznego w Bydgoszczy, w 1968 ZAiKS-u, w 1970 m. Krakowa, w 1981 za zasługi dla Wrocławia i województwa wrocławskiego, w 1981 Stowarzyszenia Polskiej Młodzieży Muzycznej, w 1981 Socjalistycznego Związku Studentów Polskich; nagrody: w 1931 I nagroda we Lwowie za Swaty na chór a cappella, w 1932 I nagroda na konkursie Wielkopolskiego Związku Kół Śpiewaczych w Poznaniu za Oratorium Ignacemu Janowi Paderewskiemu w hołdzie, w 1948 nagrody ZKP i MKiS za pieśń Rzeki, w 1949 pierwszy laureat nagrody ZKP, w 1950 Nagroda Muzyczna Ziemi Krakowskiej, w 1954 Nagroda Muzyczna m. Krakowa, w 1955 nagroda MKiS za Suitę weselną na sopran, tenor, chór i orkiestrę, w 1955 nagrody ZKP i MKiS za utwór Karolowi Szymanowskiemu na skrzypce i fortepian, w 1955 nagroda ZKP za pieśń W imionniku (1955), w 1965 Nagroda Muzyczna m. stołecznego Warszawy, w 1966 i 1983 nagrody MKiS za działalność artystyczną w dziedzinie muzyki, w 1976 Nagroda Muzyczna Prezesa Rady Ministrów za twórczość artystyczną dla dzieci i młodzieży, w 1990 nagroda Fundacji Kultury Polskiej.
Instrumentalne:
3 nokturny na skrzypce i orkiestrę, 1925
Koncert fortepianowy, 1925, wyk. Warszawa 1925, zaginiony
Fantazja na flet, skrzypce, altówkę i fortepian, 1926, wyk. Paryż 1926, zaginiona
Berceuse op. 6 na skrzypce i fortepian, 1926, wyk. Paryż 17 V 1926
3 utwory op. 6 na skrzypce i fortepian, 1926, wyk. Paryż 17 V 1926: Romance, Krakowiak (Parodie), Impression
Fantazja na fortepian i orkiestrę, 1926, wyk. Paryż 1926, zaginiona
Bagatelle na fortepian, 1926, wyk. Paryż 1926
Etiuda na fortepian, 1926
Preludia na fortepian, także pt. Zapomniane preludia, Bajki zimowe, 1926, wyk. Paryż 1926, wyd. pt. 2 preludy, Warszawa 1926
Sonata na fortepian, 1926, wyk. Paryż 1926, rekonstrukcja 1949 i 1975
Les Masques na fortepian, 14 utworów z lat 1926–29, wyd. jako op. posthumum Warszawa 1991
Concerto na małą orkiestrę, 1927, wyk. Warszawa 1927, zaginione
Krakowiaki op. 12 na fortepian, 1927, cztery wyd. Londyn 1928
2 melodie na skrzypce i fortepian, 1927, wyk. Paryż 1927
Sinfonietta, 1927, wyk. Warszawa 1932, wyd. Paryż 1935, Kraków 1975; wersja zrewid. 1978
Humoreska na fortepian, 1928, wyk. Paryż 1928
I Kwartet smyczkowy „Francuski”, 1930, wyk. Paryż 1930, rekonstrukcja 1947, wersja popr. 1985
Sekstet na skrzypce, wiolonczelę, klarnet, róg, trąbkę i fortepian, 1930, zaginiony
Suita geometryczna na orkiestrę, 1930, rekonstrukcja 1965
I Koncert skrzypcowy, 1930, wyk. Poznań 1933, rekonstrukcja 1948, wyciąg fortepianowy wyd. Kraków 1950, 2. wyd. 1970
Szkice toruńskie na orkiestrę, 1938, wyk. Toruń 1938, rekonstrukcja 1945 (cz. II), 1971 (cz. I), wyd. Kraków 1972
Poème na flet i fortepian, 1938, zaginione
Fantazja na orkiestrę, 1939
Taniec rosyjski na orkiestrę, 1939
Romans na skrzypce i fortepian, 1942
Impression na skrzypce i fortepian, 1943; 2. wersja na altówkę i fortepian pt. Poème, ok. 1980 (także transkrypcja na wiolonczelę i fortepian)
Intermezzo (Sonet romantyczny) na flet i fortepian, 1950
Karolowi Szymanowskiemu na skrzypce i fortepian, 1953, wyd. Kraków 1954, oprac. na orkiestrę W. Kabalewski, 1953
Uwertura warszawska na orkiestrę, 1954, wyk. Warszawska Jesień 1956
Sonata na flet i fortepian, 1954, wyd. Kraków 1970, 3. wyd. 1982
Elegia na wiolonczelę i fortepian lub organy, 1954
Nocturne na orkiestrę, 1955, wyk. Warszawska Jesień 1958, wyd. Kraków 1968
II Symfonia, 1955
Sonata na klarnet i fortepian, 1955, wyd. Kraków 1970, 3. wyd. 1983
Sonata na obój i fortepian, 1955
Sonatina na trąbkę i fortepian, 1955, wyd. Kraków 1968, 4. wyd. 1986
Kujawiak na małą orkiestrę, 1955
II Koncert skrzypcowy, 1960
Sinfonia drammatica, 1963
Romans na orkiestrę symfoniczną i dętą, 1968
Impresje szkockie na małą orkiestrę, 1968
Amphiction na orkiestrę, 1970
Koncert wiolonczelowy, 1973
W stronę Atmy na orkiestrę smyczkową, kotły i gong, 1976; 2. wersja na orkiestrę symfoniczną, 1986, wyd. Warszawa 1997
II Kwartet smyczkowy, 1977
Etude, orkiestracja P. Moss, 2000, wyd. Kraków 2001
17 łatwych utworów fortepianowych dla dzieci (wyd. w 4 zbiorach), 9 utworów wyd. w zbiorze Łatwe utwory na fortepian, Kraków 2022 PWM
Wokalne:
Swaty na chór a cappella, sł. M. Wolska, 1929, wyd. Lwów 1929
Chopinowi na chór a cappella, sł. M. Konopnicka, 1949, wyd. Kraków 1950
Twoich dwadzieścia lat na chór a cappella, sł. J. Iwaszkiewicz, 1950
Pieśń żołnierska na chór a cappella, sł. M. Lasek, 1951
Po rosie na chór a cappella, sł. M. Konopnicka, 1961, wyd. Kraków 1969
Lokomotywa na chór a cappella, sł. J. Tuwim, 1969
pieśni do sł. ludowych na chór a cappella
Wokalno-instrumentalne:
Kołysanka na głos i fortepian, 1924
Uty japońskie na głos i fortepian, sł. średniowieczni poeci jap., tłum. R. Kwiatkowski, 1924, wyd. Warszawa 1924 (nr 1, 2), Warszawa 1933 (nr 3, 4), Kraków 1948 (nr 1, 2, 5), nr 6, 7 niewyd.; wersja na sopran i małą orkiestrę zob. utwory na głos i orkiestrę
Zachód na głos i fortepian, sł. L. Staff, 1925
Zadumy moje ciche na głos i fortepian, sł. J. Tuwim, 1925
Trzecia pieśń Anakreonta na głos i fortepian, tłum. W. Rolicz-Lieder, 1925
Dwie fletnie na głos i orkiestrę, sł. L. Staff, 1926
Ja jestem drogą na 2 soprany i fortepian, sł. Krishnamurti, 1926
Melodia na głos i fortepian, sł. L. Staff, 1926, wyk. Paryż 1926
L’enfant Eros na głos i fortepian, sł. A. de Noailles, 1927
Pocałunek na głos i fortepian, sł. L. Staff, 1927
Lalki na głos i fortepian, sł. L. Staff, 1928
4 pieśni bez słów na sopran i orkiestrę, 1928, zaginione
Valse na głos i fortepian, sł. A. de Noailles, 1929
2 pieśni na głos i fortepian, 1930, wyd. Warszawa 1933, Kraków 1947: Pokłon, sł. M. Pawlikowska; Kochanka, sł. L. Staff
Swą drogą na głos i fortepian, sł. L. Staff, ok. 1930
Oratorium Ignacemu Janowi Paderewskiemu w hołdzie na chór i orkiestrę, sł. K.I. Gałczyński, 1932
I Symfonia na głosy solowe, chór, organy i orkiestrę, 1932, rekonstrukcja 1955
Matulu moja na głos i fortepian, sł. M. Modrakowska, 1938, wyd. Warszawa 1947
Wyjechałem na polecko, sł. ludowe, 1938, wyd. Warszawa 1947
Noc na głos i fortepian, sł. L. Staff, 1939
Ballada pomorska na głosy solowe, chór i orkiestrę, 1939, rekonstrukcja 1955
Trzy zapowiedzi na głos i fortepian, sł. B. Przyłuski, 1939, wersja zrewid. 1977
Anonim na głos i fortepian, sł. W. Broniewski, 1949
Ptaszek na głos i fortepian, sł. A. Puszkin, tłum. J. Tuwim, 1949, wyd. w: 4 pieśni do sł. A. Puszkina, Kraków 1950
Trzy pieśni na głos i fortepian do sł. A. Puszkina: 1. Więzień, tłum. W. Syrokomla, 1949; 2. Wieczór zimowy, tłum. J. Tuwim, 1950; 3. Demon, tłum. J. Tuwim, 1957, wyd. Warszawa 1979
Wisła, kantata na sopran, chór i orkiestrę, sł. M. Kisielnicki, 1951
Epitafium dla Nikosa Belojannisa na bas, chór męski i orkiestrę, sł. J. Hordyński, 1952
Suita weselna na sopran, tenor, chór i orkiestrę, sł. ludowe, 1952
Suita epicka na chór i orkiestrę, 1953
Z kogutkiem na chór i orkiestrę, obrazek ludowy, 1953
Wiosna na chór i orkiestrę, obrazek ludowy, 1954
W imionniku na głos i fortepian, sł. A. Mickiewicz, 1955, wyd. Kraków 1955, wersja zrewid. 1978
3 pieśni ludowe (z Suity weselnej) na sopran, chór altów, klarnet, skrzypce i fortepian, 1955, wyd. Kraków 1956: 1. W polu lipecka, 2. Carna drózynka, 3. Na dobranoc
Daleko został cały świat na głos i fortepian, sł. K. Przerwa-Tetmajer, ok. 1960
Uty japońskie na sopran i małą orkiestrę, tłum. R. Kwiatkowski, 1963
Pieśni Safony na sopran, 2 flety i 2 klarnety, tłum. E. Perkowska, 1967, wyd. Kraków 1975
Alexiares, kantata na recytatora, chór męski, orkiestrę i taśmę, sł. K.K. Baczyński, 1967
Niebo w ogniu na głos i fortepian, sł. E. Szemplińska, 1970, wyd. Warszawa 1976, oprac. na orkiestrę P. Moss pt. Niebo w płomieniach
Czarownica na sopran, zespół dziecięcy, fortepian i perkusję, sł. S. Maykowski, 1970
Chwała, kanon na chór dziecięcy, fortepian i perkusję, sł. W. Broniewski, 1971
Róża, kantata na chór i wielką orkiestrę, sł. W. Broniewski, 1971
Safona zadumana na głos i fortepian, sł. E. Perkowska, 1972
Oda do żołnierza na bas, chór, orkiestrę i recytatora, sł. S.R. Dobrowolski, 1973
6 pieśni na głos i fortepian do sł. Ibn Hasma, 1975
Poematy Ibn Hasma na baryton i wielką orkiestrę, 1975
Biało na głos i fortepian, sł. K. Jastrzębska, 1976
Sceniczne:
Swantewit, balet, libretto T. Mazur, 1930, rekonstrukcja: libretto T. Marek, 1947, wyst. Poznań 1948, wyd. Kraków 1947 (akt II)
Rapsod, balet, komentarz towarzyszący S. Otwinowski, 1949, wyst. Bytom 1950
Fantazja, balet dziecięcy, 1950, zaginiona
muzyka teatralna m.in. do dramatów: Balladyna J. Słowackiego, 1950; Wesele S. Wyspiańskiego, 1951
muzyka filmowa, m.in. do filmu Żołnierz zwycięstwa, reż. W. Jakubowska, 1953
Girlandy, mała opera radiowa, libretto J. Kierst, 1961
Klementyna, balet, libretto O. Obarska, 1963, wyst. Bytom 1969
Balladyna, balet wg J. Słowackiego, 1964, wyst. Warszawa 1965
Inne:
ilustracje muzyczne do słuchowisk radiowych
pieśni masowe m.in. do sł. S. Wygodzkiego, K.A. Jaworskiego (Rzeki, 1948, wyd. Łódź 1948), J. Iwaszkiewicza
piosenki (pod pseud. Pierre Aubar), m.in. do sł. O. Obarskiej, J. Hordyńskiego, R. Sadowskiego
Opracowania:
Wiązanka pieśni legionowych na orkiestrę i fortepian, ok. 1930, wyd. Warszawa ok. 1939
Wariacje na flet i orkiestrę F. Lessla, 1952, wyd. partytura i wyciąg fortepianowy Kraków 1953, wyciąg fortepianowy Kraków 1998
pieśni ludowe na różne zespoły